SÛRE HAKKINDA ÖZET BİLGİ
Kur’an’ın 114 sûresi içinde “Bismillah”sız başlayan tek sûre bu “tewbe” (rücu’, inabe) sûresidir... Bir diğer adı “Berae”, yani berat, ultimatom sûresidir... Esasında gerçek bir tewbe ile berat arasında doğrudan bir bağlantı da sözkonusudur!... 129 ayettir... Medine döneminde en sonlarda nazıl olmuştur... (Tevbe: 113 Mekke döneminde nazıl olmuştu)...
Mü’min-müşrik, müşriklerle kıtal (savaş), müşriklerin necisliği, mescidleri ancak B sırrıyla Allah’a ve ahir güne iman edenlerin imar edecekleri, haram aylar, zekat-sadaka, Tebuk seferi, mescidlerin işlevi, diyn ilminin önemi ve bunun için özel bir cemaatın gerekliliği, Hz.Rasûlullah’ın insanlara nefslerinden aziz olduğu, onların sıkıntılarını kendi üzerineymiş gibi hissettiği ve mü’minlere Rauf ve Rahıym olduğu,.. gibi bir çok önemli konu açıklanmakta... Elbette temsili anlatımı ve batını işaretleri dikkate almak şartıyla bütün bunları anlamağa çalışmalıyız...
AYETLERİN MÂNÂSI
1-) Beraetün minAllahi ve RasûliHİ ilelleziyne ahedtüm minel müşrikiyn;
Allah ve O’nun Rasûlü’nden, müşriklerden anlaşma yaptıklarınıza (sizinle münasebetlerinin kesik olduğuna dair) bir berat’tır (Zahir’de ne ise Batında da öyledir) !.
2-) Fesiyhu fiyl Ardı erbaate eşhürin va`lemu enneküm ğayru mu`cizillahi ve ennAllahe muhzil kafiriyn;
Arz’da (halifeliğinizin gerçekleştiği yer’de) dört ay (?) gezip dolaşın/yol alın... İyi bilin ki, (Allah’dan ve Sisteminden perdeli olarak yaşamakla) siz Allah’ı aciz bırakamazsınız... Allah kafirleri (gerçeği reddeden perdelileri) rüsvay edendir.
3-) Ve ezanün minAllahi ve RasûliHİ ilenNasi yevmel haccilekberi ennAllahe beriyün minel müşrikiyne ve RasûluHU, fein tübtüm fehuve hayrun leküm* ve in tevelleytüm fa`lemu enneküm ğayru mu`cizillah* ve beşşirilleziyne keferu Bi azâbin eliym;
Haccı Ekber (Büyük Hac; Vahdeti Zatiy) Gün’ü Allah ve Rasûlü’nden insanlara bir ezan’dır (duyuru) ki, Allah da O’nun Rasûlü de müşriklerden beridir... (O halde) eğer tewbe ederseniz (birimliliğiniziden-dünyanızdan, Hakikatınıza-Allah’a rücu ederseniz), o sizin için daha hayırlıdır... Şayet (Hak’dan) yüz çevirirseniz, iyi bilin ki siz Allah’ı aciz bırakacak değilsiniz... O kafir olanları (B sırrınca) elim (hissedecekleri) bir azab ile müjdele.
4-) İllelleziyne ahedtüm minel müşrikiyne sümme lem yenkusuküm şey’en ve lem yüzahiru aleyküm ehaden feetimmu ileyhim ahdehüm ila müddetihim* innAllahe yuhıbbul müttekıyn;
Antlaşma yaptığınız müşriklerden (antlaşma şartlarınızda) siz karşı bir noksanlık yapmamış, sizin aleyhinize hiç bir kimseye yardım etmemiş olanlar müstesna... Onların müddetlerine kadar ahidlerini onlara tamamlayın... Muhakkak ki Allah muttekiyleri sever.
5-) Feizenselehal eşhürulhurumu faktülül müşrikiyne haysü vecedtümuhüm ve huzuhüm vahsuruhüm vak`udu lehüm külle mersad* fein tabu ve ekamus Salate ve atevüz Zekate fehallu sebiylehüm* innAllahe Ğafurun Rahîym;
Haram aylar (sıyrılıp) çıkınca, kendilerini nerede bulursanız müşrikleri öldürün; onları yakalayın, hasr edin (alakoyun) onları ve her gözetleme/geçit yerinde onlar için oturun (onları gözetleyin, onların geçit noktalarını tutun)... Eğer tewbe eder, salat’ı ikame eder ve zekat’ı verirler ise o vakit yollarını açın onların... Muhakkak ki Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.
6-) Ve in ehadün minel müşrikiynestecarake feecirhu hatta yesmea kelamAllahi sümme eblığhu me`meneh* zâlike Bi ennehüm kavmün la ya`lemun;
Eğer müşriklerden biri senden eman dileyip yakınlaşmak isterse (senin himayeni dilerse), ona eman ver ki (sana yakınlaşarak) Allah Kelamı’nı işitsin; sonra onu emniyet içinde olacağı yere ulaştır... (B sırrınca) böyle (yapmalısın), çünkü onlar (Hakikatı) bilmeyen bir kavimdirler.
7-) Keyfe yekûnü lilmüşrikiyne ahdün ındAllahi ve ınde RasûliHİ illelleziyne ahedtüm ındel MescidilHaram* fe mestekamu leküm festekıymu lehüm* innAllahe yuhıbbul müttekıyn;
Müşriklerin, Allah indinde ve O’nun Rasûlü’nün indinde bir ahidleri nasıl olur?.. Mescid-i Haram indinde ahidleştikleriniz müstesna... (Bunlara), onlar size dosdoğru (ahidlerine bağlı) davrandıkça, siz de onlara dosdoğru (ahdin getirdiği haklara riayet ederek) davranın... Muhakkak ki Allah muttekıyleri sever.
8-) Keyfe ve in yazheru aleyküm la yerkubu fiyküm illen ve la zimmeten, yurduneküm Bi efvahihim ve te`ba kulubühüm* ve ekseruhüm fasikun;
(Onlarla antlaşma) nasıl?.. Eğer sizin üzerinize çıkarlar (size üstünlük sağlarlar) ise sizin hakkınızda bir ill (and-yemin, karabet ve bunlardan kaynaklanan sorumluluk) ve bir zimmet (ahit, sözleşme ve bunlardan kaynaklanan sorumluluk) gözetmezler... (Bi-) ağızlarıyla sizi razı ederler, (fakat) kalbleri razı olmaz/imtina eder... Onların ekseriyeti fasıklardır (Sistem’e körelmiş bilinçlerdir).
9-) İşterav Biayatillahi semenen kaliylen fesaddu an sebiyliHİ, innehüm sae ma kânu ya`melun;
(Onlar) Allah ayetlerini (sıfatlarını) az bir baha (nefsani özellikler, dünyevi hazlar) mukabilinde (B sırrınca) sattılar da O’nun yolundan alakoydular... Yapmakta oldukları gerçekten ne kötüdür!.
10-) La yerkubune fiy mu’minin illen ve la zimmeten, ve ülaike hümül mu`tedun;
Bir mü’min hakkında (onlar) bir ahid/and ve bir zimmet gözetmezler... İşte onlar haddi aşanların ta kendileridir.
11-) Fein tabu ve ekamus Salate ve atevüz Zekate feıhvanüküm fiyd diyn* ve nufassılül’ ayati likavmin ya`lemun;
Eğer tevbe eder, salat’ı ikame eder ve zekat’ı verirler ise, artık Diyn’de kardeşlerinizdirler... Bilen bir kavim için ayetleri tafsil ediyoruz.
12-) Ve in nekesü eymanehüm min ba`di ahdihim ve taanu fiy diyniküm fekatilu eimmetelküfri, innehüm la eymane lehüm leallehüm yentehun;
Eğer ahdlerinden sonra yeminlerini bozarlar ve Diyn’inizi ta’n ederler/kusurlarlar ise, (o vakit) küfr’ün imamlarını öldürün... Çünkü onların yeminleri yoktur... Umulur ki onlar vazgeçerler.
13-) Ela tukatilune kavmen nekesü eymanehüm ve hemmu Bi ıhracir Rasûli ve hüm bedeuküm evvele merratin, etahşevnehüm* fAllahu ehakku en tahşevhü in küntüm mu’miniyn;
Yeminlerini bozmuş, erRasûl’ü (Rasûlullah’ı, B sırrınca yurdundan) ihraca kasdetmiş ve üstelik ilk kere (kendileri) size (savaşa) başlamış bir kavime karşı savaşmayacak mısınız?... Onlardan korkuyormusunuz?.. Eğer mü’minler iseniz, haşyet duymanız için ehakk Allah’dır.
14-) Katiluhüm yüazzibhumllahu Bi eydiyküm ve yuhzihim ve yansurküm aleyhim ve yeşfi sudûre kavmin mu’miniyn;
Mukatele edin onlarla (ki,) Allah sizin elleriniz ile (B sırrınca) onları azablandırsın, rezil etsin onları, onların aleyhine size nusret versin ve (böylece) mü’minler kavminin sadırlarına şifa versin.
15-) Ve yüzhib ğayza kulubihim* ve yetubullahu alâ men yeşa`* vAllahu Aliymun Hakiym;
Kalblerindeki ğayzı (gadap) gidersin... Allah dilediğinin tevbesini kabul eder... Allah Hakiym’dir, Aliym’dir.
16-) Em hasibtüm en tütrakû ve lemma ya`lemillahulleziyne cahedu minküm ve lem yettehızu min dunillahi ve la RasûliHİ ve lel mu’miniyne veliyceten, vAllahu Habîyrun Bi ma ta`melun;
Yoksa siz, Allah, sizden mücahade edenleri, Allah’dan, O’nun Rasûlü’nden ve mü’minlerden gayrısını veliyce (sırdaş, dost) edinmeyenleri bilmeden (izhar etmeden kendi halinize) terkedileceğinizi mi sandınız?... Allah yapmakta olduğunuz şeyleri (B sırrınca) Habiyr’dir.
