2 - BAKARA SÛRESİ

SÛRE HAKKINDA ÖZET BİLGİ

İsmi el-Bakara (o malum inek, İsrailoğulları’nın ineği) olan sûre, meşhur kabule, Kûfe ekolüne göre 286 ayet olup Kurân’ın en uzun sûresi’dir...

Hicretten sonra, Medine-i Münevvere’de nâzil olan ilk sûre olduğu gibi, bütün Kurân’ın en son inen “İçinde /kendisinde ‘Allah’a döndürüleceğiniz o günden korkun/ o gün için korunun/ o günün bilinci ile yaşayın... Sonra zulme uğratılmaksızın her bir nefs’e kazandığı tam verilir!” (Bakara:281) ayeti de bu sûrededir...

Bakar Sûresi’nin tamamı Medine-i Münevvere’de ve değişik süreler zarfında, büyük kısmı Hicret’in ilk iki yılında nâzil olmuştur... Sadece 285-286. ayetlerinin Mekke-i Mükerreme’de, Mi’rac gecesinde vasıtasız vahyedildiği de rivayetler arasındadır...

Bakara Sûresi’nin fazileti ve kısaca özelliği:

Bazı Hadis-i Şerifler:

“Şüphesiz her şeyin bir hörgücü /tepesi/zirvesi vardır, Kurân’ın zirvesi de el- Bakara’dır” (Darimi)

“Evlerinizi makbere (cesed bulunan yer; mezarlık) lar haline getirmeyiniz (Yunus:87:evlerinizi kıblegah-namaz kılınan yer yapınız);şüphesiz ki şeytan içinde Bakara Sûresi’nin okunduğu evden firar eder” (Müslim)

Hz. Ömer Bakara Sûresi’ni 12 yılda öğrenmiş, oğlu Abdullah ise 8 yılda öğrenmişti... Hatta Hz.Ömer r.a. Bakara Sûresi’ni hatmedince deve kesmiştir..

El-Bakara, Kurân’ın en kapsamlı ve tafsilli bir sûresidir... Bu nedenle “FUSTAT’ul-KURÂN” yani “Kurân’ın otağı-şehri”, denmiştir... “Allah”ın en azıym meclası (tecelligahı) olan Kurân’ın, bu azametine ve bütünlüğüne ait bütün mefhumlara bu sûrede değinilmiş, gerekli atıflar ve işaretler yapılmış, hükümler açıklanmıştır, ULUHİYYET iktizasınca...

Boyutların münasebetini, Yeryüzünde “diyn” realitesini ve insanlık zuhurunu tüm boyutları ile, skaladaki katmanlarla mukayeseli olarak ifade etmektedir...

“Halife” olarak Adem’in yaratılması; “haniflik” bilincinin, yani “insan” neslinin meydana gelişi...

Fıtrî Zenb, yani esas günah gerçeği...

insanlık boyutunun kemalatları; insanların bilinç farklılıkları: “muttaki”, “mu’min”, “kafir”, “münafık”,.. gibi...

Hz.İbrahim ve İbrahim Ailesi’nin önemi; İbrahim milleti; İslâm’ın zuhuru...

İnsanlık için olan Ka’be’nin binası ve özelliği...

İsrailOğulları misyonu ve bu bağlâmda Yahudilik ve Hristiyanlık gerçeği ve İslâm’a nisbetleri...

“DİYN”in zahiri olan İslâm’ın, insanı hakikatına erdirici, tam teslimiyeti/fenayı ve akabinde hasıl olan vısal ve bakayı maslahat ve temin eden en büyük yol/yöntem/tarikat olduğu... ve nice ibret olaylar, sembolik anlatımlarda gizli (açık) gerçekler?...

Âyetlerin mealine geçmeden önce faydalı bir açıklama:

HARF, KELİME, ÂYET, SÛRE, KİTAB ne demektir?:

HARF:

“HARF”: Sözlük olarak, kenar-taraf, lugat-lehçe, vech (yüz, sûret, nefs) manalarına gelir... Kurân’da kullanılışı da bu sözlük anlamları ile münasebetlidir...

Esasında Kurân’ın harfleri, lisanı olan Arapça Lugatı itibarıyla iki, bir de vahyi itibarıyla müteşabihattan olmak üzere, üç çeşittir... (Müteşabih: Benzeyen, mecazi, teşbihi, temsili, zahiri kasdedilmeyen, demektir)

1-) “Huruf-u Mebaniy”, yani sözcükleri oluşturan temel-bina harfleri; elif-ba...
“ketebe” (=yazdı) daki “kef”, “te”, “be” harfleri gibi...

2-) “Huruf-u Meaniy”, yani bir terkibe (kelimenin binasına) girmeden, tek başlarına da anlamı-işlevi olan mana harfleri; edatlar, isimler gibi... “Bismillah”ın ve “Billahi”nin başındaki “BE”, “el-Hamdu Lillah” ve “inna Lillah”daki “Li-llahi”nin “Lâm”ı gibi...

3-) “Huruf-u Mukatta’a” (kesikli harfler), yani bazı sûre başlarında olan, yazılışı itibarıyla “ebcedi” (kelime gibi, terkibi), telaffuzu itibarıyla “elif-bai” (tek tek, hece),manası itibarıyla ise “te’vili” olan müteşabih harfler...

“Eliyf, Lâm, Miym”, “Eliyf, Lâm, Miym, Sad”, “Eliyf, Lâm, Ra”, “Eliyf, Lâm, Miym, Ra”, “Kâf, Hâ, Ya, Ayn, Sad”, “Ta, Ha”, “Ta, Siyn, Miym”, “Ya, Siyn”, “Sad”, “Ha, Miym; Ayn, Siyn, Kaf”, “Kaf”, “Nun”...diye sûre başlarında yazılı olan bu harfler 14, yani 2 x yedi tanedirler... Başlarında bulundukları sûrelerin nüzül sırasına göre: nun, kaf, sad, eliyf, Lâm, miym, ye, siyn, kef, he, ayn, tı, ra, ha...

Kurân’da bu harflerin (Huruf-u Mukattaa’nın) önemi:

Müteşabihattan olan Kurân harfleri’nin önemi büyüktür... Şöyle ki:

 (1) Sûre başlarında bulunan bu harflerin varlığı, yeri ve manaları kıyasî (genel bir kurala tabi olan) değil, tevkıfî (vahyi) olup, Kurân’ın müteşabihatındandır...

Kurân, kendi ayetlerini muhkem ve müteşabih diye iki kategoriye ayırır ki bunun açıklaması, ilgili ayette, Al-i İmran: 7’de vardır...

 (2) Bu tür müteşabih ayetler Kurân’ın “...mislini getirin..?” diye ferman okuduğu, en icazkâr ifade ve burhandırlar...

Yani bu rumuzlar, beşer gücünün Kurân’ın bir benzerini getirmekten, Onun misli bir “söz” söylemekten, hatta bir harfini meydana getirmekten aciz olduklarının bir kanıtıdır... “Onun misli bir söz getirsinler..?” (Tur: 34)

Dolayısıyla da insanların vahye, Allah Rasûlü’ne ve varislere, (yani) Evliyaullah’a olan ihtiyaçlarını da ifade eder...

Kurân’ın nâzil olduğu o ortamda bulunan müşrik Araplar bile Kurânın diğer kelimât ve ayetlerini duyduklarında kendi sözleri gibi değerlendirip önemsemezken, hatta kaçıp giderlerken “nun”, “kaf”, “sad”, “kaf, ha, ya, ayn, sad”, “ta-ha”, “ha, miym”,..i duyduklarında taaccup edip, dikkat kesildiler...

 (3) Kurân’da muhkem’le birlikte müteşabih’in bulunması, kemâlâtların zuhuru ve mertebelerin varlığı için de hikmetli bir şeydir...

Kurân, gerçeği, gözü ile gördüklerinden ibaret sanan, maddeci gaflet ehlinin anlayışı ile kayıtlanamazdı... Evrensel Sistem ve boyutlarda gerçekleri de açıklayan, her boyut için rehber, hidâyet kaynağı şu Kitab, insan (akıllı) lığının hakkını veren tefekkür ehlini de ödüllendirmiş olur...

Muhkem ve Müteşabih ayetlerin varlığı dolayısıyla Kurân’ın mukalliti olamaz!...

Öyle ise bu harflerin te’villerini, ümmet bilmek zorundadır... Madem ki vahyedilmiş, öyle ise kesinlikle bir ilim ve mesaj taşıyordur... Mefhumu /manası olmayan şeylerin vahiy’de /Kitab’da olması mümkün değildir... Kelamdan ve vahiy’den maksat farkettirmektir... Manasız kelâm abes olur ki vahye yakışmaz... O halde müteşabih âyetler üzerinde durmak “Eliyf, Lâm, Miym”,.. gibi şifreleri çözmeye çalışmak, dini bir vecibedir ve Kurân’ın bizler üzerindeki hakkıdır...

Yani bunların neye işaret ettiğini kimse bilemez, dolayısıyla bilmek zorunluluğu yoktur, o halde biz bunların üzerinde durmayalım, diyemeyiz...

Nitekim bu konunun geçtiği 3:7 de, rasih alimlerin müteşabih ayetlerin te’vilini biliyor olduğundan bahsedildiği gibi buna işaret eden Hadis-i Şerifler ve tasavvuf tarihimizden güzel örnekler sözkonusudur...

 (4) Bu tür rumûzlu-teşbihi ayetler hakikatıyla “OKU”manın önemini de ortaya koymaktadır...

Elinde yazılı bir metin veya nâzil olmuş bir yazılı KİTAB bulunmayan Hz.Rasûlullah’a (s.a.v.), Nur dağında, Ğar-ı Hira’da ilk emir “ıkra’” = kıraat et= OKU olup; “UTLU”= tilavet et (yazılı metni oku), değildir...

Türkçe meallerde her ne kadar ikisi de aynı manada tercüme edilse de; Kurân, özellikle o kelimeleri kullandığına göre, işaret edilen gerçek farkı olmalı, demektir...

Nitekim aynı bir Hadis-i Şerif’de bu kelimelerin atfedilerek birlikte bulunması da farklı anlamda olduklarını kanıtlar:

“men karâel’Kurâne ve telahu ve hafizahu...” (Tirmizi)

Yani:”Kim Kurân’ı KIRAAT eder, ve TİLAVET eder, ve HIFZEDERse, Allah Onu cennetine dahil eder; ve o, ehl-i beytinden on kimseye şefâat eder ki, bunların hepsine ateş vacib olmuştu”

“KIRÂAT”: (daha ziyade) manaya, ilme, Sünnetullaha, Sistem’e, Evrenselliğe, küll’e nisbetle “OKU”maktır (cebrailîdir)...

“TİLÂVET”: zikre, enerjiye, kudrete, zerre’ye nisbetle okumaktır...

“TERTİL”: Kurân’ın “kırâat” maksatlı “tilavet” edilmesidir... Bir nevi tefekkür zikridir, tafsile getirmedir... Şah-ı Velayet Hz.Ali r.a. “tertiyl”i şöyle tarif etmiştir: et-Tertiyl’u, tecviyd’ül Hurûfi ve ma’rifet’ül vukûfi... Yani: Tertiyl, harfleri hakkını vererek güzel yapmak ve vukuf’un (vakıfların) ma’rifeti’dir!...

Şu âyetler bu tariflerin örnekleridir:

“Onu KIRÂAT ettiğimizde O’nun Kurânı’na (OKUmasına; OKUnuşuna) tâbi ol” (Kiyamet:18)

“Allahın ayetleri onlar (mü’minler) üzerine TİLÂVET olunduğunda, onların imanları artar” (Enfal:2)

 “Ey O Müzemmil (örtüsüne bürünen) !... Birazı müstesna geceleyin kalk /kıyam dur (uyuma);(gecenin) yarısı kadar (kıyam et) yahut ondan biraz noksanlaştır, yahut ona ziyade et!.. Ve Kurân’ı TERTİL üzre (tane tane, anlamını tefekkür ederek) OKU!.” (Müzemmil: 1-4)

Kurân harflerinin, sûre başlarındaki huruf-u mukatta’a’nın ve bilhassa “Be” harfinin önemi çok çok büyüktür...

Bunların mana ve te’villeri, hatta mertebeleri vardır ki başta Muhyiddin İbni Arabî (k.s.) olmak üzere İslâm âlim ve âriflerinin eserlerinde bunlar hayli açıklanmıştır... Ancak, bu meâl kadar “Be” harfinin anlâm ve işlevinin açıkça işaret edilip vurgulandığı bir meâl ve tefsir bilmiyoruz...

Kurân’da yedi harf meselesi:

Konu ile ilgili Hadis-i Şerifler şöyle:

“Şüphesiz ki bu Kurân, yedi HARF üzere inzâl oldu; o halde siz Ondan kolayınıza geleni (kolaylaşanı) OKUyun” (Buhari, Müslim)

Ubeyy B. Ka’b r.a.dan:

En-Nebî s.a.v. Ben-i Ğıfar’a ait bir gölcüğün yakınında bulunuyordu... Cebrail a.s. Ona gelerek şöyle dedi: Allah, Kurân’ı ümmetinin bir harf üzere okumasını, sana emreder...

(Rasûlullah s.a.v.): Allah’dan bunun af ve mağfiret buyurulmasını dilerim, zira ümmetim (in hepsi) ona takat getiremez, buyurdu...

Sonra Cibril a.s., Ona ikinci defa gelerek: Allah, Kurân’ı ümmetinin iki harf üzere okumasını, sana emreder, dedi...

(Rasûlullah s.a.v.): Allah’dan bunun af ve mağfiret buyurulmasını dilerim, zira ümmetim (in hepsi) ona takat getiremez, buyurdu...

Bu sefer Cibril a.s. “üç harf” emrini getirdi ve Rasûlullah s.a.v. de: Allah’dan bunun af ve mağfiret buyurulmasını dilerim, zira ümmetim (in hepsi) ona takat getiremez, buyurdu...

Nihayet Cibril a.s. Ona, 4. defa gelerek: Muhakkak ki Allah, ümmetinin yedi harf üzere Kurân’ı OKUmasını, sana emreder... Onu hangi harf üzere OKUrlarsa, isabet etmiş olurlar, buyurdu (Müslim)...

Cebrail a.s. en-Nebî s.a.v.e (sağından) gelerek “bir harf üzere oku” dedi...

Mikail a.s ise (solundan) Ona “daha fazlasını iste” deyince, Cebrail a.s.:”iki harf üzere OKU” dedi...

Yine Mikail a.s.:”daha fazlasını iste” dedi...

Nihayet yedi harfe kadar ulaştı, ve şöyle dedi:

“OKU!.. Hepsi şifadır ve kafidir” (Müsned-ü A.B.Hanbel, Nesai)

Abdullah İ.Abbas r.a.dan rivayet ediliyor... Rasûlullah s.a.v. buyurdu ki: “Cibriyl bana bir harf üzere okuttu... Ben ona müracaat ettim de durmadan onu artırmasını istedim... O da bana artırdı... Nihayet yedi harf’e erişti” (Buhari)

Hadislerde bahsedilen “harf”, elbette elif-ba (alfabe, hece) anlamında değildir...

Aşere, takrib türünden yedi kıraat (okuyuş) da değildir...

Belki zahiren yedi lugat (lehçe), batınen yedi vechdir (yön, boyut, yedi nefs mertebesinin sahib olduğu bilinç, anlayış)... Tüm yelpazeye hitap ve rahmet var demektir...

Nitekim Sûre-i Hac’da şöyle buyurulur: “insanlardan kimisi Allah’a bir harf (taraf) üzere kulluk eder” (Hac:11)

Bu ayette, “harf” kelimesine bu manayı yükleyen Kurân, “huruf-u mukatta’a”yı şöyle tanımlar:

“Eliyf, Lâm, Miym; işte KİTAB (bilgi), Hak olduğu şüphe götürmeyen” (Bakara:1-2)

“Eliyf, Lâm, Miym, Ra; işte bunlar KİTABın (bilginin) âyetleridir” (Ra’d:1)

“Taa, Siiiiyn... İşte bunlar Kurân’ın ve Kitab-ı Mubiyn’in (açık seçik bilginin) âyetleridir” (Neml:1)

Görülüyor ki basit hece harfi kasdedilmiyor... Her bir harf, bir vasfın, bir boyutun ismi olarak bir şeye işaret ediyor; teşbih, rumuz yollu...

“Hikmet” yurdu’nun kapısı, Şah-ı Velâyet, Hz. Ali k.v.ye atfedilen “bana bir harf öğretenin kırk yıl kölesi olurum” sözündeki “harf”, her halde herhangi bir alfabe harfi değil, müteşabihattan, Kurân harfleridir, sanırız... Ve dahi -yukarıda geçen- “tertil”le ilgili Hz.Ali r.a.ın tarifindeki harf ve vakıf’ı da ebcedî/lafzî bir maksatla sınırlı anlamıyoruz... Bilakis şu hadis-i şerifin işareti istikametinde değerlendirmek gerekir: “Her ayetin bir Zâhir’i (açık anlamı) ve bir Bâtın’ı (derin anlamı) vardır... Her harf’in bir hadd’i vardır ve her hadd’in bir matla’ı vardır”...

