SÛRE HAKKINDA ÖZET BİLGİ
Kadr Sûresi, Kadr Gecesi’nin hangi gece olduğunun gizli olması gibi nerde ve ne zaman nazıl olduğu da gizli kalmıştır... Mekke-i Mükerreme’de indiği de rivayet ediliyor, Medine-i Münevvere’de indiği de... Mekke-i Mükerreme’de ise, 25.sırada nazıl olduğu geleneksel resmi kabuldür (ki uslubu da Mekkidir!)... 5 ayettir... Adını, Kadr Gecesi’ni bahsettiği ayetleri dolayısıyla almıştır... “Kadr”, kudret, şeref, azamet, haşmet, tazyik (sıkma, sıkıştırma), demektir...
Nüzül sebebi ile ilgili iki hadis-i şerif şöyledir:
1.hadis-i şerif:
Hz.Rasûlullah s.a.v., İsrailOğullarındandan bir kulun, bin ay, geceleri ibadet edip, gündüzleri de fiysebilillah savaş yaptığını, sahabe’ye anlatır... Ashab-ı Kiram da buna taacub eder... Bunun üzerine bu sûre nazıl olur ki, 3.ayeti “Kadr Gecesi bin aydan daha hayırlıdır”, müjdesi ile...
2.hadis-i şerif:
“Bana ÜmeyyeOğulları (emeviler) gösterildi, minberime çıkıyorlardı da bu bana ağır geldi... Bunun üzerine bana <İnna enzelnaHU fiy Leylet-il Kadri...> inzal olundu”...
Nitekim ÜmeyyeOğullarının (emevilerin) saltanatının bin ay olduğu rivayet edilir...
Kadr Sûresi’nin manası ve yeri ile ilgili şunu da kaydedelim: Kadr Gecesi, konusu itibarıyla, Kur’an tertibi olarak kendinden bir önceki A’lak Sûresi’nin ilk beş ayetine ma’tuftur... Yani, Hz.Rasûlullah s.a.v.in “İKRA’” gecesi için bir açıklamadır... Zaten “İkra’!” gecesi, aynı zamanda Kadr Gecesi idi...
Esasında Kur’an’ın her sûre ve her ayetinin ortamdan, insanlardan ve olaylardan kaynaklanan bir “sebeb-i nüzül”ü yoktur... Yani örtünme, teyemmüm, alkol ayetleri gibi zahiri bir olaya binaen her ayet ve sûre nazıl olmamıştır... Mesela: Fatiha Sûresi ve A’lak Sûresi’nin ilk beş ayeti, gündelik bir olaya binaen nazıl olmamıştır... Ma’lum İlme tabidir!...
Kadr Sûresinde: Efendimiz Hz.Muhammed s.a.v.in kadri, azameti, şerefi, haşmeti; ve Kadir Gecesi’nin fazileti, özellikleri, işlevi anlatılmaktadır...
AYETLERİN MÂNÂSI
BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHIYM
1-) İnna enzelnaHU fiy LeyletilKadr;
Muhakkak ki biz O’nu (ilahi hüviyeti; OKUnanı, Kur’an’ı), (Onu izhara müsayit) Kadr Gecesi’nde (Muhammed isminin müsemması olan yapıda) inzal ettik.
2-) Ve ma edrake ma LeyletülKadr;
Kadr Gecesi’ni (n kadrini, şerefini, haşmetini) sana bildiren nedir?.
3-) LeyletülKadri hayrün min elfi şehr;
Kadr Gecesi, bin ay’dan daha hayırlıdır!.
4-) Tenezzelül Melaiketü ver Ruhu fiyha Biizni Rabbihim min külli emr;
(Ve dahi) Melaike ve Ruh Onun (O Gece’nin) içinde tenezzül eder (indikçe iner), Rablerinin izni ile (Bi-izni Rabbihim), herbir Emr’den (her iş için);
5-) Selâmun, hiye hatta matle`ılfecr;
Selam’dır O (Yakiyn’e ermek, selamet var), Fecr’in doğmasına kadar (Hakikatın zuhuru ile bilincin gördüğünü tanıması, farketmesi).