17-) Ma kâne lil müşrikiyne en ya`muru mesacidAllahi şahidiyne alâ enfüsihim Bilküfr* ülaike habitat a`malühüm* ve fiynnari hüm halidun;
Küfr ile (B sırrıyla, küfr olarak) kendi nefsleri üzerine şahidler iken Allah mescidlerini (kalbleri) imar etmeleri müşrikler için mümkün değildir... Onların tüm amelleri boşa gitmiştir... Ve onlar Nar’da ebedi kalıcılardır.
18-) İnnema ya`muru mesacidAllahi men amene Billahi vel yevmil ahıri ve ekames Salate ve atezZekate ve lem yahşe illAllahe feasa ülaike en yekûnu minel muhtediyn;
Allah mescidlerini (kalbleri) ancak (B sırrıyla) Allah’a ve ahir güne iman eden, salat’ı ikame eden, zekat’ı veren ve Allah’dan başkasından haşyet duymayan kimse i’mar eder (Allah’a secde edilir hale getirir)... İşte bunların hidayete erenlerden oldukları umulur.
19-) Ece’altüm sikayetelHacci ve imaratel Mescidil Harâmi kemen amene Billahi vel yevmil ahıri ve cahede fiy sebiylillah* la yestevune indAllah* vAllahu la yehdil kavmez zalimiyn;
(Ey müşrikler) siz, hacıları sulamayı ve Mescid-i Haram’ı imar etmeyi, (B sırrıyla) Allah’a ve ahir güne iman eden ve Allah yolunda mücahade eden gibi mi kıldınız?... (Bunlar) Allah indinde müsavi olmazlar... Allah, zalimler kavmine hidayet etmez.
20-) Elleziyne amenu ve haceru ve cahedu fiy sebiylillâhi Bi emvalihim ve enfüsihim a`zamü deraceten indAllah* ve ülaike hümül faizun;
İman eden, hicret (seyr-i sülük) eden ve Allah yolunda (B sırrıyla) mallarıyla canlarıyla mücahade edenler, derece itibarıyla Allah indinde daha aziymdir... İşte bunlardır kurtuluşa erenlerin ta kendileri.
21-) Yübeşşiruhüm Rabbühüm Bi rahmetin minHU ve rıdvanin ve cennatin lehüm fiyha ne’ıymun mukıym;
Rableri onları kendinden bir (Bi-) rahmet (çalışmaları ile zahir olan ilahi özellikler), rıdvan ve içlerinde kendileri için mukıym (kesiksiz, sonsuz) ni’metler olan cennetler (mertebeler) ile müjdeler.
22-) Halidiyne fiyha ebeda* innAllahe ındeHU ecrun azîym;
Onlar orada ebedi kalıcılardır... Muhakkak ki Allah, ecr-u azıym O’nun indindedir!.
23-) Ya eyyühelleziyne amenu la tettehızu abaeküm ve ıhvaneküm evliyae inistehabbül küfre alel iyman* ve men yetevellehüm minküm feülaike hümüz zalimun;
Ey iman edenler!.. Eğer küfrü iman üzerine sevip tercih ediyorlarsa, babalarınızı ve kardeşlerinizi veliler (dostlar) edinmeyin... Sizden kim onları veliy edinir ise, işte onlar zalimlerin ta kendileridirler.
24-) Kul in kâne abaüküm ve ebnaüküm ve ıhvanüküm ve ezvacüküm ve aşiyretüküm ve emvalü nıktereftümuha ve ticaratün tahşevne kesadeha ve mesakinü terdavneha ehabbe ileyküm minAllahi ve RasûliHİ ve cihadin fiy sebiyliHİ feterabbesu hatta ye`tiyAllahu Bi emriHİ, vAllahu la yehdil kavmel fasikıyn;
De ki: “Eğer babalarınız, oğullarınız, kardeşleriniz, eşleriniz, aşiretiniz, elde ettiğiniz mallar, kesad gitmesinden korktuğunuz ticaret ve hoşlandığınız meskenler, size Allah’dan, O’nun Rasûlü’nden ve O’nun yolunda cihad’dan daha sevimli ise, artık Allah’ın Bi-emriHİ (emri olarak) gelmesini bekleyin... Allah fasıklar (bilinçleri Hakk’a ve Diyn’e karşı körelmişler) kavmine hidayet etmez”.
25-) Lekad nesarekümullahu fiy mevatıne kesiyretin ve yevme Huneynin, iz a`cebetküm kesretüküm felem tuğni anküm şey’en ve dakat aleykümül Ardu Bi ma rehubet sümme velleytüm müdbiriyn;
Andolsun ki, Allah size bir çok mevtın (vatan, harb yeri; çeşitli kademelerde özelliklerinizin zuhur yerlerin) de ve Huneyn gününde yardım etti... Hani (duyularınızın ve vehmin hükmü ile) çokluğunuz hoşunuza gitmiş/sizi böbürlendirmişti de (çokluğunuzun) size hiç bir faydası olmamıştı... (Huneyn günün’de) (B sırrınca) tüm genişliğine rağmen Arz size dar gelmişti... Sonra (da) arkanızı dönüp gitmiştiniz.
26-) Sümme enzelAllahu sekiyneteHU alâ RasûliHİ ve alel mu’miniyne ve enzele cünuden lem teravha ve azzebelleziyne keferu* ve zâlike cezaul kafiriyn;
Sonra Allah, Rasûlü’nün üzerine ve mü’minlerin üzerine sekinetini (yakin nuru, itmi’nan) inzal etti, sizin görmediğiniz ordularını da inzal etti ve kafir olanları azablandırdı... Kafirlerin cezası işte budur.
27-) Sümme yetubullahu min ba`di zâlike alâ men yeşa`* vAllahu Ğafurun Rahîym;
Sonra Allah, bunun ardından dilediğinin tevbesini kabul eder... Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.
28-) Ya eyyühelleziyne amenu innemel müşrikûne necesün fela yakrabül Mescidel Harame ba`de amihim haza* ve in hıftüm ayleten fesevfe yuğniykümullahu min fadliHİ in şa`e, innAllahe Aliymun Hakiym;
Ey iman edenler!... Müşrikler ancak bir neces (pislik) tir... Artık bu senelerinden sonra Mescid-i Haram’a yaklaşmasınlar!... Eğer yoksulluğa düşmekten korkarsanız, Allah dilerse sizi yakında fazlından zenginleştirir... Muhakkak ki Allah Aliym’dir, Hakiym’dir.
29-) Katilülleziyne la yu`minune Billahi ve la Bil yevmil’ahıri ve la yuharrimune ma harremAllahu ve RasûluHU ve la yediynune diynel hakkı minelleziyne utül Kitabe hatta yu`tul cizyete an yedin ve hüm sağırun;
(Kuvveden fiile çıkartıp okusunlar diye genetik) Kitab (bilgi) verilen kimselerden (B sırrıyla) Allah’a ve (B sırrıyla) ahir gün’e iman etmeyen, Allah’ın ve O’nun Rasûlü’nün (cem’ ve tafsil hükmünün) haram kıldığını haram saymayan ve Hak Diyn’i (ihmal edilemez somut yaşam realitesini, hak sistem’i) din edinmeyenlerle, küçülmüşlerden olarak kendi elleriyle cizye verinceye kadar mukatele edin.
30-) Ve kaletil yehudü Uzeyrunibnullahi ve kaletin nesarel Mesiyhubnullah* zâlike kavlühüm Bi efvahihim* yudahiune kavlelleziyne keferu min kabl* katelehumullah* enna yü`fekûn;
Yahudiler: “Üzeyr, Allah’ın oğludur”, dediler... Nasara da: “Mesih, Allah’ın oğludur”, dediler... Bu onların kendi (Bi-) ağızlarının sözüdür... Daha önce kafir olanların sözüne benzetme yapıyorlar... Allah onları öldürsün!.. Nasıl da (Hak’dan) çevriliyorlar!.
31-) İttehazu ahbarehüm ve ruhbanehüm erbaben min dunillahi vel Mesiyhabne Meryem* ve ma ümiru illâ liya`büdu ilâhen vâhıda* la ilahe illâ HU* subhaneHU amma yüşrikûn;
Allah’ın gayrından ahbar’larını (hahamlarını, bilginlerini), ruhban’larını (rahiblerini) rabler edindiler... MeryemOğlu Mesih’i de (rab edindiler)... (Oysa onlar) yalnızca İlah’un Vahid’e (tek bir vücud, tek müessir olan Allah’a) ibadet/kulluk etmekle emrolunmuşlardı... La ilahe illa HU= O’ndan başka vücud yoktur... O, onların ortak tuttuklarından Subhan’dır (münezzehtir).
32-) Yüriydune en yutfiu nurAllahi Bi efvahihim ve ye’bAllahu illâ en yütimme nureHU velev kerihel kafirun;
Allah Nuru’nu (Bi-) ağızlarıyla söndürmek irade ediyorlar... Allah (ise) NuruNU tamamlamaktan başka bir şeye razı değildir (açığa çıkarmak istediğini muhakkak açığa çıkaracak)... Velev ki kafirler (gerçeği reddedenler) hoşlanmasa da.
33-) HUvelleziy ersele RasûleHU Bil hüda ve diynil hakkı li yuzhirehu aled diyni küllihi velev kerihel müşrikûn;
O (Allah) odur ki, bütün dinlere üstün kılmak için Rasûlü’nü Huda (hidayet potansiyeli, klavuz, ilim) ve Hak Diyn (tam tevhid, ilahi ma’rifet, sistem bilinci) ile (B sırrınca) irsal etti... Velev ki müşrikler (fena’ya yanaşmayan, gayrına tutunan) hoşlanmasa da.