KELİME:

“KELİME”: Sözlük olarak yaralâmak manasına gelen “kelm” kökünden türemiştir; ki kelime de onu işitenin/okuyanın içinde bir iz bırakır... Gramer olarak kısaca “isim”, “fiil”, “harf” çeşitlerine de ayrılan kelime’nin Kurânî/Kitabi manası üzerinde biz duracağız...

Mevcûdat, Allah’ın kelimeleridir!.. Her bir şeyin mukaddimesi “Kün= ol!” hükmüdür... Nitekim Nefs-i Küll, Ruh-i Külli tâbirleri sözkonusudur... Hatta hakiki manada “kelime” bunlardır... Bundan dolayı KELÂM, melekut alemindekilerin Rabbi gibidir!... Kelâm, ilimdir, tefekkürdür, vukuftur!..

“Şâyet Arz’da ağaç olarak bulunan şeyler kalem olsa ve deniz de (mürekkeb olsa), ondan sonra yedi deniz de ona imdad etse (o denize yardım etse), Allah’ın kelimeleri tükenmez... Muhakkak ki Allah Aziyz’dir, Hakiym’dir” (Lokman:27)

“Rabbinin kelimesi sıdk ve adl (adalet) olarak tamamlanmıştır... O’nun kelimelerini tebdil edecek (değiştirecek) yoktur... O’dur Semi’, Aliym” (En’am:115)

“(Rasûlüm) hani Rabbi İbrahim’i KELİMELER ile İBTİLA / imtihan etmiş; O da onları itmam etmişti (hakkıyla tamamlamıştı)... (Rabbi): “Ben, seni insanlara İMAM kılacağım” demişti... (İbrahim): “zürriyyetimden de”, demişti... (Rabbi de): “ahdim erişmez zalimlere” buyurdu.” (Bakar: 124)

Şu ayetler olaya daha bir açıklık kazandırmaktadır:

“Açın gözünüzü!.. Allah Veliy’lerine korku yoktur (hiç bir şeyleri kalmamış) ve onlar mahzun da olmazlar (kemalatları halisdir)... Onlar ki (hakikatlerine) iman etmişler (yakiyn) ve (sünnetullah’ın gereği) korunmayı gerçekleştirmişlerdir... Dünya hayatında da Ahirette de buşra (müjde) vardır onlara... Allah Kelimeleri için asla tebdil (değişme, bedel) yoktur... İşte bu aziym kurtuluştur.” (Yunus:62-64)

“..Mesih, yani Meryem oğlu İsa, yalnızca Rasûlullah’dır ve O’nun kelimesi’dir...” (Nisa:171)

ÂYET:

“ÂYET”: Kurân’da; apaçık alamet, delil, mucize, ibret, sıfat,.. anlamlarında kullanılmış, benzerini söylemekten veya gerçekleştirmekten beşer gücü aciz olduğu için... Daha ziyade kozmolojik-külli realiteleri ifade etmektedir... Dolayısıyla KİTAB/Kurân-ı Kerim mucizelerle (ayetlerle?) ve evrensel sırlarla dolu gerçek bir mucizedir...

Neyin ayet olduğu ve Kurân’da ayet tertibi bizZat Hz.Rasûlullah’ın (vahyin) tayini ile olmuştur...

Kurân’ın neye ayet dediğinin özgün bazı örnekleri:

“İşte bunlar Allah’ın Âyetleridir (sıfatlarıdır)... Onları sana Hakk olarak tilavet ediyoruz... Allah’dan ve O’nun ayetlerinden sonra hangi söze iman ederler?” (Casiye: 6)

“Semavat’ta ve Arz’da nice Âyet var ki, onlar bunlardan (bu ayetlerden) yüz çevirerek onlara uğrarlar/üzerlerinden geçip giderler” (Yusuf: 105)

“Andolsun ki (Rasûlullah Mi’rac’da) Rabbinin en büyük ayetlerinden ba’zını gördü” (Necm: 18)

“MeryemOğlu’nu ve anasını bir ayet kıldık... Ve o ikisini karar sahibi (yerleşmeye, oturmaya uygun, rahat) ve gözle görünür akar suyu olan yüksek bir yere (tepeye; sıfatiyyun?) yerleştirdik” (Mu’minun:50)

SÛRE:

“SÛRE”: Sözlük olarak, yüksek rütbe, mevki, binanın kısımları-katları,..demektir... Nitekim yer’in yüksekçe kısmına da SUR, denir...

Kurânın kısım ve tabakalarını teşkil eden, bişekilde diğerinden orijinal olan Kurân bölümüdür... Yani her bir sûreyi diğerinden açıkça ayırdeden, hususi bir mevkii/makamı ve özel bir enerjisi olan, bu itibarla eksiksiz ve tam olması dolayısıyla da “sûre”, denmiştir... Nitekim namaz kıraatında da “sûre” okumak esastır; (yani) Fatiha ve zamm-ı sûre...

KİTAB:

“KİTAB”: Sözlük olarak bilgi yazılı nesne anlamına gelen “kitab”: Mutlak Vücud, tam/toplu ilim, tafsili ilim, bilgi, Sistem-Diyn, Evren, Levh-i Mahfuz, fıtrat-istidat,... v.b. anlamlarda geçiyor Kurân’da... Amel defteri gibi bazı farklı kullanılışları da var...

Evet şimdi gelelim ayetlerin mealine...

AYETLERİN MÂNÂSI

BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHIYM

1-) Elif, Lâââm, Miiiym;
Eliyf, Lâm, Miym.

2-) Zalikel Kitab’u lâ raybe fiyh, hüden lil müttekıyn;
işte O (yani, Hakkani Vücud) KİTAB (ı; OKUnması gereken), kendisinde şüphe-kuşku olmayan (Hakk olduğu şüphe götürmeyen) dır... HÜDA (hidayet kaynağı, gerçeği gösterici, rehber) dır O, muttakıyler (korunmak isteyenler, korunanlar) için.

3-) Elleziyne yu`minune Bil ğaybi ve yukıymunas salate ve mimma rezaknahüm yünfikun;
Ki onlar “B”il-Gayb’a (B sırrınca ğayblarına) iman edenler (arınanlar) ve salat’ı/namaz’ı ikame edenlerdir... Ve kendilerine rızk olarak verdiklerimizden infak ederler (Allah yolunda, Allah adına sarfederler).

4-) Velleziyne yu`minune Bi ma ünzile ileyKE ve ma ünzile min kabliK (E) * ve Bil ahıreti hüm yukınun;
Ve dahi onlar sana inzal olunana da senden önce inzal olunana da (B sırrıyla) iman edenlerdir... Ve onlar ahiret boyutuna da (B sırrınca) ikan halindedirler.

5-) Ülaike alâ hüden min Rabbihim ve ülaike hümül muflihun;
İşte onlar rabblerinden olan bir HUDA (hidayet) üzerindedirler ve işte onlar muflihun’dur (hakiki kurtuluşa erenlerdir).

6-) İnnelleziyne keferu sevaün aleyhim eenzertehüm em lem tünzirhüm la yu`minun;
Kesinlikle o kafirleri (gerçeği reddeden kilitlenmişleri; küfrü-perdeliliği ortaya koyanları) inzar etmiş olsan da olmasan da onlara müsavidir; iman etmezler.

7-) HatemAllahu alâ kulubihim ve alâ sem`ihim ve alâ ebsarihim ğışaveh* ve lehüm azabün azîym;
Allah, kalblerini, kulaklarını/işitmelerini mühürlemiş ve gözlerinin üzerinde de bir perde vardır... Ve onların müstahakkı’dır azıym azab.

8-) Ve minenNasi men yekulü amenna Billahî ve Bil yevmil âhıri ve ma hum Bimu’miniyn;
İnsanlar’dan bir kısmı “(B sırrınca) Allah’a ve ahir gün’e (sonsuzluğa) iman ettik” derler, (Bi-) mü’min olmadıkları halde.

9-) Yuhadi’unAllahe velleziyne amenu ve ma yahdeune illâ enfüsehüm ve ma yeş`urun;
Allah’a ve iman etmiş olanlara hile yarışına kalkışırlar/ (kendi zanlarınca) aldatmağa çalışırlar... Halbuki (gerçekte) hileyi ancak kendilerine (nefslerine) yapıyorlar da bunun şuurunda değiller (farkında olamıyorlar).

10-) Fiy kulubihim meradun fezadehümüllahü merada* ve lehüm azabün elimün Bima kanu yekzibun;
Onların (münafıkların) kalblerinde maraz (hastalık) vardır... Allah da onların hastalığını artırmıştır... Yalancılık etmeleri dolayısıyla (B sırrınca) onlar için eliym azab vardır.

11-) Ve iza kıyle lehüm lâ tüfsidu fiyl Ardı, kalu innema nahnü muslihun;
Onlara “Yeryüzünde fesad (bozgunculuk) çıkarmayın” denildiğinde, “biz ancak islahcılarız” dediler.

12-) Elâ innehüm hümülmüfsidune ve lâkin lâ yeş`urun;
Bu böyle biline ki, gerçekte onlar fesadçı/bozguncuların ta kendileridir... Lakin bunun şuurunda/farkında değillerdir.

13-) Ve iza kıyle lehüm aminu kema amenenNasü, kalu enu`minu kema amenessüfehaü* elâ innehüm hümüssüfehaü ve lâkin lâ ya`lemun;
Onlara “insanların iman ettiği gibi iman edin”denildiğinde, “süfeha’nın (akılsız, beyinsiz, kafası çalışmayan zavallı, anlayışı kıt, gerçeği bilmeyen cahiller’in) iman ettiği gibi mi iman edelim, yani” derler... Haberiniz olsun ki asıl süfeha onların ta kendileridir; lakin bilmiyorlar.

14-) Ve iza lekulleziyne amenu kalu amenna* ve iza halev ilâ şeyatıynihim, kalu inna meaküm innema nahnü müstehziun;
İman edenlerle karşılaştıklarında “amenna= iman ettik” derler... Fakat (iman edenlerden ayrılıp) şeytanları ile başbaşa kaldıklarında “muhakkak biz sizinle beraberiz, yalnızca biz (iman edenlerle) alay edicileriz” derler.

15-) Allahu yestehziu Bihim ve yemüddühüm fiy tuğyanihim ya`mehun;
(Amellerinin cezası; intikam sistemi gereği) Allah onlarla (B sırrınca) alay ediyor da tuğyan (azgınlık) ları içinde basiretsizce kendilerini sürüklüyor.

16-) Ülaikelleziyneşterevüd dalâlete Bilhüda* fema rabihat ticaretühüm ve ma kânu mühtediyn;
İşte bunlar HUDA’ya/hidayet’e mukabil dalaleti (B gerçeğince) satın almışlardır... Onların ticareti (bu alışverişleri) hiçbir kazanç sağlamadı ve doğru yolu, gerçeği de bulanlar olmadılar.

17-) Meselühüm kemeselillezistevkade naren, felemma edaet ma havlehu zehebAllahu Binurihim ve terakehüm fiy zulümatin la yübsırun;
Onların meseli (ibretlik örneği) şu kimsenin durumu gibidir: bir ateş tutuşturmak istedi, ateş çevresindekileri aydınlattığında, Allah onların nurunu (B sırrınca) giderip, onları karanlıklak içine terketti; (artık) görmezler.

18-) Summün bükmün umyün fehüm la yerciun;
Sağırdırlar, dilsizdirler, kördürler; onlar artık rücu etmezler.

19-) Ev kesayyibin minesSemai fiyhi zulümatun ve ra`dün ve berkun* yec`alune esabiahüm fiy âzânihim minessava’ıkı hazeral mevt* vAllahu muhıytun Bilkafiriyn;
Yahut (malum) Sema’dan boşanan yağmur gibidir (onların meseli) ki onda karanlıklar, gök gürültüsü ve şimşek vardır... Yıldırımlardan, ölüm korkusu ile parmaklarını kulaklarına tıkarlar... Allah kafirleri (B-sırrınca; onların hakikatı olarak) Muhıyt’tir.

20-) Yekâdül berku yahtafu ebsarehüm küllema edae lehüm meşev fiyhi ve izâ azleme aleyhim kamu* ve lev şaAllahu lezehebe bisem`ıhim ve ebsarihim innAllahe alâ külli şey`in kadiyr;
O şimşek neredeyse basarlarını (gözlerini, idraklarını) kapıverecek... Onlara her aydınlık verdiğinde, ışığında yürürler... Üzerlerine karanlık çökünce de dikilip kalırlar... Eğer Allah dileseydi (B gerçeğince) sem’lerini (işitme melekelerini), basarlarını (gözlerini, görmelerini, idraklarını) elbette alıp götürüverirdi... Muhakkak ki Allah herşey’e daima Kadiyr’dir.

21-) Ya eyyühenNasu`budu Rabbekümülleziy halekaküm velleziyne min kabliküm lealleküm tettekun;
Ya NAS (ey insanlar), siz ve sizden öncekileri halketmiş olan Rabbinize kulluk/ibadet edin (hayalinizde yarattığınıza değil) ki, belki takva sahibi olur, korunursunuz.

22-) Elleziy ce’ale lekümül’Arda firaşen vesSemae binaen* ve enzele mines Semai maen feahrace Bihi minessemerati rızkan leküm* fela tec`alu Lillahi endaden ve entüm ta`lemun;
O ki (Rabbiniz), sizin için Arz’ı bir döşek, Sema’yı bina olarak oluşturdu ve sizin için Sema’dan bir su inzal etti de (B sırrınca) onunla türlü meyvelerden/mahsullerden size bir rızık çıkardı... Siz de artık bile bile Allah’a eşler oluşturmayın (enfüs ve afakınızda tüm algıladıklarınız, muhatab olduğunuz varlık ve kuvveler ismi Allah olan yegane var’a aittir; O’nun Esmasının zahir olmasıdır).

23-) Ve in küntüm fiy raybin mimma nezzelna alâ abdina fe`tu Bisûretin min mislihi* ved`u şühedaeküm min dunillahi in küntüm sadikıyn;
Eğer kulumuza indirdiğimizden şüphede iseniz, haydi onun mislinden bir  (Bi-) sûre (meydana) getirin... Eğer sadıksanız Allah’dan ğayrı şahitlerinizi çağırın (da yapın, bakalım mümkün mü?).

24-) Fein lem tef`alu ve len tef`alu fettekunnaralletiy ve kudühenNasu velhıcareh* u’ıddet lil kafiriyn;
Eğer yapamazsanız- ki hiç bir zaman yapamayacaksınız- o halde ittika edin/korunun yakıtı NAS ve taşlar olan o malum NARdan; ki o, kafirler için hazırlanmıştır.

25-) Ve beşşirilleziyne amenu ve amilussalihati enne lehüm cennatin terciy min tahtihel enhar* küllema ruziku minha min semeratin rızkan, kalu hazelleziy ruzıkna min kablu ve utu Bihi müteşabihen, ve lehüm fiyha ezvacün mutahheratun ve hüm fiyha halidun;
İman edip salih amel işleyenleri ise çokça müjdele, ki onlar için altlarından nehirler akan Cennetler vardır... Onlardaki herhangi bir semere’den bir rızk ile her rızıklandıkça onlar derler ki “işte bu daha önce de rızıklandırıldığımız şey-misali-idi”... Ve o (rızık) onlara/ya da onlar o rızka, (B sırrınca) müteşabih olarak sunulmuştur... Onlar için orada tertemiz eşler vardır ve onlar orada ebedi kalıcılardır.

26-) İnnAllahe la yestahyıy en yadrıbe meselen ma beudaten fema fevkaha, feemmelleziyne amenu feya`lemune ennehülHakku min Rabbihim, ve emmelleziyne keferu feyekulune maza eradAllahu Bihaza meselen, yudıllu Bihi kesiyran ve yehdiy Bihi kesiyra* ve ma yudıllu Bihi illel fasikıyn;
Muhakkak ki Allah bir sivrisineği ve (hatta) onun da fevkındeki bir şeyi misal vermekten haya etmez... Bilfiil iman edenler bunun Rabblerinden (kendi bünyelerinde müteşabihi olan) bir Hak/gerçek olduğunu bilirler... Kendi hakıkatlerini örtücü olanlara/kafirlere gelince, onlar da (temsil ve teşbih yollu anlatımda) derler ki <Allah (Bi-) bunu misal vermekle aceba ne murad etti?>... (İşte Allah) bu misal yollu anlatımla (B gerçeğince) bir çoklarını saptırır, bir çoğunu ise (B sırrınca) gerçeğe hidayet eder... (Allah) bu misal yollu anlatımla (B sırrınca) fasıklardan (bilinci gerçeği algılama yeteneği körelmişlerden) başkasını saptırmaz.

27-) Elleziyne yenkudune ahdAllahi min ba`di miysakıhi ve yaktaune ma emerAllahu Bihi en yusale ve yüfsidune fiyl’ Ardı, ülaike hümülhasirun;
O fasıklar ki Allah Ahdi’ni Miysak’ından sonra bozarlar, Allah’ın BİRleştirilmesini/vusulunu (B sırrınca) emrettiği şeyi keserler ve Arz’da ifsad/bozgunculuk ederler... İşte bunlardır husrana uğrayanların ta kendileri.

