SÛRE HAKKINDA ÖZET BİLGİ
İhlas Sûresi, Mekke-i Mükerreme’de, Felak-Nas Sûrelerinden sonra 22.sırada nazıl olmuştur... 4 ayettir... Şirk kirlerinden arı, Allah’ı Ahadiyyeti ile tarif, İslam’ın özünü ifade ettiği için “İhlas” ile isimlenmiştir... Öyle halisdir ki, sûreye isim olan kelimeler, yani sûrenin adı bile içinde yoktur... Oysa Kur’an’ın diğer sûrelerinin isimleri ile ilgili kelime kendi içlerinde geçer... Fatiha Sûresi de böyledir; ismi içinde geçmez... İhlas Sûresi’nin hadis-i şerif’lerde ismi “Kul HuvAllahu EHAD”dır... Diğer isimlerine gelince: KulHUvAllahuEhad, Tevhid, Esas, Tefrid, Tecrid, Cemal, Ma’rifet, Velayet, Nur, Necat, Nisbet, Samed, İman...
Sebebi nüzülüne gelince: İsmi Allah olanın kimliğinden sorulması üzerine nazıl oldu...
Müşrikler cihetinden olan sorunun “Rabbinin nesebini, orijininin neye dayandığını bize anlat” ya da “Rabbinden bize haber ver, bizim için Rabbini tavsif et (özellikleri ile anlat);O nedir, hangi şeydendir O?” şeklinde olduğu rivayet edilir...
Yahudiler ise: “Ya Muhammed, mahlukatı Allah yarattı; peki Allah’ı kim yarattı?” diye sordular...
İşte bu sorular üzerine İhlas Sûresi nazıl oldu... Yani, dikkat edile, Kur’an “Allah Nedir?” sorusuna cevap veriyor!... Cevabında “Nedir?” ile beraber “Ne değildir?” lisanı da var; ama her ikisi de bilinci beşeri itikatlardan, göresel kabullerden arındırıp hakikata yönledirmek içindir... Bilfiil yaşam olmadıktan sonra hayalde bir model olmaya devam eder!...
İhlâs Sûresi hakkında bazı hadis-i şerifler:
“Kul HuvAllahu Ehad” Kur’an’ın üçte birine denktir...
Herşeyin bir nuru vardır, Kur’an’ın nuru da “Kul HuvAllahu Ehad”dır...
Muhakkak ki Allah Kur’an’ı üç cüz’e (ahkam, va’d-veiyd, Esma ve Sıfatlar yollu Vahdet) ayırmıştır... “Kul HuvAllahu EHAD”ı, Kur’an’ın o cüzlerinden bir cüz kılmıştır...
Yedi Sema’yı ve yedi Arz’ı, “Kul HuvAllahu Ehad” üzerine tesis ettim...
Her namazda, sevdiği için bu sûreyi okuyan bir sahabeye, Hz.Rasûlullah: “Ona haber verin ki Allah azze ve celle de onu seviyor”, buyurdu...
Enes b.Malik r.a. diyor ki, Nebî s.a.v. ile bir yere geldik... “Kul HuvAllahu EHAD”ı okuyan bir adamı işitti de Hz.Rasûlullah s.a.v. şöyle dedi: “Vacib oldu”... Dedim ki: “Ne vacib oldu?”... Dedi ki: “Cennet”...
Kim her gün ikiyüz defa (bir başka rivayetinde elli defa) “Kul HuvAllahu EHAD”ı okursa, ondan elli bin senelik günahı silinir... Ancak üzerindeki borç olması hariç...
Allah Rasûlü şöyle buyurdu: “Her kim <Kul HuvAllahu Ehad>ı on defa okursa onun için cennette bir köşk bina edilir... Her kim onu yirmi defa okursa, onun için cennette iki köşk bina edlir... Kim de bunu otuz defa okursa, onun için cennette üç köşk bina edilir”... Bunun üzerine Hz.Ömer r.a. şöyle der: “Allah’a andolsun ki Ya RasûlAllah, o zaman biz de köşklerimizi çoğaltırırz”... Bunun üzerine Hz.Rasûlullah şöyle buyurdu: “Allah ondan daha geniştir!”.
İhlas Sûresinde: İslam Diyni’nin temel esası, ismi “Allah” olan tanımlanır... Daha doğrusu kelimeler ve fikirler ile kavranamayan, algılamalar ile ihata olunamayana işaret edilir...
AYETLERİN MÂNÂSI
BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHIYM
1-) Kul HUvAllahu Ehad;
De ki: “O (senin hakikatın olan) Allah EHAD (mutlak tek bir vücud)’dır (varlığın gayrından değil)!”.
2-) Allahus Samed;
“(O) Allah SAMED (Tam, ihtiyaçsız... som, gayrına mutlak kapalı, yani gayrı yok... başlangıçsız-sonrasız daim, mutlak var)’dir”.
3-) Lem yelid ve lem yuled;
“(O) lem yelid (doğurmamış) ve lem yuled (doğurulmamış)’dir (çünkü EHAD-SAMED; gayrı-ikileyeni, ihtiyaçlılık sözkonusu olmayan)”.
4-) Ve lem yekün leHU küfüven ehad;
“Ve O’na hiçbir küfuv (denk, benzer) olmadı (tefekkür, ihata ve idrak edilemez?)”.