34-) Ya eyyühelleziyne amenu inne kesiyren minel’ahbari ver ruhbani leye`külune emvalenNasi Bil batıli ve yesuddune an sebiylillâh* velleziyne yeknizunez zehebe vel fiddate ve la yünfikuneha fiy sebiylillâhi febeşşir hüm Bi azâbin eliym;
Ey iman edenler!... Muhakkak ki ahbar (hahamlar)’dan ve ruhban’dan bir çoğu insanların mallarını (diyni ilimler, enerjileri) (Bi-) batıl olarak yerler ve Allah yolundan alakoyarlar... Altın ve gümüşü depolayıp gizleyen ve onları Allah yolunda infak etmeyenlere gelince, onları (B sırrınca) elim bir azab ile müjdele!.
35-) Yevme yuhma aleyha fiy nari cehenneme fetükva Bi ha cibahühüm ve cünubühüm ve zuhurühüm* haza ma keneztüm lienfüsiküm fezuku ma küntüm teknizun;
Cehennem Narı’nda, onların (altın-gümüş’ün) üzeri kızdırılıp, bunlarla onların alınları, yanları ve sırtları (B sırrınca) dağlanacağı (dört yönden azab görecekleri) gün (onlara): “İşte bu kendi nefsiniz için toplayıp sakladıklarınız; artık tadın hazine edindiğinizi” (denir).
36-) İnne ıddeşşühuri ındAllahisna aşere şehren fiy Kitabillahi yevme halekas Semavati vel’Arda minha erbaatün hurum* zâliked diynül kayyimü fela tazlimu fiyhinne enfüseküm ve katilül müşrikiyne kâffeten kema yükatiluneküm kâffeten, va`lemu ennAllahe maal müttekıyn;
Muhakkak ki Allah indinde, Semavat’ı ve Arz’ı halkettiği gündeki Allah Kitabı (yazısı) nda, ayların adedi oniki’dir... Onlardan dördü haram (aylar) dır (Muharrem, Receb, Zilkaide, Zilhicce)... İşte Diyn-i Kayyım (illa geçerli, payidar sistem) budur... Onlar (haram aylar; o arınma-fena vakitleri) içinde nefslerinize zulmetmeyiniz... Müşriklerle kaffeten mukatele edin, onların sizinle kaffeten savaştıkları gibi... İyi bilin ki Allah muttekıylerle beraberdir.
37-) İnnemen Nesiy’ü ziyadetün fiyl küfri yudallu Bihilleziyne keferu yuhıllunehu âmen ve yuharrimunehu âmen liyüvatıu ıddete ma harramAllahu feyuhıllu ma harramAllah* züyyine lehüm suü a`malihim* vAllahu la yehdil kavmel kafiriyn;
Nesiy (Haram ayları ertelemek; arınmayı ihmal edip geciktirmek) ancak küfür’de bir ziyadedir (Nesiy, zahiri manası itibarıyla, kaza namazı da yok demektir... Vaktin hürmeti kaza edilemiyorsa?)... Kafir olanlar (B sırrınca) onunla saptırılır... Onu bir yıl helal sayarlar, bir yıl da onu haram yaparlar ki, Allah’ın haram kıldığının (yalnızca) sayısına (niceleğine, taklidine) muvafakat etsinler de (akabinden işlevsel olan asıl maslahatı atlayıp) Allah’ın haram kıldığını helal kılsınlar... Amellerinin kötülüğü onlara süslü gösterildi... Allah kafirler kavmine hidayet etmez.
38-) Ya eyyühelleziyne amenu ma leküm iza kıyle lekümünfiru fiy sebiylillahis sakaltüm ilel’Ard* eredıytüm Bil hayatid dünya minel’ ahireti, fema metaul hayatid dünya fiyl’ ahireti illâ kaliyl;
Ey iman edenler!.. Size ne oldu ki: “(Yerleştiğiniz yerden ayrılıp) Allah yolunda sefere/savaşa çıkın”, denildiğinde ağırlaşıp Arz’a (bedene) çakıldınız... Ahiret (kudret-bilinç boyutu) mukabilinde dünya hayatına (fani, rüya-hayal alemine) mı (B sırrınca) razı oldunuz?... (Halbu ki) dünya hayatının metaı (faydası, nimeti) ahiret içinde pek azdır.
39-) İlla tenfiru yuazzibküm azâben eliymen ve yestebdil kavmen ğayreküm ve la tedurruhu şey`a* vAllahu alâ külli şey`in Kadiyr;
Eğer (Allah yolunda) seferber olmaz/cihada çıkmaz (arınma çalışmaları yapmaz) sanız (Allah) sizi elim bir azabla azablandırır ve sizin gayrınız bir kavmi istibdal eder (yerinize, size bedel başka bir kavim getirir; zira o ilahi işlerin olması muhakkak?);ve siz O’na hiç şekilde zarar veremezsiniz... Allah herşey’e Kadiyr’dir.
40-) İlla tensuruhu fekad nasarehullahu, iz ahrecehülleziyne keferu saniyesneyni, iz hüma fiyl ğayri, iz yekulü lisahıbihi la tahzen innAllahe meana* feenzelAllahu sekiynetehu aleyhi ve eyyedehu Bi cünudin lem teravha ve ceale kelimetelleziyne keferus süfla* ve kelimetullahi hiyel ulya* vAllahu Azîyzün Hakiym;
Eğer siz O’na (Rasûlullah’a) yardım etmezseniz, (bilin ki) hakikaten Allah O’na yardım etti... Hani kafir olanlar O’nu (yurdundan) çıkardıklarında O, iki’nin ikincisi (iki kişiden biri) idi... Hani onlar (Hz.Rasûlullah ve Hz.Ebu Bekr) Ğar (mağara) da idiler... Hani arkadaşına: “Mahzun olma, muhakkak ki Allah bizimle beraberdir” diyordu... Allah, sekinetini (itmi’nan, sükun) O’nun üzerine inzal etmiş ve O’nu görmediğiniz ordularla (B sırrınca) teyid etmişti de kafir olanların kelimesini süfla (en aşağı) kılmıştı... Allah Kelimesi, işte O’dur ulya (en üstün)... Allah Aziyz’dir, Hakiym’dir.
41-) İnfiru hıfafen ve sikalen ve cahidu Bi emvaliküm ve enfüsiküm fiy sebiylillâh* zâliküm hayrun leküm in küntüm ta`lemun;
Gerek hafif ve gerek ağır olarak sefere/cihada çıkın... Mallarınızla (beden, kuvve), nefslerinizle (zatlarınızla) Allah yolunda (B sırrınca) mücahede edin... Eğer bilirseniz bu sizin için daha hayırlıdır.
42-) Lev kâne aradan kariyben ve seferen kasıden lettebeuke ve lâkin beudet aleyhimüş şükkatü, ve seyahlifune Billahi levisteta`na leharecna meaküm* yühlikûne enfüsehüm* vAllahu ya`lemü innehüm lekazibun;
Eğer araz-ı kariyb (yakın bir araz/dünya malı) ve sefer-i kasıd (orta bir yolculuk, meşakkatsız sefer) olsaydı, elbette (Tebuk Seferinde ve?..) sana tabi olurlardı... Fakat şukka (meşakkatlı yol; riyazat, mücahade, fena gibi gerekleri olan yol; arınma) onlara uzak geldi... (Bununla beraber onlar), “Eğer gücümüz yetseydi, elbette sizinle beraber biz de -sefere- çıkardık” diye (B sırrınca) Allah’a yemin edecekler... (Onlar) kendilerini helak ediyorlar... Allah biliyor ki onlar kesinlikle yalancılardır.
43-) AfAllahu ank* lime ezinte lehüm hatta yetebeyyene lekelleziyne sadeku ve ta`lemel kazibiyn;
Allah affetti seni... (Tebuk Seferi dolayısıyla) sadık olanlar/doğru söyleyenler senin için apaçık belli oluncaya ve sen yalancıları bilinceye kadar niçin onlara izin verdin?.
44-) La yeste`zinükelleziyne yu`minune Billahi vel yevmil ahıri en yücahidu Bi emvalihim ve enfüsihim* vAllahu Aliymun Bil müttekıyn;
(B sırrıyla) Allah’a ve ahir gün’e iman edenler, mallarıyla, canlarıyla (B sırrınca) mücahede etmekten (geri kalmak için) senden izin istemezler... Allah muttekıyleri (B sırrınca; onların hakikatı olarak) Aliym’dir.
45-) İnnema yeste`zinükelleziyne la yu`minune Billahi vel yevmil’ahıri vertabet kulubühüm fehüm fiy raybihim yetereddedun;
Ancak Allah’a ve ahir gün’e (B sırrınca) iman etmeyen ve kalbleri şüphe etmiş/işkilli (şaki) kimseler (seninle sefere çımaktan ve mücahadeden geri kalmak için) senden izin isterler... Onlar şüpheleri içinde tereddüt edip dururlar.
46-) Velev eradül huruce lee’addu lehu uddeten ve lâkin kerihellahünbiasehüm fesebbetahüm ve kıylak`udu meal kaıdiyn;
Eğer (onlar sefere) çıkmak dileselerdi elbette onun için bir hazırlık hazırlarlar idi... Fakat Allah onların inbiasını (ba’solunmalarını, sefere çıkmalarını) kerih gördü de onları (yerlerinde) oturttu/durdurdu ve: “Oturun, oturanlarla beraber” denildi.