28-) Keyfe tekfurune Billahi ve küntüm emvaten feahyaküm, sümme yümiytüküm sümme yuhyiyküm sümme ileyhi türceun;
Nasıl da (B sırrınca) Allah’ı inkar ediyorsunuz?.. Halbu ki siz ölülerdiniz de O sizi diriltti... Sizi yine öldürecek ve sonra sizi diriltecek; nihayet Ona döndürüleceksiniz.

29-) HUvelleziy halaka leküm ma fiyl’Ardı cemiy’an sümmesteva ilesSemai fesevvahünne seb`a Semavatin, ve HUve Bikülli şey`in Aliym;
O (Allah) ki, Arz’da olanların tümünü sizin için halketti... Sonra o ma’lum/tek Sema’ya yöneldi/istiva etti de onları yedi semavat olarak tesviye etti... O (Allah) Bi-külli şey’in (herşey’in kendisinde olarak) Aliym’dir.

30-) Ve iz kale Rabbüke lilMelaiketi inniy ca’ılün fiyl’ Ardı halifeten, kalu etec`alü fiyha men yüfsidü fiyha ve yesfiküddima’e, ve nahnü nüsebbihu BihamdiKE ve nükaddisü leKE, kale inniy a`lemü ma la ta`lemun;
Hatırla ki Rabbin melaike’ye: “Muhakkak ki BEN Arz’da bir HALİYFE meydana getireceğim”, dediği vakit, onlar da “orada fesad eden ve kan döken kimseyi mi (halife) kılacaksın, BİZ (Bi-) hamdinle (B sırrıyla, senin Hamdin olarak) tesbih ve seni takdis edip dururken”, dediler... (Allah da buyurdu): “BEN sizin bilemeyeceğiniz şeyleri bilirim”.

31-) Ve alleme AdemelEsmae külleha sümme aradahüm alelMelaiketi fekale enbiuniy BiEsmai haülai in küntüm sadikıyn;
Ve Adem’e bütün Esma’yı ta’lim etti... Sonra onları (o Esma’dan meydana gelen alemini) melaikeye arz edip “Hadi dediğinizde sadıksanız bana şunları (Bi-) isimleri ile haber verin”, buyurdu.

32-) Kalu sübhaneKE la ılme lena illâ ma ‘allemtena, inneKE ENTElAliymülHakiym;
(Melaike de): “Subhansın (ya Rab), bizim için senin bildirdiğinden başka ilim ne mümkün?; muhakkak ki sensin Aliym ve Hakiym” dediler.

33-) Kale ya Ademü enbi`hüm BiEsmaihim, felemma enbeehüm BiEsmaihim, kale elem ekul leküm inniy a`lemu ğaybesSemavati vel’Ardı ve a`lemu ma tübdüne ve ma küntüm tektümun;
(Allah): “Ya Adem, onlara isimleri ile (B sırrınca, isimleri olarak) haber ver”, buyurdu... Vaktaki (Adem bu emr üzerine) onlara (Bi-) isimleri ile onları haber verince, (Allah) buyurdu ki: “Demedim mi size Ben!.. Muhakkak ki Ben bilirim Semavat ve Arz’ın gaybını, ve bilirim ne açığa çıkarıyorsanız ne gizliyor olmaktasınız”.

34-) Ve iz kulna lilMelaiketiscudu liAdeme fesecedu illâ iblis* eba vestekbera ve kane minelkafiriyn;
Hani (o vakit) Melaike’ye “secde edin Adem’e”, dedik... Behemehal secde ettiler... Ancak İblis dayattı, kibrine yediremedi (Hakkın ğayrına yerleşti);zaten gerçeği örten (kafir) lerdendi.

35-) Ve kulna ya Ademüskün ente ve zevcükelcennete ve küla minha rağaden haysü şi`tüma, ve la takreba hazihişşecerate feteküna minezzalimiyn;
Ve dedik ki “Ya Adem, sen ve eş’in cenneti mesken edinin... İkinizde oradan, dilediğiniz kadar bol bol yiyin... Fakat şu şecere’ye yaklaşmayın, (yaklaşırsanız, o zaman) zalimlerden olursunuz”.

36-) Feezellehümeşşeytanu anha feahracehüma mimma kâna fiyhi, ve kulnehbitu ba`duküm liba`din adüvvün, ve leküm fiyl’Ardı müstekarrun ve meta’un ila hıyn;
Bunun üzerine Şeytan onları (Adem ve Eşi’ni) oradan (cennet yaşantısından) kaydırdı da onları içinde bulunduklarından çıkardı... Biz de dedik ki: “Bazınız bazınızın düşmanı olarak inin; sizin için Arz’da müstakarr (istikrar bulma, durma yeri; karargah) ve belli bir zamana kadar faydalanma, nasip almak vardır”.

37-) Fetelakka Ademü min Rabbihı kelimatin fetabe aleyhi, inneHU HUvetTevvaburRahîym;
Derken Adem Rabbinden bir takım kelimeler telakkı etti de bunun üzerine O da tevbesini kabul etti... Gerçek ki O Tevvab, Rahıym’dir.

38-) Kulnehbitu minha cemi’an, feimma ye`tiyenneküm minniy hüden femen tebi’a hüdaye fela havfün aleyhim ve la hüm yahzenun;
Dedik: “İnin oradan topluca/hepiniz”... Artık Ben’den size bir HUDA (hidayet edici, rehber; Kitab) gelir de kim HUDA’ma tabi olursa, onlara korku yoktur, onlar mahzun da olmazlar.

39-) Velleziyne keferu ve kezzebu Biayatina, ülaike ashabünnari hüm fiyha halidun;
Onlar ki (HUDA’mı; KİTABI; SİSTEM’i; gerçeği) küfr (red) edip, (Bi-) ayetlerimizi (sıfatlarımızı) yalanladılar; işte onlar NAR ashabı’dır; onlar onun içinde ebedi kalıcılardır.

40-) Ya beniy israilezküru nı`metiyelletiy en`amtü aleyküm ve evfu Biahdiy ufi Biahdiküm ve iyyaye ferhebun;
Ya Ben-i İsrail (İsrail oğulLARı)... Size in’amda bulunduğum nimetiMİ hatırlayın; (Bi-) ahdimi tam yerine getirin/vefa gösterin ki, ben de (size olan) ahdimi (B sırrınca) tam yerine getireyim... Ve yalnız Ben’den korkun.

41-) Ve aminu Bima enzeltü müsaddikan lima me’aküm ve la tekünu evvele kâfirin Bihi ve la teşteru Biayatiy semenen kaliylen, ve iyyaye fettekun;
Ve (Ya Ben-i İsrail, B sırrıyla) İman edin, beraberinizdekini (Tevrat’ı) tasdik edici olarak inzal ettiğimize (Kurân’a)... Ve (Bi-) O’nu (Kurân’ı, Hz.Muhammed’in açıkladığı realiteyi) ilk inkar eden/inkar edenlerin ilki siz olmayın... Benim ayetlerimi (B gerçeğince) az bir paha ile değişmeyin... Ve yalnız Ben’den ittika edin.

42-) Ve la telbisülHakka Bilbatıli ve tektümülHakka ve entüm ta`lemun;
Ve Hakkı batılla (Bil-batıl, batıl olarak) karıştırmayın; bilip dururken Hakkı gizliyorsunuz.

43-) Ve ekıymusSalate ve atuzZekate verke’u ma’arraki’ıyn;
Ve salat’ı İKAME edin, zekat’ı verin; rüku’ edenlerle beraber rüku’ edin.

44-) Ete`murunen Nase Bilbirri ve tensevne enfüseküm ve entüm tetlunelkitabe, efela ta`kılun;
İnsanlara (Bi-) BİRR’i (hakiki iyiliği) emredip, kendi nefslerinizi unutuyormusunuz?.. Halbuki Kitab’ı tilavet ediyorsunuz (Sistem’i nasıl ihmal ediyorsunuz) !... Şimdi akletmiyormusunuz?.

45-) Veste’ıynu BisSabri vesSalati, ve inneha lekebiyratün illâ alelhaşi’ıyn;
(B sırrınca) Sabr ve Salat ile yardım isteyin; muhakkak ki bu huşu’ edenlerden başkasına büyük/ağır gelir.

46-) Elleziyne yezunnune ennehüm mülaku Rabbihim ve ennehüm ileyhi raciun;
O huşu’ edenler, Rabblerine mulakı olacaklarını zannederler (içten gelen bir hissedişle muhakkak bilirler);ve (bilirler ki) kesinlikle onlar, O’na rücu edeceklerdir.

47-) Ya beniy israilezküru nı`metiyelletiy en`amtü aleyküm ve enni faddaltüküm alel alemiyn;
Ya İsrailOğulları, size in’am’da bulunduğum nimetiMİ ve sizi alemlere üstün
 kıldığımı hatırlayın (demek ki, geçmişte idi?).

48-) Vetteku yevmen la tecziy nefsün an nefsin şey`en ve la yukbelu minha şefaatün ve la yü`hazü minha adlün ve la hum yunsarun;
Ve ittika edin/sakının/korunun o GÜNden ki, hiç bir nefs başka bir nefs için bir şey ödemez/kimsenin kimseye faydası olmaz; ondan (herhangi bir kimseden) bir şefaat kabul edilmez; ondan adl (fidye) alınmaz ve onlara yardım da edilmez.

49-) Ve iz necceynaküm min ali fir`avne yesumuneküm suel’azabi yüzebbihune ebnaeküm ve yestahyune nisaeküm, ve fiy zâliküm belaun min Rabbiküm azîym;
Ve hani (şunu da hatırlayın) sizi Al-u Fravun’dan kurtarmıştık... Hani onlar azabın en kötüsünü size (devamlı) tattırıyorlardı; erkek çocuklarınızı boğazlıyorlar, kadınlarınızı diri bırakıyorlardı... İşte bunda (kurtulmanızda) sizin için, Rabbiniz tarafından aziym bir bela (büyük imtihan) vardı.

50-) Ve iz ferakna Bikümül bahre feenceynaküm ve ağrakna ale fir`avne ve entüm tenzurun;
Ve hani sizinle (B sırrı) denizi yarmıştık ta sizi kurtarmış, al-u fravun’u ise siz bakıp dururken boğmuştuk.

51-) Ve iz va’adna Musa erbe’ıyne leyleten sümmettehâztümül’ıcle min ba`dihi ve entüm zalimun;
Ve hani (bundan sonra) Musa’ya kırk gece va’detmiştik de ondan sonra siz, zalimler olarak, buzağıyı edinmiştiniz.

52-) Sümme afevna anküm min ba`di zâlike le’alleküm teşkürun;
Sonra, bunun ardından (Musa’nın dönüşü ile) sizi affetmiştik, umulur ki şükredersiniz diye.

53-) Ve iz ateyna MuselKitabe velFurkane le’alleküm tehtedun;
Ve hani Musa’ya Kitab’ı ve Furkan’ı vermiştik, belki doğru yolu bulursunuz diye.

54-) Ve iz kale Musa likavmihî ya kavmi inneküm zalemtüm enfüseküm Bittihazikümül’ıcle fetubu ila Bariiküm faktulu enfüseküm, zâliküm hayrun leküm ınde Bariiküm, fetabe aleyküm* inneHU HUvetTevvaburRahîym;
Ve hani Musa kavmine demişti ki “Ey kavmim, muhakkak ki siz buzağıyı edinmenizle (B?) nefslerinize/kendinize zulmettiniz... Bu sebeple Bari’nize tevbe edin ve hemen nefslerinizi öldürün... Böyle yapmanız Bari’niz indinde sizin için daha hayırlıdır... (Eğer bunları yaparsanız, Bari’niz) tevbenizi kabul eder... Muhakkak ki O, evet O, Tevvab’dır, Rahiym’dir”.

55-) Ve iz kultüm ya Musa len nu`mine leke hatta nerAllahe cehreten feehazetkümüssa’ıkatü ve entüm tenzurun;
Ve hani “Ya Musa, biz Allah’ı cehreten görmedikçe sana asla iman etmeyeceğiz” demiştiniz de bu sebeple sizi yıldırım yakalamıştı, siz bakıp dururken.

56-) Sümme be’asnaküm min ba`di mevtiküm le’alleküm teşkürun;
Sonra, mevtinizin akabinden sizi ba’setmiştik, belki şükredersiniz diye.

57-) Ve zallelna aleykümülğamame ve enzelna aleykümülmenne vesselva* külu min tayyibati ma rezaknaküm* ve ma zalemuna ve lâkin kanu enfüsehüm yazlimun;
Ve sizi bulutla gölgeledik/bulutu üstünüze gölge yaptık ve üzerinize Menn (kudret helvası) ve Selva (bıldırcın kuşu) inzal ettik... (Dedik) sizi rızıklandırdığımız tayyibattan yiyin... Onlar bize zulmetmediler, lakin nefslerine/kendilerine zulmetmekteydiler.

58-) Ve iz kulnedhulu hazihilkaryete fekülu minha haysü şi`tüm rağaden vedhulülbabe sücceden ve kulu hıttatün nağfir leküm hatayaküm* ve senezidülmuhsiniyn;
Ve hani (şöyle) demiştik “Girin şu karye’ye/şehr’e; oradan dilediğiniz şekilde bol bol yiyin... (o şehrin) kapısından secde ederek girin ve <hıtta (mağfiret et bizi) > diyin ki sizin için hatalarınızı mağfiret edelim... Ve muhsinlere daha da artıracağız”.

59-) Febeddelelleziyne zalemu kavlen ğayrelleziy kıyle lehüm feenzelna alelleziyne zalemu riczen minesSemai Bima kânu yefsukun;
Ne var ki bilfiil zulmedenler Kavl’i/söz’ü, kendilerine söylenenden başka (söz) ile değiştirdiler... Bunun üzerine bu zalimler üzerine yapmakta oldukları fasıklıkları ile (B gerçeğince) Sema’dan ricz (pislik, vehim, azap) inzal ettik.

60-) Ve izisteska Musa likavmihî fekulnadrib Bi’asakelhacer* fenfecerat minhüsneta aşrete aynen, kad alime küllü ünasin meşrabehüm* külu veşrabu min rizkıllahi ve la ta`sev fiyl’ Ardı müfsidiyn;
Ve hani Musa kavmi için su istemişti de biz “(Bi-) asan ile taşa vur” demiştik... Bunun üzerine taştan hemen oniki ayn/pınar/göze fışkırmıştı... Her gurup insan kendi meşrebini (su’dan içecekleri yeri) hakıkaten bildi... “Allah rızkından yiyin, için; ifsad ediciler olarak Arz’da taşkınlık yapmayın” (dedik).

61-) Ve iz kultüm ya Musa len nasbire alâ ta’amin vahıdin fed`u lena Rabbeke yuhric lena mimma tünbitül’Ardu min bakliha ve kıssâiha ve fumiha ve adesiha ve besaliha* kale etestebdilunelleziy huve edna Billeziy huve hayrün, ihbitu mısran feinne leküm ma seeltüm* ve duribet aleyhimüzzilletü velmeskenetü ve bau Biğadabin minAllah* zalike Biennehüm kanu yekfürune Biayatillahi ve yaktülunenNebîyyiyne BiğayrilHakkı, zalike Bima asav ve kanu ya`tedun;
Ve hani (Ey İsrailOğulları) demiştiniz ki “Ya Musa, (sırf Sema’dan inzal olunan) taam-ı vahid’e/bir tek cins yemeğe asla sabretmeyeceğiz; bizim için rabbine dua et te bize Arz’ın bitirdiklerinden, baklasından/sebzesinden, acurundan/kabağından, sarmısağından, mercimeğinden ve soğanından çıkarsın”... (Musa da) şöyle dedi: Siz daha hayırlı/daha üstün olanı (B gerçeğince) daha aşağı olanla mı değiştirmek istiyorsunuz?... İnin Mısr’a/kasaba’ya; (o zaman) istediğiniz muhakkak sizin olacaktır... Üzerlerine zillet ve meskenet vuruldu, Allah’dan (B gerçeğince) bir gadaba uğradılar... Böyle oldu, çünkü onlar Allah Âyetlerini (B sırrınca) inkar ediyorlardı ve Bi-ğayri Hakk nebîleri öldürüyorlardı... İsyan ettikleri için (B gerçeğince) böyle oldu... Ve sınır tanımıyorlardı/aşırı gidiyorlardı.

62-) İnnelleziyne amenu velleziyne Hadu venNesara vesSabiiyne men amene Billahi velyevmil’ahıri ve amile salihan felehüm ecruhüm ınde Rabbihim* ve la havfün aleyhim ve la hüm yahzenun;
Muhakkak ki (İslam’a takliden) iman edenler, Yahudiler, Nasara ve Sabiiler’den Allah’a ve ahir güne kim (B-sırrıyla) iman eder ve bunun gereği salih amel işlerse, onların ecirleri rableri indindedir... Onlara korku yoktur ve onlar mahzun da olmazlar.

63-) Ve iz ehazna miysakaküm ve refa`na fevkakümütture, huzü ma ateynaküm Bikuvvetin vezküru ma fiyhi le’alleküm tettekun;
Hani (ya İsrailOğulları) sizden Miysak almış ve Tur’u da fevkinize ref’etmiştik... Size verdiğimizi (B sırrınca) kuvvetle tutun ve onun içinde olanı zikredin/hatırlayın ki korunabilesiniz.

64-) Sümme tevelleytüm min ba`di zalike, felevla fadlullahi aleyküm ve rahmetuHU leküntüm minel hasiriyn;
Bunun ardından yüz çevirip döndünüz... Eğer üzerinizde Allah’ın fazlı ve rahmeti olmasaydı muhakkak hüsrana uğrayanlardan olurdunuz.

65-) Ve lekad alimtümülleziyna`tedev minküm fiysSebti fekulna lehüm kûnu kıradeten hasiiyn;
Andolsun ki sizden Sebt’te (Cumartesi gününde) haddi aşanları siz bilirsiniz... Onlara şöyle dediydik: “Aşağılık maymunlar olun”.

66-) Fece’alnaha nekalen lima beyne yedeyha ve ma halfeha ve mev`ızaten lil müttekıyn;
Bunu (maymunlaşma olgusunu) olayı bilfiil görenlere ve sonradan onların halefi olarak gelenlere şayani ibret bir ceza, muttekiler için ise bir öğüt kıldık.

67-) Ve iz kale musa likavmihi innAllahe ye`muruküm en tezbehu bekareten, kalu etettehızüna huzuva* kale e’uzü Billahi en eküne minelcahiliyn;
Ve hani Musa kavmine dedi ki: “Allah size bir bakara/sığır boğazlamanızı emrediyor”... Dediler ki: “sen, bizi alaya mı alıyorsun?”... (Musa) dedi: “Cahillerden olmaktan (B sırrıyla) Allah’a sığınırım”.

68-) Kalüd`u lena Rabbeke yübeyyin lena ma hiye, kale inneHU yekulü inneha bekaretün la faridun ve la bikrün, avanün beyne zalike, fef`alu ma tü`merun;
Dediler ki: “Bizim için rabbine dua et/çağır, açıklasın bize nedir o”... (Musa cevaben dedi ki:) “(Allah) diyor ki, o ne yaşlı/kocamış ne de körpe, ikisi arası bir bakara’dır”... Hadi size emredileni hemen yapın.

69-) Kalüd’u lena Rabbeke yübeyyin lena ma levnüha* kale inneHU yekulü inneha bekaretün safrau, fakı’un levnüha tesürrünnazıriyn;
Dediler ki: “Bizim için rabbine dua et, açıklasın bize nedir onun rengi?”... (Musa cevap verdi:) “(Allah) diyor ki, o sapsarı, parlak renkli bir bakara’dır; bakanlara sürur verir”.

70-) Kalüd`u lena Rabbeke yübeyyin lena ma hiye, innelbekara teşabehe aleyna ve inna inşaAllahu lemühtedun;
Dediler ki: “Bizim için rabbine dua et/çağır, açıklasın bize nedir o”... Muhakkak ki bu bakara bize müteşabih geldi... Ve biz inşAllah/Allah dilerse elbette doğruya/bunun gerçeğine hidayet ediliriz.

71-) Kale inneHU yekulü inneha bekaretün la zelulün tüsiyrul’Arda ve la teskıylharse, müsellemetün laşiyete fiyha* kalül’ ANe ci`te BilHakkı, fezebehuha ve ma kâdu yef`alun;
(Musa cevaben dedi ki:) “(Allah) diyor ki, muhakkak ki o bakara zelül değil/boyunduruk altına girmemiş/amel ile boyun eğdirilmemiştir; Arz’ı/araziyi sürmemiş, ekini sulamamış; müselleme/serbest dolaşan/hiç çalıştırılmamış/salim’dir, alaca (ikinci bir renk) yoktur onda (sırf sarı)”... Dediler ki: “İşte şimdi (B sırrınca) Hakkı getirdin/tam anlattın”... Ve akabinden o (bakara’yı) boğazladılar; nerdeyse/az kalsın yapmayacaklardı.

72-) Ve iz kateltüm nefsen feddare`tüm fiyha* vAllahu muhricün ma küntüm tektümun;
Hani siz bir nefs/kişi öldürmüştünüz de, onun hakkında atışıp duruyordunuz... Oysa Allah sizin saklamakta olduğunuzu meydana çıkarıcıdır.

73-) Fekulnadribuhü Biba`dıha* kezâlike yuhyillahulmevta ve yuriyküm ayatihi le’alleküm ta`kılun;
“Onun (boğazlanan bakara’nın) bir kısmı ile (B sırrınca) ona (öldürülen nefs’e) darbedin” dedik... İşte böyle diriltir Allah mevtaları... Ve size ayetlerini gösteriyor ki, belki akledersiniz.

74-) Sümme kaset kulubüküm min ba`di zâlike fehiye kelhıcareti ev eşeddü kasveten, ve inne minel hıcareti lema yetefecceru minhül’ enhar* ve inne minha lema yeşşakkaku feyahrucü minhülma`* ve inne minha lema yehbitu min haşyetillah* ve mAllahu Biğafilin amma ta`melun;
Sonra, bunun ardından (bir müddet geçince) kalbleriniz yine katılaştı; taş gibidir o (kalbler), belki daha da katı... Muhakkak ki taşlardan bazıları var ki, ondan nehirler kaynar/fışkırır... Ve (o taşlardan) bazıları var ki, şakk diye yarılır da ondan su çıkar... Ve öylesi de vardır ki, haşyetullah dolayısıyla aşağılara düşer... Allah amellerinizden (Bi-) gafil değildir.

75-) Efetatme’une en yu`minu leküm ve kad kâne feriykun minhüm yesme’une kelamAllahi sümme yüharrifunehu min ba`di ma’ akaluhu ve hüm ya`lemun;
Şimdi (ey İslam’ın mü’minleri) siz, bunların size inanmalarını mı umuyorsunuz?... Halbuki onlardan bir fırka vardı ki, kelamullah’ı (Musa’yı) dinlerlerdi de, onu aklettikten sonra bile bile tahrif ederlerdi.

76-) Ve iza lekulleziyne amenu kalu amenna* ve iza hâla ba`duhüm ila ba`din kalu etuhaddisünehüm Bima fetehAllahu aleyküm liyühaccuküm Bihi ‘ınde Rabbiküm* efela ta`kılun;
(İslam’a) İman edenlerle karşılaştıklarında “iman ettik” derler... Biribirleriyle karşılaştıklarında ise: “Allah’ın size (B sırrınca ve beş duyu verilerine göre) fethettiğini/açtığını, rabbinizin indinde (Bi-) onu sizinle tartışmada delil yapsınlar diye onlara mı söylüyorsunuz?.. Akıl etmiyormusunuz?”, derler.

77-) Evela ya`lemune ennAllahe ya`lemu ma yusirrune ve ma yu`linun;
Bilmiyorlar mı ki, Allah onların gizlediklerini de açıkladıklarını da bilir.

78-) Ve minhüm ümmiyyune la ya`lemunelKitabe illâ emaniyye ve in hüm illâ yezunnun;
Onlardan (idrak-akıl gücü olmayan) ümmiy olanlar da vardır ki, kuruntu dışında Kitab’ı bilmezler (ancak kuruntu ve hayaldir bildikleri)... Ve onlar ancak zannediyorlar.

79-) Feveylün lilleziyne yektubunelKitabe Bieydiyhim sümme yekulune haza min ’ındillahi liyeşteru Bihi semenen kaliylen, feveylün lehüm mimma ketebet eydiyhim ve veylün lehüm mimma yeksibun;
Veyl olsun kendi elleriyle (B gerçeğince) Kitab’ı yazıp sonra (Bi-) onu az bir paha ile satabilmek için “Bu Allah indindendir”, diyenlere (külli manaları, cüzi manalar olarak tahrif edip satanlara)... Veyl olsun elleriyle yazdıklarından dolayı onlara... Veyl olsun kesbettikleri yüzünden onlara.

80-) Ve kalu len temessenennaru illâ eyyamen ma`dudeten, kul ettehaztüm ‘ındAllahi ahden felen yuhlifAllahu ahdeHU em tekulune alAllahi ma lâ ta`lemun;
Ve dahi onlar dediler ki: “sayılı günler haricinde asla bize o Nar dokunmayacaktır” (dünyadaki günah zamanı kadar)... De ki: “İndAllah’dan bir ahd mı edindiniz... Allah ahdine asla muhalefet etmez... Yoksa Allah hakkında bilmediğiniz şeyleri mi söylüyorsunuz?”.

81-) Bela men kesebe seyyieten ve ehatat Bihi hatıyetuhu feülaike ashabünnar* hüm fiyha halidun;
Hayır gerçek onların sandığı gibi değil; kim bir bir kötülük kesbeder ve o kasdi günahı (B gerçeğince) onu ihata ederse (o günahın sûreti kişiliğe dönüşürse), işte onlar Nar ashabıdır... Onlar orada ebedi kalıcılardır.

82-) Velleziyne amenu ve amilussalihati ülaike ashabülcenneti hüm fiyha halidun;
Hakikatlerine iman edip, bu iman bilinci ile salih amel işleyenler ise Cennet ashabıdırlar... Onlar da orada ebedi kalıcıdırlar.

83-) Ve iz ehazna miysaka beniy israiyle la ta`büdune illAllahe ve Bilvalideyni ıhsanen ve ziylkurba velyetama velmesakiyni ve kulu linnasi hüsnen ve ekıymusSalate ve atuzZekate, sümme tevelleytüm illâ kaliylen minküm ve entüm mu`ridun;
Hani İsrailOğullarından şöyle bir miysak almıştık: “Allah’dan ğayrına ibadet/kulluk etmeyin; (Bi-) ana-babanıza, yakınlara, yetimlere, miskinlere ihsanda bulunun; İnsanlara güzelini söyleyin; namazı ikame edin ve zekatı verin”... Bütün bunlardan sonra, sizden azınız müstesna yüz çevirdiniz; hala da yüz çevirmektesiniz.

84-) Ve iz ehazna miysakaküm la tesfikune dimaeküm ve la tuhricune enfüseküm min diyariküm sümme akrartüm ve entüm teşhedun;
(Ya İsrailOğulları) hani sizden “(biribirinizin) kanınızı dökmeyin ve (biribirinizi) yurtlarınızdan çıkarmayın” diye miysak almıştık... Sonra siz (buna) şahitlik eder halde (bunu) ikrar/kabul ettiniz.

85-) Sümme entüm haülai taktülune enfüseküm ve tuhricune feriykan minküm min diyarihim* tezaherune aleyhim Bil’ismi vel ‘udvani, ve in ye`tuküm üsara tüfaduhüm ve huve muharremün aleyküm ıhracühüm* efetu`minune Biba’dılKitabi ve tekfurune Biba`din, fema cezaü men yef`alü zâlike minküm illâ hızyün fiylhayatiddünya* ve yevmelkıyameti yuraddune ila eşeddil’azab* ve mAllahu Biğafilin amma ta`melun;
Sonra siz şunlarsınız ki: (biribirinizin) nefslerinizi öldürüyorsunuz ve içinizden bir fırkayı yurtlarından çıkarıyorsunuz... Onların aleyhlerine (Bi-) günah ve düşmanlıkda yardımlaşıyorsunuz... Eğer size esirler olarak gelirlerse, onları çıkarmanız size haram edildiği halde, onlar için fidyeleşirsiniz/fidyelerini verirsiniz... Yoksa siz Kitab’ın bir kısmına (B sırrınca) iman edip bir kısmını (B gerçeğince) inkar mı ediyorsunuz (sistem bir bütündür) ?..Sizden bunu yapanın cezası ancak dünya hayatında rezillik/rüsvaylıktır... Kıyamet gününde (fiziki ölümün akabinde) ise azabın en şiddetlisine redolunur... Allah amellerinizden (Bi-) ğafil değildir.

86-) Ülaikelleziyneşteravül hayateddünya Bil’ahıreti, fela yuhaffefü anhümül’ azabü ve la hüm yünsarun;
İşte bunlar ki ahiret mukabilinde dünya hayatını (B gerçeğince) satın almışlardır... Onlardan azab hafifletilmez (dünya cehennemdir?)... Yardım da edilmez onlara.

87-) Ve lekad ateyna MuselKitabe ve kaffeyna min ba`dihı BirRusuli ve ateyna Iysebne Meryemelbeyyinati ve eyyednahu Biruhılkudüs* efeküllema caeküm Rasûlün Bima la tehva enfüsükümüstekbertüm* feferıykan kezzebtüm ve ferıykan taktülun;
Andolsun ki Musa’ya Kitab’ı verdik... Ve ondan sonra da birbiri ardınca (Bi-) Rasûller gönderdik (takviye ettik)... MeryemOğlu İsa’ya da beyyineler (apaçık açık mucizeler) verdik... Onu (Bi-) Ruh-ül’Kudüs ile teyid ettik... Nefislerinizin hevasına uymayan (şey) ile (B sırrınca) size bir Rasûl geldiği her seferinde büyüklük taslamadınız mı?... Bir fırkasını yalanladınız, bir fırkasını da katlettiniz.

88-) Ve kalu kulubüna ğulf* bel le’anehümüllahu Biküfrihim fekalıylen ma yu`minun;
Ve dediler ki “kalblerimiz kılıflıdır”... Bilakis küfürleri yüzünden (B gerçeğince) Allah onları la’netlemiştir... Dolayısıyla çok az iman ederler.

89-) Ve lemma caehüm Kitabün min ‘ındillahi musaddikun lima me’ahüm ve kânu min kablü yesteftihune alelleziyne keferu* felemma caehüm ma ‘arefu keferu Bihi, fela`netullahi alelkâfiriyn;
Daha önce (Hz.Rasûlullah’dan önce, böyle bir Zatın geleceğini bilerek) kafirlerin (diyni reddeden müşriklerin) aleyhine fetih istiyor oldukları halde, onlara indAllah’dan beraberlerinde olanı tasdik edici bir Kitab gelince; (yani) o tanıdıkları (Hz.Muhammed s.a.v.) kendilerine geldiğinde, O’nu (B sırrınca) inkar ettiler... Artık Allah la’neti o kafirlerin üzerinedir (Hz.Muhammed’siz Allah’a yakınlık ne mümkün?).

90-) Bi`semeşterav Bihi enfüsehüm en yekfüru Bima enzelAllahu bağyen en yünezzilAllahu min fadlihi alâ men yeşaü min ıbadihi, febau Biğadabin alâ ğadab* ve lilkâfiriyne azabün muhiyn;
Allah’ın, kullarından dilediği kimseye fazlından indirmesini, kıskanarak Allah’ın (B sırrınca) inzal ettiğini küfr (örtme, red) etme mukabilinde (B gerçeğince) nefslerini satmaları/ya da satın almaları (yani değiştirmeleri; halifeliğe bedel perdeli-kayıtlı kişiliği tercih etmeleri?) ne kötüdür!... Bu yüzdendir ki (B gerçeğince) gadap üstüne gadaba uğradılar... Kafirler için küçültücü bir azab vardır.

91-) Ve iza kıyle lehüm aminu Bima enzelAllahu kalu nu`minu Bima ünzile aleyna ve yekfürune Bima veraehu ve huvelKakku musaddikan lima me’ahüm* kul felime taktülune enbiyaAllahi min kablü in küntüm mu’miniyn;
Onlara (yahudilere) “Allah’ın inzal ettiğine (B sırrıyla) iman edin” denildiğinde:”Biz, bize inzal edilene (B sırrınca) iman ederiz”derler ve ondan gerisini (ilahi sıfat ve zat’ta fenayı, tam tevhid’i) de (B gerçeğince) inkar ederler... Oysa O beraberlerindekini tasdik edici bir hak/gerçektir... De ki:”madem ki mü’minlerdiniz, öyleyse daha önce niçin Allah Nebîlerini katlediyordunuz?”.

92-) Ve lekad caeküm Musa Bilbeyyinati sümmettehaztümül’ıcle min ba`dihı ve entüm zalimun;
Andolsun ki Musa size (B sırrınca) beyyineler (apaçık ayetler, mucizeler) ile gelmişti... Sonra siz, zalimler olarak, ondan sonra buzağı (yı ilah) edindiniz.

93-) Ve iz ehazna miysakaküm ve refa`na fevkakümütTur* huzû ma ateynaküm Bikuvvetin vesme’u* kalu semı`na ve asayna ve üşribu fiy kulubihimul’ıcle Biküfrihim* kul bi`se ma ye`muruküm Bihi iymanuküm in küntüm mu’miniyn;
Hani biz miysak almıştık sizden ve Tur’u da fevkınızde ref’etmiştik... “Size verdiğimizi (Bi-) kuvvetle tutun ve işitin-dinleyin” (demiştik)... Onlar ise:”İşittik ve isyan ettik”dediler... (Bi-) küfürleri yüzünden kalblerine buzağı içirildi (onunla sarhoş oldular)... De ki: “eğer mü’minlerseniz, imanınızın (B sırrınca) size emrettiği şey ne kötüdür!”.

94-) Kul in kânet lekümüddarul’ahıretü indAllahi halisaten min duninNasi fetemennevülmevte in küntüm sadikıyn;
De ki:”İndAllah’da Ahiret yurdu (diğer) insanlara değil halis olarak sizin/size mahsus ise, eğer sözünüzde sadıksanız, o halde ölümü temenni etsenize!”.