47-) Lev harecu fiyküm ma zaduküm illâ habalen ve le evdau hılaleküm yebğunekümül fitnete, ve fiyküm semmaune lehüm* vAllahu Aliymun Bizzalimiyn;
Eğer (onlar) sizin içinizde (sefere) çıksalardı, sizi habal’dan (külfet, fesad, bozgunculuk,helak’dan) başka bir şey artırmazlardı... Mutlaka size fitne (ayrılık, şirk) arzulayarak aranıza sokulurlardı... İçinizde onlara iyice kulak verecek/işitenler vardır... Allah zalimleri (B sırrınca; onların hakikatı olarak) Aliym’dir.
48-) Lekadibteğavül fitnete min kablü ve kallebu lekel’ umure hatta cael Hakku ve zahere emrullahi ve hüm karihun;
Andolsun ki, daha önce de fitne aradılar ve işleri senin için tersine (olduğundan başkaya) çevirdiler... Nihayet Hakk geldi ve onlar kerih görse de Emrullah (Allah Emri?) zahir oldu.
49-) Ve minhüm men yekulü`zen liy ve la teftinniy* ela fiyl fitneti sekatu* ve inne cehenneme lemuhıytatün Bil kafiriyn;
Onlardan bazısı: “Bana izin ver, beni fitneye düşürme” der... Dikkat edin, fitnenin (fitne boyutunun, şirkin) ta içine (kendileri zaten) düşmüşler... Muhakkak ki Cehennem, kafirleri (B sırrınca) muhıyt’tir.
50-) İn tusıbke hasenetün tesü`hüm* ve in tusıbke musıybetün yekulu kad ehazna emrena min kablü ve yetevellev ve hüm ferihun;
Eğer sana bir hasene isabet etse, (bu) onları kötü yapar (kötülerine gider)... Şayet sana bir musibet isabet etse: “İşimizi önceden -sağlam- tutmuşuz” derler ve sevinerek dönüp giderler.
51-) Kul len yusıybena illâ ma ketebAllahu lena* HUve mevlana* ve alellahi fel yetevekkelil mu`minun;
De ki: “Allah’ın bizim için yazdığından başkası, asla bize isabet etmeyecektir... O’dur bizim Mevla’mız... Mü’minler ancak Allah’a tevekkül etsinler”.
52-) Kul hel terebbesune Bina illâ ıhdel husneyeyn* ve nahnü neterabbesu Biküm en yusıybekümullahu Bi azabin min ındiHİ ev Bi eydiyna* feterabbesu inna meaküm müterabbisun;
De ki: “(Bi-) bizi ancak iki hüsna’dan (en güzel’den; şehidlik veya fetih/ganimet) biri (olsun diye) mi gözetip duruyorsunuz?... (Halbu ki) biz, Allah’ın, kendi indinden yahut bizim ellerimizle size (B sırrınca) bir azab çarptırmasını (B gerçeğince) bekliyoruz... O halde umutla bekleyin, biz de sizinle beraber bekleyenleriz (her akibet mü’min için saadet ve hayır, kafir için hüsran ve azabtır)”.
53-) Kul enfiku tav`an ev kerhen len yütekabbele minküm* inneküm küntüm kavmen fasikıyn;
De ki: “Tav’an (kendi arzunuzla) veya kerhen (zorla) infak edin (fena’ya çalışın), sizden asla kabul olunmayacaktır... Çünkü siz fasık (sistem’den çıkmış, bilinçleri körelmiş) bir kavim oldunuz”.
54-) Ve ma meneahüm en tukbele minhüm nefekatühüm illâ ennehüm keferu Billahi ve Bi RasûliHİ ve la ye`tunes Salate illâ ve hüm küsala ve la yünfikune illâ ve hüm karihun;
Harcamalarının onlardan kabul edilmesine mani olan ancak şudur: Onlar Allah’a ve O’nun Rasûlü’ne (B sırrınca) kafir oldular; Salat’a ancak tembel tembel gelirler ve ancak istemeye istemeye infak ederler.
55-) Fela tu`cibke emvalühüm ve la evladühüm* innema yüriydullahu liyuazzibehüm Biha fiyl hayatid dünya ve tezheka enfüsühüm ve hüm kafirun;
Onların ne malları ve ne de evladları senin hoşuna gitmesin (imrendirmesin; mekr?)... Allah (B sırrınca) bunlarla ancak dünya hayatında onlara azab etmeyi ve kafirler olarak canlarının çıkmasını irade ediyor.
56-) Ve yahlifune Billahi innehüm leminküm* ve mahüm minküm ve lakinnehüm kavmün yefrakun;
Allah’a (B sırrınca) yemin ediyorlar ki kendileri kesinlikle sizdenmişler... (Halbu ki) onlar sizden değillerdir... Fakat onlar korkak bir kavimdir.
57-) Lev yecidune melceen ev meğaratin ev müddehalen levellev ileyhi ve hüm yecmehun;
Eğer melce’ (sığınacak bir yer) yahut mağaralar veya içine girilerek saklanılan bir yer/girilecek bir delik bulsalar, gemi azıya almış serkeş at gibi ona yönelirlerdi.
58-) Ve minhüm men yelmizüke fiys sadakat* fein u`tu minha radu ve in lem yu`tav minha iza hüm yeshatun;
Onlardan kimi de sadakalar hakkında sana dil uzatırlar... Eğer onlardan (kendilerine) verilmiş ise razı olurlar... Şayet onlardan (kendilerine) verilmemişse, birden öfkelenirler.
59-) Velev ennehüm radu ma atahumullahu ve RasûluHU ve kalu hasbünAllahu seyü`tiynAllahu min fadliHİ ve RasûluHU, inna ilellahi rağıbun;
Keşke onlar, Allah’ın ve O’nun Rasûlü’nün onlara verdiğine razı olsalardı ve: “Allah bize yeter... Yakında Allah bize fazlından verecek, O’nun Rasûlü de (verecek)... Doğrusu biz Allah’a rağbet edicileriz” deselerdi.
60-) İnnemes sadakatü lilfükarai velmesakiyni vel amiliyne aleyha vel müellefeti kulubühüm ve fiyrrikabi vel ğarimiyne ve fiy sebiylillâhi vebnis sebiyl* feriydaten minAllah* vAllahu Aliymun Hakiym;
Sadakalar Allah’dan bir farz olarak ancak fakirler, miskinler, sadakalar üzerine amiller (sadaka işleri ile ilgili çalışanlar), kalbleri alıştırılıp ısındırılacak olanlar, köleler, borçlular, Allah yolunda (harcama) ve yolun oğlu (yolcular) içindir... Allah Aliym’dir, Hakiym’dir.
61-) Ve minhümülleziyne yü`zünen Nebîyye ve yekulune huve üzün* kul üzünü hayrin leküm yu`minu Billahi ve yu`minu lil mu’miniyne ve rahmetün lilleziyne amenu minküm* velleziyne yü`züne RasûlAllahi lehüm azâbün eliym;
Onlardan bazıları da en-Nebî’ye (Hz.Rasûlullah’a) eziyet ederler ve: “O, bir kulak’tır” derler... De ki: “Sizin için bir hayır kulağıdır (O)... (B sırrıyla) Allah’a iman eder, mü’minlere inanır ve sizden iman etmişlere de bir rahmettir”... Allah Rasûlü’nü incitenlere gelince, onlar için eliym bir azab vardır.
62-) Yahlifune Billahi leküm liyurduküm* vAllahu ve RasûluHU ehakku en yurduhu in kânu mu’miniyn;
Sizi razı etmek (gönlünüzü hoş etmek) için, sizin için (B sırrınca) Allah’a yemin ederler... Eğer mü’minler olsalardı, kendisini razı etmeğe Allah ve O’nun Rasûlü daha ehakk’dır.
63-) Elem ya`lemu ennehu men yuhadidillahe ve RasûleHU feenne lehu nare cehenneme haliden fiyha* zâlikel hızyül azîym;
Hala bilmediler mi ki, kim Allah’a ve O’nun Rasûlü’ne muhaddeleşirse (sınırdaşlık, muhalefet eder ise), onun için içinde ebedi kalacağı Cehennem Narı vardır... İşte azim rüsvaylık budur.
64-) Yahzerul münafikune en tünezzele aleyhim sûretün tünebbiühüm Bi ma fiy kulubihim* kulistehziu* innAllahe muhricün ma tahzerun;
Münafıklar, kalblerinde olanı onlara (B sırrınca) haber veren bir sûre’nin üzerlerine inmesinden hazer ederler/çekinirler... De ki: “İstihza edin (bakalım)... Muhakkak ki Allah o çekinip durduğunuzu ortaya çıkarıcıdır”.
65-) Ve lein seeltehüm le yekulünne innema künna nehudu ve nel`ab* kul eBillahi ve ayatiHİ ve RasûliHİ küntüm testehziun;
Eğer kendilerine sorsan kesinlikle şöyle derler: “Biz yalnızca lafa dalmış, şakalaşıp eğleniyorduk”... De ki: “(Bi-) Allah ile, O’nun ayetleri ile ve O’nun Rasûlü ile mi alay edip duruyordunuz?”.
66-) La ta`teziru kad kefertüm ba`de iymaniküm* in na`fü an taifetin minküm nüazzib taifeten Bi ennehüm kânu mücrimiyn;
Mazeret beyan etmeyin!... İmanınızdan sonra gerçekten kafir oldunuz... Sizden bir taifeyi affeder isek, mücrimler olmaları sebebiyle (B sırrınca diğer) bir taifeyi azablandırırız.
67-) Elmünafikune vel münafikatü ba`duhüm min ba`d* ye`mürune Bil münkeri ve yenhevne anil ma`rufi ve yakbidune eydiyehüm* nesullahe fenesiyehüm* innel münafikıyne hümül fasikun;
Münafık erkekler ve münafık kadınlar birbirlerindendir... Münkeri (sünnetullah’a uymayan şeyi B sırrınca) emrederler, ma’ruf’dan (sünnetullah’ın gereği olan ameli) nehyederler ve ellerini kabzederler (sıkarlar; infak edemezler)... Allah’ı unuttular (zikretmezler; tefekkür etmezler), (O da) onları unuttu... Muhakkak ki münafıklar fasıkların (bilinci hakikata körelmiş; Diyn’den çıkmışların) ta kendileridirler.