95-) Ve len yetemennevhu ebeden Bima kaddemet eydiyhim* vAllahu Aliymun Bizzalimiyn;
Ellerinin önceden takdim ettikleri sebebiyle (B sırrınca) onu (ölümü) asla temenni etmeyeceklerdir (negativ yük üretenler, o parazitli ortamlarını fıtri olarak hoşlanmazlar)... Allah, zalimleri (B sırrınca; onların vücudu ve hakikatı olarak) Alimdir.

96-) Ve letecidennehüm ahrasanNasi alâ hayatin, ve minelleziyne eşrekü yeveddü ehadühüm lev yu’ammeru elfe senetin, ve ma huve Bimuzahzihıhi minel’azabi en yu’ammer* vAllahu Basıyrun Bima ya`melun;
(Rasûlüm) Sen onları (yahudileri) elbette, hayat üzerine insanların en harisi bulursun... Bilfiil şirke batanlardan bile... Onlardan her biri bin yıl ömür sürmek ister... Halbuki onun uzun ömür sürmesi (B gerçeğince) kendisini azabtan uzaklaştıracak değildir (zira azab kendinden kaynaklanıyor)... Allah onların amellerini (B sırrınca) Basıyr’dir.

97-) Kul men kâne adüvven liCibriyle feinnehu nezzelehu alâ kalbike Biiznillahi musaddikan lima beyne yedeyhi ve hüden ve büşra lilmu`miniyn;
De ki: Kim Cibriyl’e düşman oldu ise (bilsin ki) muhakkak ki O, Biiznillah senin kalbin üzere Onu (Kurân’ı), kendinden öncekini tasdik edici, mü’minlere rehber ve müjde olarak indirmiştir.

98-) Men kâne adüvven Lillahi ve Melaiketihi ve Rusulihi ve Cibriyle ve Miykâle feinnAllahe adüvvün lilkâfiriyn;
Kim Allah’a (vahdete, varlığındaki uluhiyyet hakikatına ve bu mekanizmaya), O’nun meleklerine (kuvvelerine), O’nun Rasûllerine, Cibriyl’e (sisteme dönük akla) ve Miykal’e (himmet, rızık işlevine) düşman olursa, muhakkak ki Allah kafirlerin (bu gerçeği reddedenlerin, bundan perdelilerin doğal olarak) düşmanıdır (artık ne yakiyn mümkündür ne de şah damarından yakiyn olanın seni bırakması?).

99-) Ve lekad enzelna ileyke ayatin beyyinatin, ve ma yekfuru Biha illelfasikun;
Andolsun ki biz sana apaçık ayetler inzal ettik... Onları (B gerçeğince) fasıklardan başkası inkar etmez.

100-) Eveküllema ahedu ahden nebezehu feriykun minhüm* bel ekseruhüm la yu`minun;
Bir ahidle muahede ettikleri her seferinde, onlardan bir fırka onu bozup atmadı mı?... Hayır, onların ekseriyeti iman etmezler.

101-) Ve lemma caehüm Rasûlün min ’ındillahi musaddikun lima meahüm nebeze feriykun minelleziyne utülKitab* KitabAllahi verae zuhurihim keennehüm la ya`lemun;
Onlara indAllah’dan beraberlerinde olanı tasdik edici bir Rasûl gelince, kendilerine Kitab verilenlerden bir fırka, sanki hiç bilmiyorlarmış gibi Kitabullahı arkalarına attılar (oysa ehl-i kitab demek, diynli demektir; nasıl Allah Sistemini ihmal ederler?).

102-) Vettebe’u ma tetluşşeyatıynu alâ mülki Süleymane, ve ma kefere Süleymanu ve lakinneşşeyatıyne keferu yü’allimunenNasessıhr* ve ma ünzile alel melekeyni Bibabile harute ve marut* ve ma yü’allimani min ehadin hatta yekula innema nahnü fitnetün fela tekfür* feyete’allemune minhüma ma yuferrikune Bihi beynelmer`i ve zevcihi, ve mahüm Bidarrıyne Bihi min ehadin illâ Biiznillah* ve yete’allemune ma yedurruhüm ve la yenfeuhüm* ve lekad alimu lemenişterahü ma lehu fiyl’ ahıreti min halak* ve le bi`se ma şerav Bihi enfüsehüm* lev kânu ya`lemun;
Süleyman’ın (Bismillah üzere zahir olan akıl)’ın mülkü (Rahmaniyetten kaynaklanan gücü; kuş dili’ni bilmesi, cinnler üzerinde tasarrufu, rüzgara hükmetmesi) hakkında onlar (yahudiler), o (ins ve cinn) Şeytanların okuduklarına (tılsımlara; evham, hayal ürünlerine) tabi oldular… (Halbuki) Süleyman küfretmemiş/kafir olmamıştır (mülküyle gafil değil; kudret ve kuvvetin, her türlü te’sir ve tasarrufun yalnız Allah’a ait olduğundan emin, mutmain) … Lakin o Şeytanlar kafir olmuşlardır; insanlara sihr’i (nesnelere güç isnad etmek) ve (Bi-) Babil’de Harut ve Marut adlı iki melek (meleke) üzerine inzal olunanı öğretiyorlardı… Oysa (o iki melek): Biz yalnızca bir fitneyiz/imtihan vesilesiyiz, sakın (sihir yaparak) küfretmeyin/kafir olmayın, demedikçe hiçbir kimseye öğretmezlerdi… (İnsanlar da) onlardan (Harut ve Marut’tan) (Bi-) kendisi ile erkek kişi ile eşinin arasını açacak şeyleri öğreniyorlardı…Oysa onlar (sihir öğrenmiş kişiler) onunla Allah’ın izni (Bi-iznillah) olmadıkça hiçbir kimseye zarar veremezler…Onlar kendilerine zarar vereni ve fayda vermeyeni öğreniyorlardı… Andolsun ki onu (sihri) satın alanların Ahirette (kudret-bilinç boyutunda müsbet) hiçbir nasibi olmayacağını kati olarak bilmişlerdir… (Karşılığında B sırrınca) nefslerini/ benliklerini sattıkları (özdeşleştikleri) şey ne kötüdür…Keşke bilselerdi.

103-) Ve lev ennehüm amenu vettekav lemesübetün min ‘ındillahi hayrün, lev kânu ya`lemun;
Eğer onlar iman etmiş ve (şirkten) korunmuş olsalardı, indAllah’dan olan bir sevab elbette daha hayırlı olurdu... Keşke bilselerdi.

104-) Ya eyyühelleziyne amenu la tekulu ra’ına ve kulunzurna vesme’u ve lilkâfiriyne azabün eliym;
Ya iman edenler, (Hz.Rasûlullah’a) “raina” (bizi gözet, bizi bekle, bizi dinle; biz de seni?) demeyin; “unzurna” (bize nazar et-bak) deyin ve dinleyin... Kafirler için elim azab vardır.

105-) Ma yeveddülleziyne keferu min ehlilKitabi ve lelmüşrikiyne en yünezzele aleyküm min hayrin min Rabbiküm* vAllahu yahtassu BirahmetiHİ men yeşa`u, vAllahu zülfadlil azîym;
Ehl-i Kitab’tan kafir olanlar ile müşrikler, Rabbinizden size bir hayır indirilmesini istemezler... (Ancak) Allah rahmetini (B sırrınca) dilediğine has kılar (özel rahmeti vardır)... Allah, Zül’Fadlil’Azıym’dir.

106-) Ma nensah min ayetin ev nünsiha ne`ti Bi hayrin minha ev misliha* elem ta`lem ennAllahe alâ külli şey`in kadiyr;
Biz bir ayeti nesh eder (hükmünü iptal eder) yahud unutturursak, ondan daha hayırlısını veya mislini (B sırrınca) getiririz (biz, ondan daha hayırlısını veya mislini getirmedikçe, bir ayeti nesh etmeyiz veya unutturmayız)... Bilmedin mi ki Allah her şeye kadirdir?.

107-) Elem ta`lem ennAllahe leHU mülküsSemavati vel Ard* ve ma leküm min dunillahi min veliyyin ve la nasıyr;
Bilmedin mi ki Semavat ve Arz’ın mülkü Allah’ındır (tüm varlığınızda tasarruf eden Allah’dır; sizde ortağı yoktur; siz ölüsünüz)... Ve (ey mü’minler) sizin için Allah’dan ğayrı ne bir Veliy ve ne de bir Nasıyr vardır.

108-) Em türiydune en tes`elu Rasûleküm kema süile Musa min kablu, ve men yetebeddelil küfre Bil’ imani fekad dalle sevaessebiyl;
Yoksa siz de Rasûlünüz’den daha önce Musa’dan sual edildiği/istendiği (Bakara:55, 61) gibi sual etmeyi mi diliyorsunuz?.. Kim imanla küfrü (B gerçeğince) tebdil ederse yolun denge noktasını saptırmış olur.

109-) Vedde kesiyrün min ehlil Kitabi lev yerudduneküm min ba`di imaniküm küffara* haseden min ındi enfüsihim min ba`di ma tebeyyene lehümülHakk* fa`fu vasfehu hatta ye`tiyAllahu BiemriHİ, innAllahe alâ külli şey`in kadiyr;
Ehl-i Kitab’tan bir çoğu, Hak kendilerine tebeyyün ettikten sonra, nefsleri indinden olan bir hased yüzünden, sizi imanınızdan sonra küfre döndürmek ister... (Ey mü’minler) Allah, Emri’ni getirinceye değin/ya da (B sırrınca) Allah Emri (olarak) gelinceye kadar affedin ve musamaha gösterin... Muhakkak ki Allah her şeye kadirdir.

110-) Ve ekıymus Salate ve atuzZekate, ve ma tukaddimu lienfüsiküm min hayrin teciduhu indallah* innAllahe Bi ma ta`melune Basıyr;
Ve namazı ikame edin, zekatı verin... Nefsleriniz/kendiniz için (önceden) hayırdan ne takdim ederseniz indAllah’da onu bulursunuz... Muhakkak ki Allah amellerinizi (B sırrınca) Basıyr’dir.

111-) Ve kalu len yedhulel cennete illâ men kâne huden ev nesara* tilke emaniyyühüm* kul hatu bürhaneküm in küntüm sadikıyn;
Dediler ki: “Yahudi veya Nasara olandan başkası asla cennete giremeyecek”... Bu onların kuruntularıdır (zira hem onların adetleşmiş-örfi dinleri ile cennet’in bir bağlantısı yoktur; hem de Allah, onlara olan zuhuru ve onlara olan va’di ile kayıtlanamaz)... De ki: “Eğer doğru söyleyenler iseniz, hadi getirin burhanınızı (itiraz edilemez kanıtınızı)”.

112-) Bela men esleme vechehu Lillahi ve huve muhsinun felehu ecruhu ‘ınde Rabbihi, ve la havfün aleyhim ve la hüm yahzenun;
Hayır (iş onların sandığı gibi değil), Kim muhsin olarak (varlığının Hakka ait olduğu müşahadesiyle) vechini (aşikar olan varlığını) Allah’a teslim ederse (fena-i tam olursa; Zaten “vechin” O’nun Esmasının belli bir zuhurundan başka bir şey değildir), işte onun ecri Rabbi indindedir... Onlara korku yoktur ve onlar mahzun da olmazlar.

113-) Ve kaletil yehudü leysetinnesara alâ şey’in, ve kaletinnesara leysetilyehudü alâ şey’in ve hüm yetlunel Kitab* kezâlike kalelleziyne la ya`lemune misle kavlihim* fAllahu yahkümü beynehüm yevmel kıyameti fiyma kânu fiyhi yahtelifun;
Yahudiler: “Nasara, (sayılacak) bir şey üzere değildir” dediler... Nasara da:”Yahudiler, (sayılacak) bir şey üzere değildir”dediler... Ve bunlar Kitabı da tilavet edip dururlar?... Bilmeyenler (ehl-i kitab olmayan müşrikler) de tıpkı onların dediği gibi söylediler... İhtilaf ettikleri hususta, Allah hükmeder aralarında, kiyamet günü.

114-) Ve men azlemü mimmen menea mesacidAllahi en yüzkera fiyhesmuHU ve se’a fiy harabiha* ülaike ma kâne lehüm en yedhuluha illâ haifiyn* lehüm fiyddünya hızyün ve lehüm fiyl ahıreti azabün azîym;
Allah mescidlerinde, O’nun isminin (özel ismi ALLAH; ki, kalbler Allah zikri ile tatmin olur, ra’d:28) zikredilmesine mani olandan ve onların harab olmasına çalışandan (nefsani yaşayandan) daha zalim kim olabilir?... Böyleleri oralara ancak (namaz-secde için) korka korka girebilmelidir... Onlar için dünyada rüsvaylık vardır... Ahiret’te ise aziym azab yine onlarındır.

115-) Ve Lillahil meşriku vel mağribü feeynema tüvellu fesemme VECHULLAH * innAllahe Vasi’un ‘Aliym;
Maşrik (doğu, doğma yeri) de mağrib (batı, batma yeri) de Allah’ındır (O’nun Esması’nın açığa çıkışıdır) (2:107)... O halde nereye dönerseniz Allah’ın vechi oradadır... Muhakkak ki Allah Vasi’dir, Aliym’dir.

116-) Ve kalüttehazAllahu veleden sübhaneHU, bel leHU ma fiysSemavati vel Ard* küllün leHU kanitun;
Ve dediler ki:”Allah çocuk edindi”... Subhan’dır O... Bilakis Semavat ve Arz’da ne varsa O’nundur... Hepsi O’na kanittir/boyun eğicilerdir.

117-) Bedi’üs Semavati vel Ard* ve iza kada emran feinnema yekulü lehu kün feyekün;
Semavat ve Arz’ın Bedi’i’dir (örneksiz icad edenidir)... Bir işin olmasını hükmederse onun için yalnızca “ol” der; o da oluverir.

118-) Ve kalelleziyne la ya`lemune lev la yükellimunAllahu ev te`tiyna ayetün, kezâlike kalelleziyne min kablihim misle kavlihim* teşabehet kulubühüm* kad beyyennel ‘Ayati likavmin yukınun;
Bilmeyenler:”Allah bizimle konuşsaydı yahut bize bir ayet/mucize gelseydi ya!”, dediler... Onlardan öncekiler de tıpkı onlar gibi böyle demişlerdi... (Demek ki) kalbleri müteşabihleşmiş/birbirine benzemiş... Biz ayetleri, ikan sahibi olan kavme hakikaten beyan etmişizdir.

119-) İnna erselnake BilHakkı beşiyran ve neziyran, ve la tüs`elü an ashabilcehıym;
Doğrusu biz seni beşiyr (müjdeci) ve neziyr (uyarıcı) olarak Bil-Hakk (Hakk ile) irsal ettik... Ashab-ı Cahıym’den sual edilmezsin (sorumlu tutulmazsın; demek ki salih amellerimiz, imanlı yaşantımız O’nu da ilgilendirir).

120-) Ve len terda ankelyehudü ve lennesara hatta tettebia milletehüm* kul inne hüdAllahi hüvel hüda* ve leinitteba`te ehvaehüm ba`delleziy caeke minel ılmi, ma leke minAllahi min veliyyin ve la nasıyr;
Onların milletine/dinlerine tabi olmadıkça ne yahudiler ne de nasara, senden asla razı olmazlar... De ki:”Muhakkak ki Allah’ın hidayeti/rehberliği, hidayetin/rehberliğin ta kendisidir”... Andolsun ki (mutlak) ilimden sana gelenden sonra onların hevasına tabi olursan, Allah’dan sana ne bir Veliy ve ne de bir Nasıyr vardır/ ya da Allah’dan seni koruyacak hiçbir Veliy ve hiçbir Nasıyr yoktur.

121-) Elleziyne ateynahümül Kitabe yetlunehu Hakka tilavetih* ülaike yu`minune Bihi, ve men yekfür Bihi feülaike hümül hasirun;
Kendilerine Kitab verdiklerimiz, onu hakkıyla tilavet ederler... İşte bunlar ona (B sırrıyla) iman ederler... Ve her kim onu (B sırrınca) inkar ederse (örterse), onlar hüsrana uğrayanların ta kendileridir.

122-) Ya beniy israilezküru nı`metiyelletiy en`amtü aleyküm ve enniy faddaltüküm alel alemiyn;
Ya İsrailOğulları, size in’am’da bulunduğum nimetiMİ ve sizi alemlere üstün kıldığımı hatırlayın.

123-) Vetteku yevmen la tecziy nefsün an nefsin şey’en ve la yukbelu minha adlün ve la tenfe’uha şefaatün ve la hüm yünsarun;
Ve ittika edin/sakının/korunun o GÜNden ki, (o gün) hiç bir nefs başka bir nefs için bir şey ödemez/kimsenin kimseye faydası olmaz; ondan (herhangi bir kimseden) bir ADL (fidye) kabul edilmez; ona (bir kimseye) şefaat fayda vermez ve onlara yardım da edilmez.

124-) Ve izibtela İbrahîyme Rabbühu Bikelimatin feetemmehünne* kale inniy caılüke linNasi imama* kale ve min zürriyyetiy* kale la yenalu ahdiyzzalimiyn;
(Rasûlüm) hani Rabbi İbrahim’i (Bi-) Kelimeler ile İBTİLA/imtihan etmiş; O da onları itmam etmişti (hakkıyla tamamlamıştı)... (Rabbi): “Ben, seni insanlara İMAM kılacağım” demişti... (İbrahim): “zürriyyetimden de”, demişti... (Rabbi de): “ahdim erişmez zalimlere” buyurdu.

125-) Ve iz cealnel’ Beyte mesâbeten linNasi ve emna* vettehızu min makami İbrahîyme müsalla* ve ahidna ila İbrahîyme ve İsmaıyle en tahhira Beytiye litTaifiyne velAkifiyne verRükke’ıs Sücud;
Hani, Biz el-BEYTi (Beytullah’ı, Kalb’i), insanlar için MESABE (rücu’ yeri, sevap kazanma yeri, sığınak) ve emin (yer) kıldık... Makam-ı İbrahim’den (hüllet makamı; kendi hüviyetinde, kendi vasıfları ile, kendine ait manaları seyreden makamdan) bir musalla/namazgah edinin... İbrahim’e ve İsmail’e “Beytimi, tavaf edenler, i’tikaf ile ibadete kapananlar ve secde eden rüku’ edenler için tahir kılın/temizleyin” diye bilgilendirdik (emir verdik).

126-) Ve iz kale İbrahîymü Rabbic`al haza beleden aminen varzuk ehlehu mines semerati men amene minhüm Billahi vel yevmil ahır* kale ve men kefera feümetti’uhu kaliylen sümme adtarruhu ila azabinnar* ve bi`selmesıyr;
Ve hani İbrahim şöyle demişti:”Rabbim şunu emin bir belde kıl ve onun ehlinin, <B> sırrıyla Allah’a ve Ahir Gün’e iman edenlerini semarattan (meyvalardan, ma’rifetlerden) rızıklandır”... (Rabbi) buyurdu: “Kim kafir (gerçeği reddeden, nankör, kilitli) olursa, onu bile az bir şekilde rızıklandırır, sonra Nar’ın azabına muzdar ederim... Ne kötü bir dönüş/varış yeridir”.

127-) Ve iz yarfeu İbrahîymül kavaıde minel Beyti ve İsmaıyl* Rabbena tekabbel minna* inneKE ENTEsSemi’ul ‘Aliym;
Ve hani İbrahim, İsmail ile el-Beyt’ten (Beytullah’ın) kaidelerini (temellerini, ana duvarlarını) ref’ederek (onun için Hz.İbrahim 7.Sema’da arkasını Beyt-i Ma’mura dayamıştı?) (şöyle dua ettiler): “Rabbimiz, bizden kabul buyur; muhakkak ki sen Semi’ ve Aliym’sin”.

128-) Rabbena vec`alna müslimeyni leKE ve min zürriyyetina ümmeten müslimeten leKE, ve erina menasikena ve tüb aleyna* inneKE ENTEtTevvaburRahîym;
“Rabbimiz, bizi sana teslim olmuş iki müslim kıl; ve zürriyyetimizden de sana teslim olmuş müslim bir ümmet (oluştur)... Bize MENASİKİMİZİ (Hac-ibadet yerlerimizi ve yöntemini) göster ve tevbemizi kabul buyur... Kesinlikle sen, evet sensin Tewwab, Rahıym”.

129-) Rabbena veb`as fiyhim Rasûlen minhüm yetlu aleyhim ayatike ve yüallimuhümül Kitabe velHikmete ve yüzekkiyhim* inneKE ENTEl Aziyz’ül Hakiym;
“Rabbimiz, onların içinde, senin ayetlerini onlara tilavet eden, onlara Kitab’ı ve Hikmet’i (doğru-sistemli-akıllı tefekkürü, din ilmini) öğreten, onları tezkiye eden, onlardan bir Rasûl ba’set... Muhakkak ki sen, evet sensin Aziyz, Hakiym”.

130-) Ve men yarğabu an milleti İbrahîyme illâ men sefihe nefseh* ve lekadıstafeynahu fiyd dünya* ve innehu fiyl ahıreti le mines salihıyn;
İbrahim’in milletinden/tevhid dininden, kendini tahkir eden/kendini bilmez/ akılsızlardan başka kim yüz çevirir?.. Andolsun ki biz Onu dünyada ıstıfa ettik/seçtik; ve o kesinlikle ahirette de salihlerdendir.

131-) İz kale lehu Rabbuhu eslim, kale eslemtü liRabbil Alemiyn;
Hani Rabbi O’na (İbrahim’e): “eslim=teslim ol=müslim ol” demiş, O da: “Alemlerin Rabbine teslim oldum” demişti.

132-) Ve vassa Biha İbrahîymu benihi ve Ya`kub* ya beniyye innAllahestafa lekümüdDiyne fela temutünne illâ ve entüm müslimun;
İbrahim bununla oğullarına (B sırrınca) vasiyette bulundu, Ya’kub da (vasiyette bulundu:) Oğullarım, Allah sizin için bu Diyn’i (Allah’a teslim olma sistemi’ni) seçti;
o halde müslim olmadan ölmeyin/ancak müslimler olarak ölün, dedi.

133-) Em küntüm şühedae iz hadara Ya`kubel mevtü, iz kale libenihi ma ta`büdune min ba`diy* kalu na`büdü ilaheke ve ilahe abaike İbrahîyme ve İsmaıyle ve İshaka ilâhen vahıden* ve nahnü leHU müslimun;
(Ey İbrahim ve evladlarının yahudi ve nasara olduğunu ileri sürenler) yoksa siz “mevt”in Ya’kub’a gelmesine şahidlermiydiniz?... Hani o, oğullarına “Benden sonra neye ibadet/kulluk edeceksiniz?” demişti... Onlar da: “Senin ilahına (meydana getiricine) ve senin babaların İbrahim, İsmail ve İshak’ın, ilah’un vahid olan ilahına kulluk edeceğiz... Biz O’na müslimleriz”, dediler.

134-) Tilke ümmetün kad halet* leha ma kesebet ve leküm ma kesebtüm* ve la tüs`elune amma kânu ya`melun;
İşte onlar bir ümmetti, (gelip) geçtiler... Onların kazandıkları kendilerinindir ve sizin kazandıklarınız da sizindir... Ve siz onların amellerinden sorulmayacaksınız.

135-) Ve kalu kunu huden ev nesara tehtedu* kul bel millete İbrahîyme Haniyfen, ve ma kâne minel müşrikiyn;
(Yahudi ve Nasara) dediler ki: “Yahudi olun veya Nasara olun ki doğru yolu bulasınız”... De ki: “Hayır, haniyf olarak İbrahim’in milletinden (dininden olalım);O, müşriklerden değildi”.

136-) Kulu amenna Billahi ve ma ünzile ileyna ve ma ünzile ila İbrahîyme ve İsmaıyle ve İshaka ve Ya`kube velEsbatı ve ma utiye Musa ve Iysa ve ma utiyen Nebîyyune min Rabbihim* la nüferriku beyne ehadin minhüm* ve nahnü leHU müslimun;
Deyin ki: “Biz, <B> sırryla Allah’a; bize inzal olunana; İbrahim’e, İsmail’e, İshak’a, Yakub’a ve esbat’a (torunlara) inzal olunana; Musa ve İsa’ya verilenlere; Rablerinden Nebîlere verilenlere iman ettik... Onlardan hiçbirini tefrik etmeyiz... Biz, O’na teslim olmuşlarız”.

137-) Fein amenu Bi misli ma amentüm BiHİ fekadihtedev* ve in tevellev feinnema hüm fiy şıkak* feseyekfiykehümüllahu ve HUves Semi’ul ‘Aliym;
(Ey mü’minler) eğer onlar (yahudi ve nasara; haniflik’ten bile mahrum olanlar) da sizin O’na (Allah’a, B sırrıyla) iman ettiğinizin (Bi-) misli iman ederlerse/sizin O’na (Allah’a, B sırrıyla) iman ettiğiniz gibi (B sırrıyla) iman ederlerse doğru yola hidayet bulurlar... Eğer yüz çevirirlerse (o takdirde) onlar yalnızca şıkak (ayrılık, muhalefet, parçalanmışlık, taassub) içindedirler... Onlara karşı Allah sana kafiydir... O’dur Semi’, Aliym.

138-) SıbğatAllah* ve men ahsenü minAllahi sıbğaten, ve nahnü leHU abidun;
(Şıkak-taassub ile boyananlar) Allah boyası (?) !... Boyaca Allah’dan daha güzel kim olabilir?.. Ve biz O’na abidleriz.

139-) Kul etühaccunena fiyllahi ve HUve Rabbuna ve Rabbüküm* ve lena a’maluna ve leküm a`malüküm* ve nahnü leHU muhlisun;
De ki: “Allah hakkında bizimle tartışıyormusunuz?... O, bizim de Rabbimiz, sizin de rabbinizdir... Bizim amellerimiz bize, sizin amelleriniz size aittir... Biz, O’na muhlisleriz”.

140-) Em tekulune inne İbrahîyme ve İsmaıyle ve İshaka ve Ya`kube velEsbata kânu huden ev nesara* kul eentüm a`lemü emillahu, ve men azlemü mimmen keteme şehadeten ındehu minAllah* ve mAllahu Biğafilin amma ta`melun;
Yoksa siz: “Şüphesiz ki İbrahim, İsmail, İshak, Ya’kub ve Esbat (torunlar), Yahudi yahut Nasara idi” mi diyorsunuz?... De ki: “Siz mi daha iyi bilirsiniz yoksa Allah mı?”... İndinde, Allah’dan olan bir şahitliği saklayandan daha zalim kim olabilir?.. Allah amellerinizden (Bi-) ğafil değildir.

141-) Tilke ümmetün kad halet* leha ma kesebet ve leküm ma kesebtüm* ve la tüs`elune amma kânu ya`melun;
Onlar bir ümmetti, (gelip) geçtiler... Onların kazandıkları kendilerinindir ve sizin kazandıklarınız da sizindir... Ve siz onların amellerinden sorulmayacaksınız.

142-) Seyekulüssüfehaü minenNasi ma vellahüm an kıbletihimülletiy kânu aleyha* kul Lillahil meşriku velmağrib* yehdiy men yeşau ila sıratın müstekıym;
İnsanlar’dan SEFİH (kendini tanımayan, diyn’in aslını, sistemi anlamayan anlayışı kıt) olanlar: “Onları (mü’minleri) yönelmekte oldukları kıble’den çeviren nedir?”, diyecekler... De ki:”maşrik (doğu, doğma yeri) de, mağrib (batı, batma yeri) de Allah’ındır (Allah’a ait özelliklerin bir açığa çıkışıdır; gerçekte ise vech, Hak tektir)... Kimi dilerse, onu sırat-ı müstakıme hidayet eder”.

143-) Ve kezâlike cealnaküm ümmeten vesetan litekunu şühedae alenNasi ve yekunerRasûlü aleyküm şehiyda* ve ma cealnel kıbletelletiy künte aleyha illâ lina`leme men yettebi’urRasûle mimmen yenkalibü alâ akıbeyh* ve in kânet lekebiyraten illâ alelleziyne hedAllah* ve ma kânAllahu liyudıy`a iymaneküm* innAllahe BinNasi leRauf’un Rahîym;
Böylece (Ey Ümmet-i Muhammed) sizi, insanlar üzerine şahidler olasınız ve Rasûlullah da sizin üzerinize bir Şehiyd olsun için, Ümmet-i Vasat (doğu ile batıyı BİRleştiren, orta/denge ümmet) kıldık... (Rasûlüm) Senin üzerinde olduğun/yöneldiğin (O asıl kıble, mutlak tek enerji; Ka’be)’i, ancak Rasûlullah’a tabi olan bilinçleri, ökçeleri üzerinde gerisin geri dönenlerden (irtidat edenlerden) ayırt edip bilelim diye KIBLE yaptık... Gerçi Allah’ın hidayet ettiklerinin dışındakilere bu elbette büyük gelecektir... Allah imanınızı zayi edecek değildir... Muhakkak ki Allah (B sırrınca) insanlara (insanların vücudu ve hakikatı olarak; insanlardan) Rauf’dur, Rahıym’dir.

144-) Kad nera tekallübe vechike fiys Semai, felenüvelliyenneke kıbleten terdaha* fevelli vecheke şatralMescidil Haram* ve haysü ma küntüm fevellu vucuheküm şatrehu, ve innelleziyne utülKitabe leya`lemune ennehülHakku min Rabbihim* ve mAllahu Biğafilin amma ya`melun;
Biz, vechinin Sema’da takallub ettiğini (habire dönüp durduğunu, halden hale dönüştüğünü) görmekteyiz... Artık seni, razı olacağın bir Kıble’ye elbette döndüreceğiz... O halde vechini hemen Mescid-i Haram tarafına döndür... Ve (siz ey tevhid ümmeti) nerede olsanız vechlerinizi O’nun tarafına çeviriniz... Muhakkak ki kendilerine Kitab verilenler elbette bilirler ki o (tahvil-i kıble), Rabblerinden bir Hak’dır... Allah onların amellerinden (Bi-) gafil değildir.

145-) Ve lein eteytelleziyne utülKitabe Bikülli ayetin ma tebiu kıbletek* ve ma ente Bitabi’ın kıbletehüm* ve ma ba`duhüm Bitabi’ın kıblete ba`din, ve leinitteba`te ehvaehüm min ba`di ma caeke minel ılmi, inneke izen le minezzalimiyn;
Andolsun ki kendilerine Kitab verilenlere her ayeti (mucizeyi-sıfatı, B sırrınca) getirsen, (onlar gene de) senin kıblene tabi olmazlar... Sen de onların kıblesine (Bi-) tabi olucu değilsin... (Hatta) Onlar da birbirlerinin kıblesine (Bi-) tabi olucu değillerdir... Yemin olsun ki İLİM’den sana gelenden sonra onların hevalarına tabi olursan, o zaman sen kesinlikle o zalimlerden olursun.

146-) Elleziyne ateynahümül Kitabe ya`rifunehu kema ya`rifune ebnaehüm* ve inne feriykan minhüm leyektümunelHakka ve hüm ya`lemun;
O kendilerine Kitab verdiklerimiz, O’nu (Hz.Rasûlullah’ı) oğullarını tanır gibi tanırlar... (Hal böyle iken) onlardan bir fırka bilerek Hakkı gizlerler.

147-) ElHakku min Rabbike fela tekûnenne minel mümteriyn;
Hakk, Rabbindendir... O halde sakın şüphe edenlerden olma.

148-) Ve liküllin vichetün huve müvelliyha festebikul hayrat* eyne ma tekûnu ye`ti Bikümullahu cemiy’a* innAllahe alâ külli şey`in Kadiyr;
Herkesin bir VİCHE’si (yönü, tarafı, vechi) vardır, (ki o) ona döner... O halde hayratta yarışın (Rabbinizi tanıyın)... Nerede olursanız olun, Allah sizi (B sırrınca siz olarak) cem’ eder... Şüphesiz ki Allah herşeye Kadiyr’dir.

149-) Ve min haysü haracte fevelli vecheke şatralMescidil Haram* ve innehu lelHakku min Rabbike, ve mAllahu Biğafilin amma ta`melun;
Nereden çıkarsan çık, vechini Mescid-i Haram tarafına çevir... Bu elbette Rabbinden (olan) bir Hak’dir... Allah amellerinizden (Bi-) gafil değildir.

150-) Ve min haysü haracte fevelli vecheke şatralMescidil Haram* ve haysü ma küntüm fevellu vücuheküm şatrehu, li ella yeküne linNasi aleyküm huccetün, illelleziyne zalemu minhüm fela tahşevhüm vahşevniy ve liütimme nı`metiy aleyküm ve lealleküm tehtedun;
Her nereden çıkarsan çık, vechini Mescid-i Haram tarafına döndür... Nerede olursanız olun, vechlerinizi O’nun (Mescid-i Haram’ın) tarafına çevirin ki, insanların sizin aleyhinize bir hücceti olmasın... Ancak onlardan bilfiil zulm işleyenler başka... O halde onlardan korkup çekinmeyin, benden korkup çekinin; ki sizin üzerinize/üzerinizdeki nimetimi tamamlayayım ve umulur ki (bu sayede) ideal olana hidayet olunursunuz.

151-) Kema erselna fiyküm Rasûlen minküm yetlu aleyküm ayatina ve yüzekkiyküm ve yüallimükümül Kitabe vel Hikmete ve yüallimüküm ma lem tekünu ta`lemun;
Nitekim içinizde, sizden bir Rasûl irsal ettik; ki, ayetlerimizi size tilavet ediyor, sizi tezkiye ediyor, Kitab’ı ve Hikmet’i size ta’lim ediyor ve sizin daha önce bilmediğiniz/ (O olmasa idi) bilmeniz mümkün olmayan şeyleri ta’lim ediyor (kalıcı öğretiyor; aklettiriyor).

152-) Fezküruniy ezkûrküm veşküruliy ve la tekfurun;
O halde zikredin BENi (ki), zikredeyim (BEN) sizi... Şükredin bana... Ve (sakın) küfr (nankörlük) etmeyin (gerçeği reddetmeyin, hakikatınızdan perdelenmeyin).