68-) VaadAllahul münafikıyne vel münafikati vel küffara nare cehenneme halidiyne fiyha* hiye hasbühüm* ve leanehümullah* ve lehüm azâbün mukıym;
Allah, erkek münafıklara da, kadın münafıklara da, kafirlere de, içinde ebedi kalıcılar olmak üzere, Cehennem Narı’nı va’detmiştir... Bu onlara kafidir... Allah onlara la’net etmiştir (yakınlık yok onlara)... Onlara mukıym (aralıksız, sonu gelmez) bir azab vardır.
69-) Kelleziyne min kabliküm kânu eşedde minküm kuvveten ve eksera emvalen ve evlada* festemteu Bi halakıhim festemta`tüm Bi halakıküm kemestemtealleziyne min kabliküm Bi halakıhim ve hudtüm kelleziy hadu* ülaike habitat a`malühüm fiyd dünya vel ahireti, ve ülaike hümül hasirun;
Sizden önceki kimseler gibi (tıpkı)... Onlar kuvvet olarak sizden daha eşedd (şiddetli) idiler... Mallar ve evladlar itibarıyla (sizden) daha çoktular... Nasipleri/payları ile (B sırrınca) faydalandılar... Sizden öncekilerin nasipleri ile (B sırrınca) faydalandıkları gibi siz de nasibinizle (B sırrınca) faydalandınız ve onların (hayale, faniye) daldıkları gibi siz de daldınız... İşte bunların dünyada da, ahirette de amelleri boşa gitmiştir... İşte bunlar hüsrana uğrayanların ta kendileridir.
70-) Elem ye`tihim nebeülleziyne min kablihim kavmi Nuhın ve Adin ve Semude ve kavmi İbrahîyme ve ashabi Medyene velMü`tefikât* etethüm Rusulühüm Bil beyyinat* fema kânAllahu liyazlimehüm ve lâkin kânu enfüsehüm yazlimun;
Onlara kendilerinden öncekilerin; Nuh kavmi’nin (su-risaleti hazmedememek ile helak olan), Ad’ın (Hud a.s.ın kavmi; şiddetli rüzgarla-heva-i nefsle helak olan), Semud’un (Salih a.s.ın kavmi; şiddetli sarsıntı-zahir ile helak olan), İbrahim kavmi’nin (Nemrud toplumu; tanrıya tapanlar), Ashab-ı Medye’nin (Şuayıb a.s.ın kavmi; ateşle-tabiatla helak olan) ve Mu’tefikat’ın (Lut kavmi’nin; altı üstüne gelmiş, helak olmuş şehirlerin; ruhani-bilinç boyutundan beden boyutuna düşmüşlerin) haberi gelmedi mi?... Onların Rasûlleri kendilerine beyyineler ile (B sırrınca) gelmişti... Allah onlara zulmediyor değildi; fakat onlar kendi nefslerine zulmediyorlardı.
71-) Vel mu`minune vel mu`minatu ba`duhüm evliyau ba`d* ye`murune Bil ma`rufi ve yenhevne anilmünkeri ve yukıymunes Salate ve yü`tunez Zekate ve yutıy`unAllahe ve RasûleHU, ülaike seyerhamühumullah* innAllahe Azîyzun Hakiym;
Mü’min erkekler ve mü’min kadınlar birbirlerinin dostlarıdırlar... Ma’ruf’u (B sırrınca) emrederler, münker’den nehyederler, salat’ı ikame ederler, zekat’ı verirler, Allah’a ve O’nun Rasûlü’ne itaat ederler... İşte bunlara Allah rahmet edecektir... Muhakkak ki Allah Aziyz’dir, Hakiym’dir.
72-) VaadAllahul mu’miniyne vel mu`minati cennatin tecriy min tahtihel enharu halidiyne fiyha ve mesakine tayyibeten fiy cennati adn* ve rıdvanun minAllahi ekber* zâlike hüvel fevzül azîym;
Allah, mü’min erkeklere de mü’min kadınlara da, içlerinde ebedi kalmak üzere, altlarından nehirler akan cennetler va’detmiştir... (Bir de) Adn cennetlerinde (hoşlarına giden) tertemiz meskenler... Allah’dan bir Rıdvan (ilahi sıfatlarla tahakkuk) Ekberdir... Aziym kurtuluş işte budur.
73-) Ya eyyühen Nebîyyü cahidilküffare vel münafikıyne vağluz aleyhim* ve me`vahüm cehennem* ve bi`sel mesıyr;
Ey en-Nebî (HatemünNebî) !..Kafirler ve münafıklar ile mücahade et ve onlara sert (tavizsiz, etkilenmez) ol... Onların barınağı Cehennem’dir... Ne kötü bir dönüş yeridir o!.
74-) Yahlifune Billahi ma kalu* ve lekad kalu kelimetel küfri ve keferu ba`de İslamihim ve hemmu Bi ma lem yenalu* ve ma nakamu illâ en ağnahumullahu ve RasûluHU min fadliHİ, fein yetubu yekü hayren lehüm* ve in yetevellev yuazzibhumullahu azâben eliymen fiyd dünya vel ahireti, ve ma lehüm fiyl Ardı min veliyyin ve la nasıyr;
Söylemediklerine (dair), (B sırrınca) Allah’a yemin ederler... Andolsun ki, o küfür kelimesi’ni (Hz.Rasûlullah hakkında ileri geri) söylediler, İslam’larından sonra kafir oldular ve nail olamadıkları şeye (sui kasde) kasd ettiler... Başka değil, ancak Allah ve O’nun Rasûlü, fazlından onları zenginleştridiği için intikam almağa kalktılar (nankörlük ettiler)... Eğer tevbe ederler ise onlar için daha hayırlı olur... Eğer dönerler ise, Allah onları dünyada da ahirette de elim bir azab ile azablandırır... Arz’da onların ne bir Veliy’si ve ne de bir Nasıyr’i vardır.
75-) Ve minhüm men ahedAllahe lein atana min fadliHİ le nassaddekanne ve lenekunenne mines salihıyn;
Onlardan kimi de Allah’a muahedede bulundu (şöyle and içti): “Eğer bize fazlından verirse, andolsun ki kesinlikle tasaddukda bulunacağız ve elbette salihlerden olacağız”.
76-) Felemma atahüm min fadliHİ behılu Bihi ve tevellev ve hüm mu`ridun;
Ne vakit ki onlara (Allah) fazlından verdi, onunla (o verilenle B sırrınca) cimrilik ettiler ve yüz çevirerek döndüler.
77-) Fe a`kabehüm nifakan fiy kulubihim ila yevmi yelkavneHU Bi ma ahlefullahe ma veaduhu ve Bi ma kânu yekzibun;
Allah’a va’dettiklerine (B sırrınca) muhalefet etmeleri ve (B sırrınca) yalan söyleyegelmeleri dolayısıyla, O’nunla karşılaşacakları gün’e kadar (Allah) onların kalblerinin içine bir nifak (iki yüzlülük) koydu.
78-) Elem ya`lemu ennAllahe ya`lemu sirrahüm ve necvahüm ve ennAllahe allamül ğuyub;
(Hala) bilmediler mi ki Allah, onların sırrını da, fısıldaşmalarını da bilir, ve Allah gaybleri ziyadesiyle bilicidir (diye).
79-) Elleziyne yelmizunel muttavviıyne minel mu’miniyne fiys sadakati velleziyne la yecidune illâ cühdehüm feyesharune minhüm* sehırAllahu minhüm* ve lehüm azâbün eliym;
Sadakalar hususunda mü’minlerden tatavvu’da bulunanlara (mükellef olduğundan fazlasını gönüllü verenlere) dil uzatanlar ile, cühdlerinden (fakirlikleri dolayısıyla güçlerinin elverdiğinden) başkasını bulamayanları alaya alan kimselere gelince, Allah onları maskaraya çevirmiştir... Onlar için elim bir azab vardır.
80-) İstağfir lehüm evla testağfirlehüm* in testağfir lehüm seb`ıyne merraten felen yağfirAllahu lehüm* zâlike Bi ennehüm keferu Billahi ve RasûliHİ, vAllahu la yehdil kavmel fasikıyn;
(Ey Nebî) onlar için ister mağfiret dile, ister mağfiret dileme... Onlar için yetmiş kere mağfiret dilesen de, Allah onları asla mağfiret etmeyecektir... Bu şundandır ki onlar (B sırrınca) Allah’a ve O’nun Rasûlü’ne kafir oldular... Allah fasıklar kavmini hidayet etmez.
81-) Ferihal muhallefune Bi mak`adihim hılafe Rasûlillahi ve kerihu en yücahidu Bi emvalihim ve enfüsihim fiy sebiylillâhi ve kalu la tenfiru fiyl harr* kul naru cehenneme eşeddü harra* lev kânu yefkahun;
Arkada kalanlar (B sırrınca), Allah Rasûlü’nün hilafına yerlerinde oturmakla sevindiler; Allah yolunda mallarıyla, canlarıyla (B sırrınca) mücahade etmeyi kerih buldular ve dediler ki: “Harr’da (şu sıcakta) savaşa/sefere çıkmayın”... De ki: “Cehennem Narı harr olarak daha şiddetlidir”... Keşke derinlemesine anlasalardı.
82-) Felyedhaku kaliylen velyebkû kesiyra* cezaen Bi ma kânu yeksibun;
Artık kazanıyor olduklarının (B sırrınca) bir cezası/oluşan karşılığı olarak az gülsünler, çok ağlasınlar.