153-) Ya eyyühelleziyne amenüste’ıynu BisSabri vesSalati, innAllahe ma’asSabiriyn;
Ya iman edenler, sabır ve salat (namaz) ile (B sırrınca) yardım dileyin (Bakara:155?)... Muhakkak ki Allah sabredenlerle beraberdir.

154-) Ve la tekulu limen yuktelu fiy sebiylillahi emvat* bel ahyaün ve lâkin la teş`urun;
Allah yolunda öldürülenler için “ölüler” demeyin... Bilakis (onlar) dirilerdir (yaşıyorlar), lakin siz şuur edemiyorsunuz/algılayıp idrak edemiyorsunuz.

155-) Ve leneblüvenneküm Bişey’in minelhavfi velcuı ve naksın minel emvali vel enfüsi vessemerat* ve beşşirisSabiriyn;
Ve elbette (Hz.Rasûlullah’a gerçekten tabi olanı, olmayandan ayırmak için?) sizi korku ve açlıktan; mallardan, canlardan, semarattan (meyvalar, emek mahsulü ürünler) noksanlaştırma şeklinde bir şeyler ile (B sırrınca) muhakkak deneyeceğiz... Müjdele o sabredenleri.

156-) Elleziyne iza esabethüm müsıybetün kalu inna Lillahi ve inna ileyhi raciun;
Onlar ki kendilerine bir musibet isabet ettiği zaman “inna lillahi ve inna ileyhi raciun= doğrusu biz Allah’ınız/Allah’a aidiz/Allah içiniz ve O’na dönücüleriz (yani: Allah’a ait özelliklerin açığa çıkması için varız ve sonuçta bunun böyle olduğunu farkedip yaşayacağız)”, derler.

157-) Ülaike aleyhim salevatun min Rabbihim ve rahmetün ve ülaike hümül mühtedun;
İşte bunlar üzerine Rablerinden SALEVAT (salatlar, ilahi özellikler) ve (özel) bir RAHMET vardır... Ve işte bunlardır hidayet bulanların ta kendileri.

158-) İnnesSafa velMervete min şeairillah* femen haccel Beyte evı`temera fela cünaha aleyhi en yettavvefe Bihima* ve men tetavve’a hayren feinnAllahe Şakirün Aliym;
(Mescid-i Haram’ın önemi sadece kıble ile sınırlı değil.) Muhakkak ki Safa ve Merve Allah Şeair (alametler, işaretler)’indendır (o halde buralarda yalnız Allah hissedilmelidir; ibadet yerleri olarak yalnızca Allah’a tahsis edilmeli?)... Kim el-BEYT’İ (o tek ev’i) Hacceder (kasdeder) veya Umre (ziyaret) yaparsa onları/ (B sırrınca) onlar (Safa, Merve) olarak tavaf etmesinde kendisi üzerine bir günah/sakınca yoktur... Kim hayır olarak TATAVVU’ ederse (gönüllü olarak, nafile, fazla fazla yaparsa), şüphesiz ki Allah Şakir (daim şükreden; şükürleri daim değerlendiren)’dir, Aliym’dir.

159-) İnnelleziyne yektümune ma enzelna minel beyyinati velhüda min ba`di ma beyyennahü linNasi fiyl Kitabi ülaike yel`anühümullahu ve yel`anühümülla’ınun;
Şüphesiz ki, inzal ettiğimiz BEYYİNAT (apaçık, inkar edilemez ayet ve kanıtlar)’tan ve HUDA (rehber, hidayet kaynağı ilim) yı, insanlar için O’nu Kitab’ta beyan ettikten (kendileri için anlaşılır hale getirdikten) sonra, gizleyenlere; işte onlara Allah la’net eder ve la’net ediciler de la’net eder.

160-) İllelleziyne tabu ve aslehu ve beyyenu feülaike etubü aleyhim* ve enetTevvabür Rahîym;
Ancak tevbe edenler, islah edenler ve açıklayanlar müstesna... İşte bunların tevbelerini kabul ederim... Ben, Tevvab’ım, Rahıym’im.

161-) İnnelleziyne keferu ve matu ve hüm küffarun ülaike aleyhim la`netüllahi vel Melaiketi venNasi ecmeıyn;
Muhakkak ki kafir olanlar (gerçeği reddedenler) ve küffar olarak ölenlere (perdelilikte geri dönülmez, çare bulunmaz hale gelenlere) gelince; Allah’ın, meleklerin ve bütün insanların la’neti (bunlardan tard edilme, uzaklık) işte onlar üzerinedir.

162-) Halidiyne fiyha* la yuhaffefü anhümül azabu ve la hüm yünzarun;
Onun (o la’netin) içinde ebedidirler... Onlardan azab hafifletilmez ve onlara bakılmaz (mühlet verilmez) de.

163-) Ve ilahüküm İlah’ün Vahıd* la ilahe illâ HUverRahmanurRahîym;
(Ey insanlar) sizin ilahınız, İlah’un Vahid’dir (mutlak tek’tir)... (O halde) ilah (gayrı vücud) yoktur; ancak HU (ki O) Rahman’dır, Rahim’dir.

164-) İnne fiy halkıs Semavati vel Ardı vahtilafilleyli vennehari vel fülkilletiy tecriy fiylbahri Bima yenfe’unNase ve ma enzelAllahu mines Semai min main feahya Bihil’Arda ba`de mevtiha ve besse fiyha min külli dabbetin, ve tasrıyfir riyahı vessehabil müsahhari beynesSemai vel Ardı le âyâtin li kavmin ya`kılun;
Şüphesiz ki Semavat ve Arz’ın halkedilişinde, gece ile gündüzün birbiri ardınca gelişinde, (Bi-) insanların faydası için deniz’de akıp giden gemide/gemilerde, Allah’ın Sema’dan su inzal edip de onunla (B sırrınca) Arz’ı ölümünden sonra diriltmesinde ve (böylece) onda tüm hareket eden canlıları yaymasında, rüzgarları yönlendirmesinde, Sema ile Arz arasında emre amade bulutlarda, akleden bir kavim için elbette ayetler vardır.

165-) Ve minen Nasi men yettehızü min dunillahi endaden yuhıbbunehüm kehubbillah* velleziyne amenu eşeddü hubben Lillah* velev yerelleziyne zalemu iz yeravnel azabe ennel kuvvete Lillahi cemiy’an, ve ennAllahe şediydül azab;
İnsanlardan kimi de Allah’dan başkayı endad (eş, denk) edinip (bizzat ve hakikaten var sanıp) de onları Allah’ı sever gibi (algıladıklarında açığa çıkan kuvveler onlara aitmiş gibi) severler... (Tekliğe, sistem’e) iman etmiş olanlar ise Allah’a muhabbette daha şiddetlidirler (muhatap oldukları varlığı tanıyarak severler)... O zulmedenler, azabı gördükleri zaman (görecekleri gibi; mesela ölüm kıyamette) bütün kuvvetin Allah’a ait olduğunu ve Allah’ın Şediyd’ül Azab olduğunu göreceklerini keşke (daha önceden, şimdi) görselerdi.

166-) İz teberraelleziynet tübiu minelleziynettebeu ve raevül azabe ve tekattaat Bihimül esbab;
O zaman kendilerine tabi olunanlar, azabı görerek kendilerine tabi olanlardan uzaklaşıp gitmişlerdir... Ve aralarındaki esbab (sebepler, bağlar, B gerçeğince) parçalanıp kopmuştur.

167-) Ve kalelleziynet tebeu lev enne lena kerraten feneteberrae minhüm kema teberrau minna* kezâlike yüriyhimullahu a`malehüm haseratin aleyhim* ve ma hüm Bi hariciyne minennar;
Tabi olanlar: “Keşke bize bir kere daha fırsat verilseydi (dünyada bir daha yaşama imkanı bulsaydık) de (şu tabi olduklarımızın) bizden uzaklaştıkları gibi bizde onlardan uzaklaşsak”, dediler... Böylece Allah onlara amellerini, kendilerine hasretlikler/acı pişmanlıklar olarak gösterir... Ve onlar (B gerçeğince) Nar’dan çıkıcılar değillerdir.

168-) Ya eyyühenNasu külu mimma fiyl Ardı halalen tayyiben, ve la tettebiu hutuvatişşeytan* innehu leküm adüvvün mübiyn;
Ey insanlar, Arz’da olanlardan helal ve tayyib olmak üzere yeyiniz... Şeytanın adımlarına tabi olmayın... Muhakkak ki o sizin için açık bir düşmandır.

169-) İnnema ye`muruküm Bissui vel fahşai ve en tekulu alAllahi ma la ta`lemun;
O (şeytan) size ancak (Bi-) kötülüğü (nefsani iş), fahşayı (fuhuş gibi bedensel şeyleri) ve Allah hakkında ilimlenmediğiniz şeyleri söylemenizi emreder.

170-) Ve iza kıyle lehümüttebiu ma enzellAllahu kalu bel nettebiu ma elfeyna aleyhi abaena* evelev kâne abaühüm la ya`kılune şey’en ve la yehtedun;
Onlara: “Allah’ın inzal ettiğine tabi olun” denildi zaman onlar: “Hayır, biz atalarımızı üzerinde bulduğumuza/gördüğümüze tabi oluruz”, derler... Ya ataları bir şeye akıl erdirememiş ve doğruyu bulamamış/seçememiş idiyseler?.

171-) Ve meselülleziyne keferu kemeselilleziy yen`ıku Bi ma la yesmeu illâ duaen ve nidaen, summün bükmün umyün fehüm la ya`kılun;
O kafirlerin misali (yani o kafirleri Hakka, İslam’a da’vet edenin misali), sadece dua/çağırma ve nida/bağırmadan başka bir şey işitmeyene (hayvanlara, koyunlara) (Bi-) bağıranın (çobanın) misali gibidir... Onlar sağırlar, dilsizler, körlerdir; (çünkü) onlar akletmezler.

172-) Ya eyyühelleziyne amenu külu min tayyibati ma razaknaküm veşküru Lillahi in küntüm iyyahü ta`büdun;
Ey iman edenler, sizi rızıklandırdığımız şeylerin tayyib (temiz, hoş) olanlarından yeyiniz... Ve Allah’a şükrediniz, eğer yalnızca O’na kulluk ediyorsanız (zira tayyib rızık O’nun Esmasının ilminden size açık ettiği, kudretiyle sizi beslediği şeydir... Yaratandan gafil ve nankör olmayın).

173-) İnnema harreme aleykümül meytete veddeme ve lahmel hınziyri ve ma ühille Bihi li ğayrillah* femenidturre ğayre bağın ve la adin fela isme aleyhi, innAllahe Ğafur’ün Rahîym;
(Allah) size yalnızca meyte’yi (İslami esasla zebh edilMEyerek kendi kendine ölmüş, kanı içinde kalmış tezkiyesiz hayvan; leş), kan’ı, domuz eti’ni ve Allah’dan başkası adına (B gerçeğince) boğazlananı haram etmiştir... Ama muzdar olanın (zarurette kalanın) zulmetmeden (arzulamayarak, helal saymayarak) ve haddi aşmadan (bunlardan yemesinde) kendisi üzerine bir günah yoktur... Muhakkak ki Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.

174-) İnnelleziyne yektümune ma enzelAllahu minel Kitabi ve yeşterune Bihi semenen kalıylen, ülaike ma ye`külune fiy butunihim illen nara ve la yükellimühümüllahu yevmelkıyameti ve la yüzekkiyhim* ve lehüm azabün elim;
Şüphesiz ki, Allah’ın KİTAB’tan inzal ettiğini gizleyip, onu (B gerçeğince) az bir fiyat mukabilinde satanlar; işte onlar batınlarında (karınlarında) Nar’dan başka bir şey yemiş olmazlar... Kıyamet günü Allah onlarla konuşmaz ve onları tezkiye etmez... Onlar için eliym azab vardır.

175-) Ülaikelleziyneşteravüd dalalete Bil hüda vel azabe Bil mağfirati, fema asberahüm alennar;
İşte bunlar var ya (Bi-) HUDA/hidayet mukabilinde dalaleti, (B sırrınca) mağfiret mukabilinde azabı satın almışlardır... Onlar Nar’a karşı ne kadar da sabırlıdırlar!.

176-) Zâlike Bi ennAllahe nezzelel Kitabe Bil Hakk* ve innelleziynahtelefu fiyl Kitabi lefiy şikakın beıyd;
Şundan ki, kesinlikle Allah Kitab’ı Bil-Hakk (Hak olarak) indirmiştir... Muhakkak ki KİTAB’ta (Vahdet’te, Sistem’de) ihtilaf edenler, kesinlikle Şıkak-ı Baiyd (uzak bir ayrılık) içindedirler.

177-) Leysel birra en tüvellu vücuheküm kıbelel meşrikı vel mağribi ve lakinnel birra men amene Billahi vel yevmil ahıri vel Melaiketi vel Kitabi ven Nebîyyiyn* ve atelmale alâ hubbihı zevil kurba vel yetama vel mesakiyne vebnes sebiyli ves sailiyne ve fiyrrikab* ve ekamesSalate ve atezZekate vel mufune Bi ahdihim iza ahedu* vas Sabiriyne fiyl be`sai ved darrai ve hıynel be`s* ülaikelleziyne sadeku* ve ülaike hümül müttekun;
Vechlerinizi maşrik ve mağrib yönüne döndürmeniz BİRR (hakiki iyilik, gerçek tevhid) değildir... Fakat (asıl) BİRR (e eren), <B> sırrıyla Allah’a, ahir gün’e, melaike’ye, Kitab’a ve Nebîler’e iman eden; onun muhabbeti üzere malı akrabaya, yetimlere, miskinlere, yolun oğluna, isteyenlere ve kölelere veren; salatı ikame eden ve zekatı veren; ahidleştiğinde (B gerçeğince) ahdini tam yerine getirenler, sıkıntı/fakirlik, hastalık durumlarında, savaşta/öfkenin şiddetlendiği anda sabredenlerdir... İşte bilfiil sadık olanlar bunlardır... Ve işte korunanlar da bunlardır.

178-) Ya eyyühelleziyne amenu kütibe aleykümül kısasu fiyl katla* el hurru Bil hurri vel abdu Bil abdi vel ünsa Bil ünsa* femen ufiye lehu min ahıyhi şey`ün fettiba’un Bil ma`rufi ve edaün ileyhi Bi ıhsan* zâlike tahfiyfün min Rabbiküm ve rahmetün, femenı`teda ba`de zâlike felehu azabun eliym;
Ey iman edenler, öldürülenler hakkında sizin üzerinize kısas yazıldı/farz kılındı... (B gerçeğince?) hür karşılığında hür, köle karşılığında köle, dişi karşılığında dişi... Her kim (ölenin) kardeşi tarafından bir şey ile affa uğrarsa, o zaman (Bi-) ma’rufa ittiba’ etmek (sisteme uygun olanı, marifeti izlemek) ve ona (Bi-) ihsan ile (diyeti) ödemek gerekir... Bu Rabbinizden bir hafifletme ve bir rahmettir... Kim bundan sonra haddi aşarsa, artık onun için eliym bir azab vardır.

179-) Ve leküm fiylkısası hayatün ya ulil’elbabi lealleküm tettekun;
Ey öz akıl sahipleri, kısasta sizin için hayat vardır... Umulur ki siz (bu sayede) korunursunuz.

180-) Kütibe aleyküm iza hadara ehadekümül mevtü in terake hayra* elvasıyyetü lilvalideyni vel akrabiyne Bil ma`ruf* hakkan alel müttekıyn;
Üzerinize yazıldı/farz kılındı ki: Sizden birine ölüm gelip çattığında, eğer bir hayır terkedecekse (geriye mal bırakacaksa), ana-babası ve akrabaları için (Bi-) ma’ruf ile bir vasiyyet etsin... (Bu) muttekiler üzerine bir haktır.

181-) Femen beddelehu ba`de ma semiahu feinnema ismühu alelleziyne yübeddilunehu, innAllahe Semiun Aliym;
Artık kim bunu işittikten sonra onu (vasiyyeti) tebdil ederse/değiştirirse, onun günahı yalnızca onu değiştirenlerin üzerinedir... Muhakkak ki Allah Semi’dir, Aliym’dir.

182-) Femen hafe min musın cenefen ev ismen feasleha beynehüm fela isme aleyh* innAllahe Ğafurun Rahîym;
Artık kim vasiyyet edicinin zulmetmesinden yahut günah işlemesinden korkar da onların (vasiyetle ilgili kimselerin) arasını islah ederse, onun üzerine bir günah yoktur... Muhakkak ki Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.

183-) Ya eyyühelleziyne amenu kütibe aleykümusSıyamu kema kütibe alelleziyne min kabliküm lealleküm tettekun;
Ey iman edenler, sıyam (oruç, imsak, susmak) sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sizin üzerinize de yazıldı/farz kılındı... Umulur ki (bu sayede) korunursunuz.

184-) Eyyamen ma`dudat* femen kâne minküm merıydan ev alâ seferin feıddetün min eyyamin ühar* ve alelleziyne yutıykunehu fidyetün taamu miskiyn* femen tetavvaa hayran fehuve hayrun lehu, ve en tesumu hayrun leküm in küntüm ta`lemun;
(Oruç) sayılı günlerde/günlerdir... Sizden kim hasta veya bir sefer üzere olursa, (kendisine) diğer/başka günlerden bir iddet lazımdır (onlar sayısınca başka günlerde oruç tutmalıdır)... Oruç tutmaya takatı sınırda olanların üzerine/ona gücü yetenlere miskin’in yemeği bir fidye düşer... Kim hayır olarak TATAVVU’ ederse (fazla fazla verirse), işte bu onun için daha hayırlıdır... Ve oruç tutmanız, sizin için (fidye vermekten) daha hayırlıdır, eğer bilirseniz.