83-) Fein raceakellahu ila taifetin minhüm feste`zenuke lil huruci fekul len tahrucu maıye ebeden ve len tukatilu maıye adüvva* inneküm radıytüm Bil kuudi evvele merretin fak`udu maal halifiyn;
Eğer Allah seni onlardan bir taifeye rücu ettirir (geri döndürür) de (onlar savaşa) çıkmak için senden izin isterler ise, (o vakit) de ki: “Siz ebediyyen benimle beraber (Allah yolunda sefere) çıkmayacaksınız ve benimle beraber düşmanla mukatele etmeyeceksiniz... Muhakkak ki siz ilk keresinde oturmaya (B sırrınca) razı oldunuz... Artık geri kalanlar ile beraber oturun (yerinizde)”.
84-) Ve la tusalli alâ ahadin minhüm mate ebeden ve la tekum alâ kabrih* innehüm keferu Billahi ve RasûliHİ ve matu ve hüm fasikun;
Onlardan ölen hiç bir kimsenin üzerine ebediyyen salat (dua-namaz-şefaat) etme ve onun kabri başında dikilme... Muhakkak ki onlar (B sırrınca) Allah’a ve O’nun Rasûlü’ne kafir oldular ve onlar fasıklar (bilinçleri hakikata kapalı) olarak öldüler.
85-) Ve la tu`cibke emvalühüm ve evladühüm* innema yüriydullahu en yuazzibehüm Biha fiyd dünya ve tezheka enfüsühüm ve hüm kafirun;
Onların malları ve evladları senin hoşuna gitmesin (imrendirmesin; mekr?)... Allah (B sırrınca) bunlarla ancak dünyada onlara azab etmeyi ve kafirler olarak canlarının çıkmasını irade ediyor.
86-) Ve iza ünzilet sûretün en aminu Billahi ve cahidu mea RasûliHİste`zeneke uluttavli minhüm ve kalu zerna nekün meal kaıdiyn;
“(B sırrıyla) iman edin Allah’a, ve O’nun Rasûlü ile beraber mucahade edin” diye bir sûre inzal edildiğinde, onlardan tawl (servet, güç) sahibi olanlar (seninle beraber cihada çıkmamak için) senden izin istediler ve:”Bırak bizi, oturanlarla (kadınlarla) beraber olalım” dediler.
87-) Radu Bi en yekûnu meal havalifi ve tubia alâ kulubihim fehüm la yefkahun;
Havalif (savaşa katılmayıp geride kalanlar; kadınlar, çocuklar, acizler) ile beraber olmaya (B sırrınca) razı oldular... Kalblerine mühür vuruldu... Artık onlar derinlemesine anlamazlar.
88-) Lakinir Rasûlü velleziyne amenu meahu cahedu Bi emvalihim ve enfüsihim* ve ülaike lehümül hayrat* ve ülaike hümül müflihun;
Fakat erRasûl (Rasûlullah) ve O’nunla beraber iman etmiş olanlar, mallarıyla, canlarıyla (B sırrınca) mücahade ettiler... İşte hayrat (bütün hayırlar, iyilikler) onlarındır... İşte bunlardır felaha erenler.
89-) EaddAllahu lehüm cennatin tecriy min tahtihel’ enharu halidiyne fiyha* zâlikel fevzül azîym;
Allah onlara, içinde ebedi kalacakları altlarından nehirler akan cennetler hazırladı... İşte budur aziym kurtuluş/başarı.
90-) Ve cael muazzirune minel’a`rabi liyü`zene lehüm ve kaadelleziyne kezebullahe ve RasûleHU, seyusıybülleziyne keferu minhüm azâbün eliym;
Bedevilerden (küfre yatkın, ilahi hükümlerdeki incelikleri, hududu ilahiyi tanıma hassasiyeti zayıf, katı yapılardan) muazzirun (mazeret uyduranlar), kendilerine izin verilsin için geldiler... Allah’a ve O’nun Rasûlü’ne yalan söyleyenler de oturup kaldılar... Onlardan kafir olanlara elim bir azab isabet edecektir.
91-) Leyse aled duafai ve la alel merda ve la alelleziyne la yecidune ma yünfikune harecün iza nasahu Lillahi ve RasûliHİ, ma alel muhsiniyne min sebiyl* vAllahu Ğafurun Rahîym;
Allah ve Rasûlü için nasihat yaparlar (halis, samimi, hakikatlerine ayna olurlar) ise, zuafa’ya (zayıflara), hastalara ve infak edecek bir şeyi bulamayanlara (sefere çıkmadıkları için) bir günah yoktur... Muhsinler’in aleyhine bir yol yoktur!... Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.
92-) Ve la alelleziyne iza ma etevke li tahmilehüm kulte la ecidü ma ahmilüküm aleyh* tevellev ve a`yünühüm tefıydu mineddem`ı hazenen ella yecidu ma yünfikun;
Kendilerini yükleyip/bindirmen (savaşa göndermen) için sana geldiklerinde: “Sizi, üzerine yükleyip/bindirecek bir şey bulamıyorum” dediğinde, infak edecek bir şey bulamadıklarından dolayı üzüntüden pınarları/gözleri yaş akıtır bir halde dönen kimselerin aleyhine de (bir yol yoktur).
93-) İnnemes sebiylü alelleziyne yeste`zinuneke ve hüm ağniya`* radu Bi en yekûnu meal havalifi ve tabeAllahu alâ kulubihim fehüm la ya`lemun;
Aleyhlerine yol ancak şol kimseleredir ki, onlar zenginler oldukları halde (seninle cihada çıkmamak için) senden izin isterler... Havalif (savaşa katılmayıp geride kalanlar; kadınlar, çocuklar, acizler) ile beraber olmaya (B sırrınca) razı oldular... Allah da kalblerini mühürledi... Artık onlar (hakikatı) bilmezler.
94-) Ya`tezirune ileyküm iza reca`tüm ileyhim* kul la ta`teziru len nu`mine leküm kad nebbeenAllahu min ahbariküm* ve seyerAllahu ameleküm ve RasûluHU sümme türaddune ila Alimil ğaybi veşşehadeti feyünebbiuküm Bi ma küntüm ta`melun;
Onlara (savaştan dönüp) rücu ettiğinizde size mazeret beyan edecekler... De ki: “Özür beyan etmeyin... Size asla inanmayacağız... (Zaten) Allah bizi, sizin haberlerinizden haberdar etti... Allah ve O’nun Rasûlü sizin amelinizi görecek (gizleyemezsiniz?), sonra gayb ve şahadet’in Alimi’ne reddolunursunuz (döndürülürsünüz)... (O da) size yapmakta olduklarınızı (B sırrınca) haber verir”.
95-) Seyahlifune Billahi leküm izenkalebtüm ileyhim litu`ridu anhüm* fea`ridu anhüm* innehüm ricsün, ve me`vahüm cehennem* cezaen Bi ma kânu yeksibun;
Onlara inkilab ettiğinizde (döndüğünüzde), onlardan yüzçeviresiniz (rahat bırakasınız) diye sizin için (B sırrınca) Allah’a yemin edeceklerdir... Siz de onlardan yüzçevirin... Muhakkak ki onlar pisliktirler... Kazanmakta olduklarının (B sırrınca) cezası olarak onların sığınağı Cehennem’dir.
96-) Yahlifune leküm literdav anhüm* fein terdav anhüm feinnAllahe la yerda anil kavmil fasikıyn;
Kendilerinden razı olasınız diye size yemin ederler... Şayet siz onlardan razı olsanız da Allah o fasıklar kavminden razı olmaz.
97-) El’arabu eşeddü küfren ve nifakan ve ecderu ella ya`lemu hudude ma enzelAllahu alâ RasûliHİ, vAllahu Aliymun Hakiym;
Bedeviler, küfür ve nifak itibarıyla daha şiddetlidirler... Ve Allah’ın Rasûlü’ne inzal ettiğinin hadlerini/sınırlarını bilmemeye daha layıktırlar... Allah Aliym’dir, Hakiym’dir.
98-) Ve minel a`rabi men yettehızü ma yünfiku mağremen ve yeterabbesu Bikümüd devair* aleyhim dairetüssev`* vAllahu Semiy’un ‘Aliym;
Bedevilerden kimi vardır ki, infak ettiğini mağrem (borç, mecburiyet) sayar (infak’ın bilincinde değildir) ve size daire’ler (kötü devirler, hezimetler, bozgun, belalar) gelmesini (B sırrınca) gözetip bekler... Kötü daire (devir, hezimet, bela) kendileri üzerine olsun!.. Allah Semi’dir, Aliym’dir.
99-) Ve minel a`rabi men yu`minu Billahi vel yevmil ahıri ve yettehızü ma yünfiku kurubatin ındAllahi ve salevatir Rasûl* ela inneha kurbetün lehüm* seyudhıluhumullahu fiy rahmetiHİ, innAllahe Ğafurun Rahîym;
Bedevilerden kimi de vardır ki, (B sırrıyla) Allah’a ve ahir gün’e iman eder ve infak ettiğini Allah indinde kurubat (kurbetler, yakınlıklar; fena-tecelli ilişkisi?) ve er-Rasûl’ün (Rasûlullah’ın) salatları (duaları, kemalatları) sayar/edinir... Dikkat edin, muhakkak ki o (infak ettikleri), kendileri için bir kurbet’tir (yakınlık vesilesidir)... Allah onları (sıfat tecellisi ile) rahmetine dahil edecektir... Muhakkak ki Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.
100-) Vessabikunel evvelune minel muhaciriyne vel’ensari velleziynettebeuhüm Bi ihsanin radıyAllahu anhüm ve radu anHU, ve eadde lehüm cennatin tecriy tahtehel’enharu halidiyne fiyha ebeda* zâlikel fevzül azîym;
Muhacir (yerinden/izafi kişiliğinden hicret eden) ve Ensar’dan (hicret yurdunun sakini, muhaciri barındırıp yardım edenden) ilk öne geçenler (İslam’a-tam tevhid’e nail olanlar) ile onlara (Bi-) ihsan (hakıkatı müşahade) ile tabi olmuşlar var ya, işte onlardan Allah razı olmuştur... (Onlar da) O’ndan razı olmuşlardır... Onlar için içinde ebedi kalacakları altlarından nehirler akan cennetler hazırlamıştır... İşte bu aziym bir kurtuluştur.
101-) Ve mimmen havleküm minel a`rabi münafikun* ve min ehlil Mediyneti meradu alennifakı la ta`lemuhüm* nahnü na`lemuhüm* senüazzibuhüm merreteyni sümme yüreddune ila azâbin azîym;
Bedevilerden etrafınızda münafıklar var... Ehl-i Medine’den de nifak üzere tiryaki olmuş/münafıklıkta maharetli kimseler var... Sen onları bilmezsin... Biz onları biliriz... Biz onlara iki kere (dünya-kabir) azab edeceğiz... Sonra da aziym azab’a (cehennem’e) reddolunurlar/döndürülürler.
102-) Ve aharuna`terefu Bi zünubihim haletu amelen salihan ve ahare seyyia* asellahu en yetube aleyhim* innAllahe Ğafurun Rahîym;
(Hz.Rasûlullah ile cihad için sefere çıkmayan) diğer bir kısmı ise (B sırrınca) günahlarını itiraf ettiler... Onlar salih (imanlarına göre) amel ile diğer kötü (nefsani) bir ameli karıştırdılar... Umulur ki Allah onların tevbesini kabul eder... Muhakkak ki Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.
103-) Huz min emvalihim sadakaten tütahhiruhüm ve tüzekkiyhim Biha ve salli aleyhim* inne salateke sekenün lehüm* vAllahu Semiy’un ‘Aliym;
Onların mallarından bir sadaka al (ki böylece) onları temizlersin (yani: kendilerini tahir kıldığın bir sadaka al) ve onunla (o sadaka ile B sırrınca) kendilerini tezkiye edersin/arındırırsın (ve kendilerini B sırrınca tezkiye edeceğin bir sadaka al)... Onlara salat et... Muhakkak ki senin salat’ın (sohbet namazın) onlar için seken’dir (sekinet, huzur, emniyet; yakin sağlayıcıdır)... Allah Semi’dir, Aliym’dir.
104-) Elem ya`lemu ennAllahe HUve yakbelüt tevbete an ıbadiHİ ve ye`huzüs sadakati ve ennAllahe HUvet Tevvabur Rahîym;
Onlar bilmediler mi ki Allah’dır kullarından tevbeyi (her mertebede) kabul eden ve (bunun için) sadakaları alan... Ve (bilmediler mi) Allah Tevvab (dilediğini Zatına döndürür), Rahıym’dir (bunu sağlayıcı rahmet sistemi vardır).
105-) Ve kulı`melu fese yerAllahu ameleküm ve RasûluHU vel mu`minun* ve setüreddune ila Alimil ğaybi veş şehadeti feyünebbiuküm Bi ma küntüm ta`melun;
De ki: “Amel edin!.. Allah, O’nun Rasûlü ve mü’minler sizin amelinizi görecek... Ve siz gayb ve şahadet’in Alimi’ne reddolunacaksınız... (O), size yaptıklarınızı (B sırrınca) haber verir”.
106-) Ve aharune mürcevne liemrillahi imma yuazzibuhüm ve imma yetubu aleyhim* vAllahu Aliymun Hakiym;
(Savaş için sefere çıkmayan) diğer bir kısım da Allah Emri için tehir edilmişler/Allah Emrine bırakılmışlardır... (Allah) ya onlara azab eder ya da tevbe nasip eder/tevbelerini kabul eder... Allah Aliym’dir, Hakiym’dir.
107-) Velleziynettehazu mesciden dıraren ve küfren ve tefriykan beynel mu’miniyne ve ırsaden limen harebAllahe ve RasûleHU min kabl* ve leyahlifünne in eradna illel hüsna* vAllahu yeşhedü innehüm le kâzibun;
Bir de (insanlara; iman edenlere) zarar vermek, küfür (Rasûlullah’a muhalefet ve O’nu inkar; gerçeğin örtülü kalması), mü’minler arasında tefrika ve daha önce Allah’a ve O’nun Rasûlü’ne harb açmış kimseyi gözetleme (yeri) için mescid edinmişler var... “Hüsna= iyilik/güzellik’ten başka bir şey irade etmedik” diye yemin ederler... Allah şahidlik eder ki, onlar kesinlikle yalancılardır.
108-) La tekum fiyhi ebeda* lemescidün üssise alet takva min evveli yevmin ehakku en tekume fiyh* fiyhi Ricalün yuhıbbune en yetetahheru* vAllahu yuhıbbul muttahhiriyn;
O mescidin (107.ayette açıklanan mescid-i dırar’ın) içinde asla (kıyam) durma/namaza durma... Ta ilk gününden temeli takva üzere (halis niyyetle, korunma-arınma çalışmaları için) tesis edilmiş mescid (Hz.Rasûlullah’ın bina ettiği Mescid-i Nebî; ki Hz.İbrahim’in bina ettiği Ka’be ve başka Nebîler tarafından bina edilen Mescid-i Aksa da bu kabildendir), içinde kıyam etmene elbette daha layıktır... Orada (o mescidin içinde) tertemiz olmayı seven (vuslatı dilemiş özgün) Rical (yolunda yürüyen Er kişiler) vardır... Allah (şirkin her çeşitinden) temizlenenleri sever.
109-) Efemen essese bünyanehu alâ takva minellahi ve rıdvanin hayrun emmen essese bünyanehu alâ şefa cürüfin harin fenhare Bihi fiy nari cehennem* vAllahu la yehdil kavmez zalimiyn;
Binasını (mescidini) Allah’dan bir takva (fena) ve rıdvan (ilahi sıfatlar) üzere kuran kimse mi hayırlıdır yoksa binasını yıkılmaya yüz tutmuş uçurumun (bedensel kişiliğinin, beş duyu dünyasının) kenarı üzere kurup da onunla (B sırrınca) Cehennem Narı’nın içine yuvarlanan kimse mi?... Allah zalimler kavmini (şirk ve nifak ehlini kendine) hidayet etmez.
110-) La yezalu bünyanühümülleziy benev riybeten fiy kulubihim illâ en tekattaa kulubühüm* vAllahu Aliymun Hakiym;
Onların kurdukları binaları (mescidleri), kalbleri parçalanmadıkça, kalblerinde bir kuşku-şüphe olarak devam edecektir... Allah Aliym’dir, Hakiym’dir.
111-) İnnAllaheştera minel mu’miniyne enfüsehüm ve emvalehüm Bienne lehümül cennete, yukatilune fiy sebiylillâhi feyaktülune ve yuktelune va`den aleyhi hakkan fiyt Tevrati vel İnciyli vel Kur`an* ve men evfa Bi ahdiHİ minAllahi festebşiru Bi bey`ıkümülleziy baya`tüm BiHİ, ve zâlike hüvel fevzül azîym;
Muhakkak ki Allah mü’minlerden, karşılığında onlara cennet vermek üzere, nefslerini (benliklerini, zatlarını) ve mallarını (özelliklerini) (B sırrınca) satın almıştır... (Mü’minler) Allah yolunda mukatele (mücahade) ederler, öldürürler (tabiat, şatlanmalar, beşeri özellikleri) ve öldürülürler (fena fillah)... (Bu Allah’ın) Tevrat’ta (Zahiri hükümler), İncil’de (Batıni hükümler) ve Kur’an’da (Zahir ve Batını cami İlahi Ahkam ve Ma’rifetler) kendi üzerine alıp üstlendiği hakk bir vaad’dir!... Kim Allah’dan daha çok (Bi-) ahdini yerine getirebilir?.. O halde O’nunla (B sırrınca) yaptığınız bu alış verişten dolayı sevinin!.. Aziym kurtuluş işte budur.
112-) EtTaibunel Abiydunel Hamidunes Saihuner Rakiunes Sacidunel Amirune Bil ma`rufi venNahune anil münkeri vel Hafizune li hududillah* ve beşşiril mu’miniyn;
(Onlar; yani bu alışverişi yapan mü’minler) tevbe edenler (Allah’a dönenler), ibadet (bilinçli kulluk) edenler, hamd edenler (Rabbani sıfatları, kemalatlarını izhar edenler), (hakikatlerine) seyahat edenler, rüku’ edenler (Azamet-i İlahiyye’yi görüp huşu duyanlar), secde edenler (tam fena), ma’ruf’u (B sırrınca) emredenler, münker’den nehyedenler ve hududullahı muhafaza edenler (Baka)... Müjdele o mü’minleri!.
113-) Ma kâne linNebîyyi velleziyne amenu en yestağfiru lil müşrikiyne velev kânu üliy kurba min ba`di ma tebeyyene lehüm ennehüm ashabül cahıym;
Ne en-Nebî’ye (Hz.Rasûlullah’a) ne de iman edenlere, akraba dahi olsalar, ashab-ı cahıym (çılgın ateşlikler, cehennemlik) oldukları açıkça belli olduktan sonra müşrikler için mağfiret dilemeleri olur şey değil (zira “Allah şirki mağfiret etmez”; şakiliğin çaresi yoktur).
114-) Ve ma kânestiğfaru İbrahîyme li ebiyhi illâ an mev`ıdetin veadeha iyyah* felemma tebeyyene lehu ennehu adüvvün lilhahi teberrae minhü, inne İbrahîyme le Evvahün Haliym;
Babası için İbrahim’in istiğfarı, ancak ona verdiği bir söz yüzünden idi... Onun bir Allah düşmanı olduğu açıkça kendisine belli olunca, ondan uzaklaştı... Muhakkak ki İbrahim Evvah (ince kalbli, Allah’a hassas) ve Haliym (hilm sahibi)’dir.
115-) Ve ma kânAllahu liyudılle kavmen ba`de iz hedahüm hatta yübeyyine lehüm ma yettekun* innAllahe Bi külli şey`in Aliym;
Allah bir kavme hidayet ettikten sonra, korunacakları şeyler kendilerine açıkça belli olmadıkça saptırmaz (korunulması gerekenleri açıkça bildirilmedikçe sorumlu tutmaz)... Muhakkak ki Allah Bi-külli şey’in Aliym’dir.
116-) İnnAllahe leHU mülküs Semavati vel Ard* yuhyiy ve yümiyt* ve ma leküm min dunillahi min veliyyin ve la nasıyr;
Muhakkak ki Semalar’ın ve Arz’ın mülkü Allah’ındır... Diriltir ve öldürür... Sizin için Allah’dan gayrı ne bir Veliy ve ne de bir Nasıyr vardır.
117-) Lekad tabAllahu alenNebîyyi vel mühaciriyne vel’ensarilleziyn ettebeuhu fiy saatil usreti min ba`di ma kade yeziyğu kulubü feriykın minhüm sümme tabe aleyhim* inneHU Bihim Raufun Rahîym;
Andolsun ki Allah, (hem de) onlardan bir fırkanın kalbleri neredeyse kaymak üzere iken, en-Nebî’yi (Hz.Rasûllullah’ı) da, o güçlük saatinde (Tebuk Seferi esnasında) O’na tabi olan Muhacirler ile Ensarı da tevbeye muvaffak kıldı (gafletten korudu, durumlarını gerçeği ile farkettirdi)... Sonra onların tevbelerini kabul etti (nefslerinden koruyup kendine hidayet etti)... Çünkü O, onlara (B sırrınca onlar olarak, onlardan) Rauf’dur, Rahıym’dir.
118-) Ve ales selasetilleziyne hullifu* hatta iza dakat aleyhimül’ Ardu Bi ma rahubet ve dakat aleyhim enfüsühüm ve zannu en la melcee minAllahi illâ ileyh* sümme tabe aleyhim li yetubu* innAllahe HUvetTevvabur Rahîym;
Geride bırakılan o üç kişinin de (tevbesini kabul etti)... (Çünkü B sırrınca) genişliğine rağmen Arz onlara dar gelmiş, nefsleri kendilerine dar gelmiş ve (nihayet) Allah’dan (herhangi bir rabbani/kayıtlayıcı hükümden kurtulmak için) sığınılacak yer ancak O’nadır’ı zannetmişlerdi (içlerinden gelen bir şekilde inandılar)... Sonra, tevbe (rücu’) etmeleri için (Allah) onların tevbesini kabul etti... Muhakkak ki Allah Tevvab’dır, Rahıym’dir.
119-) Ya eyyühelleziyne amenüttekullahe ve kunu meas sadikıyn;
Ey iman edenler!... Allah’dan ittika edin ve sadıklarla (ahdlerine sadık, doğru sözlülerle) beraber olun!.
120-) Ma kâne li ehlil Mediyneti ve men havlehüm minel a`rabi en yetehallefu an Rasûlillahi ve la yerğabu Bi enfüsihim an nefsih* zâlike Bi ennehüm la yusıybuhüm zameün ve la nesabün ve la mahmesatün fiy sebiylillâhi ve la yetaune mevtıen yağıyzul küffare ve la yenalune min adüvvin neylen illâ kütibe lehüm Bihi amelün salih* innAllahe la yudıy`u ecrel muhsiniyn;
Gerek Ehl-i Medine’ye (Medine halkına) ve gerek bedevilerden etraflarında olanlara, Allah Rasûlü’nden geri kalmaları ve O’nun nefsinden (öne alıp, kendi nefslerini tercih ederek) kendi nefslerine (B sırrınca) rağbet etmeleri olmaz/yakışmaz... Çünkü Allah yolunda (B sırrınca) onlara isabet edecek bir susuzluk, bir yorgunluk, bir açlık, kafirleri öfkelendirecek bir yere ayak basmaları, düşmana karşı bir muzafferiyet kazanmaları/nail olacaklarına düşmandan nail olmaları, kendilerine illa salih amel yazılmıştır (ki bunları yaptılar)... Muhakkak ki Allah muhsinlerin ecrini zayi etmez.
121-) Ve la yünfikune nefekaten sağıyreten ve la kebiyreten ve la yaktaune vadiyen illâ kütibe lehüm li yecziyehümullahu ahsene ma kânu ya`melun;
(Ve yine) küçük veya büyük bir nafaka (harcama) infak ederler ve bir vadiyi katederler/geçerler ise (bu da) onlara illa yazılmıştır (ki onlar bu amelleri yapıyor)... Allah, yapmakta olduklarının en güzeliyle kendilerini mukafatlandırsın diye (; işin tekniği böyle).
122-) Ve ma kânel mu`minune li yenfiru kaffeten, felevla nefera min külli firkatin minhüm taifetün li yetefakkahu fiyd diyni ve li yünziru kavmehüm iza raceu ileyhim leallehüm yahzerun;
Mü’minler’in kaffeten/hepsinin birden (Allah yolunda) sefere çıkmaları (mümkün) olur şey değil... (Ama) onlardan her bir fırkadan bir taife’nin (en az bir kişinin), Diyn’de tefakkuh etmeleri (Diyn’de derin kavrayışa, Allah’ı bilmenin ve sünnetullah ma’rifeti’nin hasılası olan yetkinliğe nail olmaları) ve onlara geri döndüklerinde, belki sakınırlar diye, kavimlerini uyarmaları için sefere çıkmaları gerekmez mi?.
123-) Ya eyyühelleziyne amenu katilülleziyne yeluneküm minel küffari velyecidu fiyküm ğılzaten, va`lemu ennAllahe meal müttekıyn;
Ey iman edenler!.. Küffar’dan (gerçeği örtenlerden) size yakın olanlar ile mukatele edin (cihad-ı ekber yapın)... Sizde ğılza (sertlik, şiddet, azim, iman bilinci yoğunluğu) bulsunlar... Bilin ki Allah muttakıylerle beraberdir.
124-) Ve iza ma ünzilet sûretün fe minhüm men yekulü eyyüküm zadethü hazihi iymana* feemmelleziyne amenu fe zadethüm iymanen ve hüm yestebşirun;
Bir sûre inzal edildiğinde, onlardan kimi: “Bu hanginizin imanını artırdı?” der... İman etmiş olanlara gelince, onların imanını artırmıştır, (nitekim) onlar (sûre ile ulaşanlar dolayısıyla) müjdeleşip seviniyorlar.
125-) Ve emmelleziyne fiy kulubihim meradun fezadethüm ricsen ila ricsihim ve matu ve hüm kafirun;
Kalblerinde hastalık (şek, samimiyetsizlik) olanlara gelince, onların pisliğine pislik katıp artırmış ve onlar kafirler oldukları halde ölmüşlerdir.
126-) Evela yeravne ennehüm yüftenune fiy külli amin merreten ev merreteyni sümme la yetubune ve la hüm yezzekkerun;
Görmüyorlar mı ki onlar her yıl içinde bir veya iki kere (fitne-bela ile) deneniyorlar?.. Sonra (hala) tevbe etmiyorlar (Allah’a dönmüyorlar), ibret te almıyorlar.
127-) Ve iza ma ünzilet sûretün nezara ba`duhüm ila ba`d* hel yeraküm min ehadin sümmensarefu* sarafAllahu kulubehüm Biennehüm kavmün la yefkahun;
Bir sûre inzal edildiğinde: “Sizi (gerçekten iman edenlerden) birisi görüyor mu? (Kur’an vahyini dinlemeye tahammulleri yoktur/ (yada) kalbimizde olanı, nifak halimizi gören biri mi var?)” diye birbirlerine bakıp sonra insıraf ettiler (sıvışarak gittiler)... Anlamayan (düşünmeyen, akletmeyen) bir topluluk olmaları dolayısıyla da (B sırrınca) Allah (sistem) kalblerini (ters) çevirdi.
128-) Le kad caeküm Rasûlun min enfüsiküm azîyzun aleyhi ma anittüm hariysun aleyküm Bil mu’miniyne Raufun Rahîym;
Andolsun ki size Rasûl geldi enfüsünüzden, Aziyz’dir; sizin sıkıntıya uğramanız (zorluk-meşakkatla karşılaşmanız; beden boyutunda kalmanız) O’na (Aziyz) ağır-güç gelir... (Zira O Rasûl) size haristir (sizin kaybolmanızı, kendinize zarar verip zayi olup gitmenizi hiç bir şekilde istemez)... (O Rasûl,) (Bi-) mü’minlere (bilinç boyutunun hakikatına iman edip, gereğince davrananlara; buna sadık ve samimi kalarak yaşayanlara) Rauf (şefkatli, acıyan; kendilerini sıkıntıya sokacak davranışlardan uzaklaştırıcı) ve Rahıym (merhametli; kemalatlarını ortaya çıkaracak yol ve yöntemi öğretici, şefaat edici)’dir.
129-) Fein tevellev fekul hasbiyAllahu, la ilahe illâ HUve, aleyhi tevekkeltü ve HUve Rabbül arşil azîym;
Eğer yüzçevirirler ise de ki: “Allah bana kafidir... (Zaten) Ondan gayrı vücud/müessir yok... O’na tevekkül ettim... Ve O’dur, Arş-ı Azıym’in Rabbi (her şeyi ihata etmiştir)”.