185-) Şehru Ramadanelleziy ünzile fiyhil Kur’ânu hüden linNasi ve beyyinatin minel hüda velFurkan* femen şehide minkümüş şehre felyesumhu, ve men kâne merıydan ev alâ seferin feıddetün min eyyamin uhar* yuriydullahu Bikümül yüsra ve la yuriydu Bi kümül usr* ve li tükmilül ıddete ve li tükebbirullahe alâ ma hedaküm ve lealleküm teşkürun;
Ramazan ayı ki, insanlar için bir hidayet rehberi, HUDA (hakikata, tekliğe ait ilim) ve FURKAN (fark’a, tafsile ait ilim)’dan da beyyineler (apaçık ayetler, deliller) olarak şu Kurân, o vakt içinde inzal edildi... Sizden her kim bu ay’a şahid olursa, orucunu tutsun... Kim de hasta veya bir sefer üzere olursa, o günler sayısınca başka/diğer günlerde (orucunu tutsun)... Allah size/ (B sırrınca siz olarak) kolaylık diler, (Bi-) size zorluk dilemez... İddeti ikmal etmenizi (o sayılı günleri tamamlamanızı), size olan hidayeti üzerine Allah’ı tekbir etmenizi (diler)... Umulur ki şükredersiniz.

186-) Ve iza seeleke ıbadiy anniy feinniy kariyb* uciybu da`vetedda’ı iza deani, felyesteciybu liy vel yu`minu Biy leallehüm yerşudun;
(Rasûlüm) kullarım sana, Ben’den sorarlarsa, şüphesiz ki Ben Kariyb’im/yakınımdır... Dua ettiğinde dua edenin duasına (duası anında) icabet ederim... O halde onlar da Bana isticabet (icabet) ve (B sırrıyla) Bana iman etsinler, ki doğru yolu bulup olgunlaşabilsinler (rüşdlerine nail olabilsinler).

187-) Ühılle leküm leyletesSıyamirrefesü ila nisaiküm* hünne libasun leküm ve entüm libasun lehünne, alimAllahu enneküm küntüm tahtanune enfüseküm fetabe aleyküm ve afa anküm* fel’ ANe başiruhünne vebteğu ma ketebAllahu leküm* ve külu veşrebu hatta yetebeyyene lekümül haytul’ ebyedu minel haytıl’esvedi minel fecr* sümme etimmusSıyame ilelleyl* ve la tübaşiruhünne ve entüm akifune fiyl mesacid* tilke hududullahi fela takrebuha* kezâlike yübeyyinullahu ayatihi linNasi leallehüm yettekun;
Oruç gecesi kadınlarınıza (cinsel olarak) yaklaşmak size helal kılındı... Onlar sizin için bir elbise, siz de onlar için bir elbisesiniz... Allah sizin nefslerinize hainlik etmekte olduğunuzu bilmiş, tevbelerinizi kabul etmiş ve sizi affetmiştir... Artık onlara mubaşarette bulunun (cinsel olarak yaklaşın) ve Allah’ın size yazdığını isteyin... Fecr’den (olan) beyaz iplik siyah iplikten sizin için tebeyyün edinceye (seçilip belli oluncaya) kadar yeyin, için... Sonra orucu geceye kadar tamamlayın... Mescidlerde i’tikafda bulunduğunuz halde onlara (kadınlara) mubaşerette bulunmayın... Bunlar hududullahdır (Allah’ın sınırlarıdır), sakın onlara yaklaşmayın... İşte Allah ayetlerini insanlara böyle açıklar ki bilfiil korunabilsinler.

188-) Ve la te`külu emvaleküm beyneküm Bil batıli ve tüdlu Biha ilelhukkami lite`külu ferıykan min emvalinNasi Bil ismi ve entüm ta`lemun;
Mallarınızı aranızda batıl olarak (Bil-batıl) yemeyin... Ve bilip durduğunuz halde, insanların mallarından bir kısmını (Bi-) günah sûrette/zalimane yemeniz için, (Bi-) onları hükkam’a (hükmedenlere) aktarmayın/elçi yapmayın/peşkeş çekmeyin.

189-) Yes`eluneke anil ehilleti, kul hiye mevakıytu linNasi velHacc* ve leysel birru Bi en te`tül buyute min zuhuriha ve lakinnel birra menitteka* ve`tül buyute min ebvabiha* vettekullahe lealleküm tüflihun;
(Rasûlüm) sana hilaller’den (doğan aylar’dan) soruyorlar...De ki:”onlar insanlar için ve bir de Hac için miykatlar/vakit ölçüleridir”... BİRR, evlere arkalarından (B sırrınca) girmeniz/gelmeniz değildir; fakat BİRR, kişinin ittika etmesidir... Evlere kapılarından girin... Allah’dan ittika edin ki felaha erebilesiniz.

190-) Ve katilu fiy sebiylillahilleziyne yukatiluneküm ve la ta`tedu* innAllahe la yuhıbbul mu’tediyn;
Sizinle mukatele edenlerle (öldürmek kasdı ile sizinle savaşanlarla) siz de fiysebilillah/Allah yolunda savaşın... Ve haddi aşmayın... Muhakkak ki Allah haddi aşanları sevmez.

191-) Vaktüluhüm haysü sekıftümuhüm ve ahricuhüm min haysü ahrecuküm vel fitnetü eşeddü minel katl* ve la tükatiluhüm ındelMescidil Harami hatta yükatiluküm fiyh* fein kateluküm faktüluhüm* kezâlike cezaül kafiriyn;
Onları nerede yakalarsanız öldürün ve çıkarın onları sizi çıkardıkları yerden... Fitne, öldürmekten daha şiddetlidir... Mescid-i Haram’ın yanında onlarla savaşmayın, onlar orada sizinle savaşıncaya kadar... Eğer onlar sizinle mukateleye/savaşmaya kalkışırlarsa, siz de onları öldürün... İşte böyledir kafirlerin cezası.

192-) Feinintehev feinnAllahe Ğafurun Rahîym;
Eğer (şirk’ten, savaş’tan) vazgeçerlerse, muhakkak ki Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.

193-) Ve katiluhüm hatta la tekûne fitnetün ve yekûned diynu Lillah* feinintehev fela udvane illâ alezzalimiyn;
Bir fitne olmayıncaya ve diyn yalnız Allah’ın oluncaya (vehminiz, beşeri tabiat ve duygularınız karışmaksızın, sırf Allah Esmasının açığa çıkışı olan bir yaşam haline) kadar onlarla savaşın... Eğer vazgeçerlerse, artık zalimlerden başkasına düşmanlık yoktur.

194-) Eşşehrülharamu Bişşehrilharami vel hurumatu kısas* femenı`teda aleyküm fa`tedu aleyhi Bi misli ma`teda aleyküm* vettekullahe va`lemu ennAllahe maalmüttekıyn;
Haram ay (B gerçeğince) haram aya karşılıktır/bedeldir... Hürmetler kısastır/karşılıklıdır... O halde haddi aşıp size saldırana, size saldırdığının (Bi-) misli ile (siz de) saldırın... Allah’dan ittika edin ve bilin ki Allah muttakiylerle beraberdir.

195-) Ve enfiku fiy sebiylillahi ve la tülku Bi eydiyküm ilet tehlüketi ve ahsinu* innAllahe yuhıbbul muhsiniyn;
Allah yolunda infak edin... Kendi ellerinizi/kendi elleriniz ile kendinizi (B sırrınca), tehlikeye atmayın... Muhakkak ki Allah muhsinleri sever.

196-) Ve etimmül Hacce vel Umrete Lillah* fein uhsırtüm femesteysera minel hedy* ve la tahliku rüuseküm hatta yeblüğal hedyü mahılleh* femen kane minküm merıydan ev Bihi ezen min re`sihi fefidyetün min Sıyamin ev Sadakatin ev Nüsükin, feiza emintüm* femen temettea Bil Umreti ilel Hacci femesteysera minel hedy* femen lem yecid feSıyamü selaseti eyyamin fiyl Hacci ve seb`atin iza raca`tüm* tilke aşeratün kamiletün, zâlike li men lem yekün ehlühu hadıril Mescidil Haram* vettekullahe va`lemu ennAllahe şediydül ıkab;
Haccı da Umreyi de Allah için (yani hakikatınız olan Allah’a ait özelliklerin, ilahi ilim ve ma’rifetlerin açığa çıkması, yaşanır olması için) tamamlayın... Eğer hasr’a maruz kalırsanız (engellenirseniz), o zaman HEDY’den (Ka’be’ye hediye olan kurban) kolayınıza gelen (kafidir)... Hedy, mahalline ulaşıncaya kadar başlarınızı traş etmeyin... İçinizden kim hasta olur veya (B gerçeğince) başından bir eziyyeti bulunursa, (traş için) oruç yahut bir sadaka veya nüsük (kurban)’dan bir fidye (gerekir)... (Engellenmeden) emin olduğunuzda, kim Hacc’a kadar (B sırrınca) Umreden yararlanmak isterse, kolayına gelen bir hedy kurbanı (kessin)... Fakat kim bulamazsa, üç gün Hac’da, yedi de döndüğünüz zaman (olmak üzere kendisine) oruç gerekir; ki kamil on (gündür) bu (kurban yerine geçecek oruç)... Bu, ehli (ailesi) Mescid-i Haram’ın hazırı olmayan (aile ikametgahı Mescid-i Haram’da olmayan) içindir... Allah’dan ittika edin ve iyi bilin ki Allah şediyd’ül ıkab’dır (azabı çok şiddetlidir).

197-) ElHaccü eşhürun ma`lumat* femen ferada fiyhinnel Hacce fela rafese ve la füsuka ve la cidale fiyl Hacc* ve ma tef`alu min hayrin ya`lemhüllah* ve tezevvedu feinne hayrez zadit takva* vettekuni ya ulil elbab;
Hac, ma’lum aylardır/aylardadır... Kim o aylar içinde Hacc’ı kendine farz ederse, artık Hacc’da refes (kadına cinsel olarak yaklaşmak, şehvet), fusuk (Hacc’ın amacından çıkarıcı fiiller, fasık işler) ve cidal (sataşma, çekişme, tartışma) yoktur... Hayırdan ne işlerseniz, Allah onu bilir... (Hacc için) azık ederin... Muhakkak ki azığın en hayırlısı TAKVA’dır... Ey öz akıl sahipleri BEN’den ittika edinin (nefsinizle yapmayın).

198-) Leyse aleyküm cünahun en tebteğu fadlen min Rabbiküm* feiza efadtüm min Arafatin fezkürullahe ındel Meş`aril Haram* vezküruHU kema hedaküm* ve in küntüm min kablihı le minaddalliyn;
Rabbinizden bir FAZL (lutuf, nimet) istemenizde sizin üzerinize bir günah yoktur... Arafat’tan (kab’dan suyun dolup da etrafına taşıp akması gibi) akıp gittiğinizde/vakfeden boşanıp aktığınızda, Meş’ari Haram’da (saygı değer şuur yerinde) Allah’ı zikredin... O’nu, size hidayet ettiği gibi zikredin... Doğrusu bundan önce siz gerçekten sapmışlardan idiniz.

199-) Sümme efıydu min haysü efadanNasu vestağfirullah* innAllahe Ğafurun Rahîym;
Sonra insanların akıp döndüğü yerden siz de akıp gelin ve Allah’dan mağfiret dileyin... Muhakkak ki Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.

200-) Feiza kadaytüm menasikeküm fezkürullahe kezikriküm abaeküm ev eşedde zikra* feminenNasi men yekulü Rabbena atina fiyddünya ve ma lehu fiyl ahırati min halak;
Menasikinizi (Hac ibadetlerinizi) bitirince, babalarınızı zikrettiğiniz gibi hatta daha şiddetli bir zikredişle Allah’ı zikredin... İnsanlardan kimisi: “Rabbimiz, bize dünyada ver”, der... Ahirette, onun bir nasibi yoktur.

201-) Ve minhüm men yekulü Rabbena atine fiyddünya haseneten ve fiyl ahırati haseneten vekına azaben nar;
Onlardan kimi de: “Rabbimiz, bize dünyada bir hasene (iyilik, güzellik) ver, ahirette de bir hasene ver; ve bizi Narın azabından (Hak’dan perdelenmekten) koru”, der.

202-) Ülaike lehüm nasıybün mimma kesebu* vAllahu Seriy’ul hısab;
İşte bunlara kesbettiklerinden bir nasib vardır... Allah Seri’ül Hisab’dır.

203-) Vezkürullahe fiy eyyamin ma`dudat* femen teaccele fiy yevmeyni fela isme aleyhi ve men teahhara fela isme aleyhi limenitteka* vettekullahe va`lemu enneküm ileyhi tuhşerun;
Sayılı günlerde (Hac bayramında) Allah’ı zikredin... Kim iki gün içinde acele ederse (işini bitirirse) ona günah yoktur... Kim tehir ederse ona da günah yoktur; (bu) ittika eden (korunabilen) kimse içindir... Allah’dan ittika edin ve iyi bilin ki muhakkak O’na haşrolunacaksınız.

204-) Ve minenNasi men yu`cibüke kavlühu fiyl hayatid dünya ve yüşhidüllahe alâ ma fiy kalbihi ve huve eleddül hısam;
İnsanlardan öylesi vardır ki dünya hayatı hakkında onun sözü, senin hoşuna gider ve (o kimse) kalbindekine (samimiyet iddasına) Allah’ı şahid yapar... Halbuki o, husumeti en yaman olandır.

205-) Ve iza tevella sea fiyl Ardı li yüfside fiyha ve yühlikel harse vennesl* vAllahu la yuhıbbül fesad;
O dönüp gittiği zaman/iş başına geçtiği zaman Arz’da fesad çıkarmaya, ekini ve nesli helak etmeye koşar... Allah fesadı sevmez.

206-) Ve iza kıyle lehüttekıllahe ehazethül ızzetü Bil ismi fehasbühu cehennem* ve le bi`sel mihad;
Ona: “Allah’dan ittika edin” denildiği zaman, izzet (gurur) kendisini Bil-ism (günah olarak) yakalar/günah işlemeye sürükler... İşte ona cehennem yeter... Hakikaten ne kötü yataktır o.

207-) Ve minenNasi men yeşriy nefsehübtiğae merdatillah* vAllahu Raufün Bil ıbad;
İnsanlardan öyle kimse de vardır ki Allah rızasını talep ederek nefsini satar/feda eder... Allah kullarına/ (B sırryla kulları olarak; kullarından) Rauf’dur.

208-) Ya eyyühelleziyne amenüdhulu fiys silmi kâffeten, ve la tettebiu hutuvatiş şeytan* innehu leküm adüvvün mübiyn;
Ey iman edenler, hepiniz toptan SİLM’e/barışa/selamete/teslimiyete girin... Şeytanın adımlarına tabi olmayın... Muhakkak ki o sizin için açık bir düşmandır.

209-) Fein zeleltüm min ba`di ma caetkümül beyyinatu fa`lemu ennAllahe Aziyzün Hakiym;
Size beyyineler (apaçık deliller) geldikten sonra yine kayarsanız, iyi bilin ki Allah Aziyz’dir, Hakiym’dir.

210-) Hel yenzurune illâ en ye`tiyehümüllahu fiy zulelin minel ğamami vel Melaiketü ve kudıyel emr* ve ilAllahi turceul umur;
Onlar bulutlardan gölgelikler içinde Allah’ın ve melaikenin gelmesinden ve işin bitirilmesinden başka neyi bekliyorlar ki?.. İşler Allah’a döndürülür.

211-) Sel beniy israiyle kem ateynahüm min ayetin beyyinetin, ve men yübeddil nı`metAllahi min ba`di ma caethü feinnAllahe şediydül ıkab;
Sor İsrailOğullarına: Onlara nice/kaç apaçık ayet’ten verdik... Kim kendisine geldikten sonra Allah ni’meti’ni tebdil ederse şüphesiz ki Allah şediyd’ül ıkab’dır (azabı şiddetlidir).

212-) Züyyine lilleziyne keferul hayatüd dünya ve yesharune minelleziyne amenu* velleziynettekav fevkahüm yevmel kıyameti, vAllahu yerzuku men yeşau Bi ğayri hısab;
Dünya hayatı (en aşağı hayat) kafirler için süslenmiştir... (O kafirler) iman edenlerle alay ederler... Halbuki (hakikatlerine iman ederek korunan) takva sahipleri kıyamet günü onların fevkındedir... Allah dilediğine (B sırrınca) hesabsız rızık verir.

213-) KânenNasu ümmeten vahıdeten febe’asellahün Nebîyyiyne mübeşşiriyne ve münziriyn* ve enzele mealhümül Kitabe Bil Hakkı liyahküme beynenNasi fiymahtelefu fiyh* ve mahtelefe fiyhi illelleziyne utuhu min ba`di ma caethümül beyyinatü bağyen beynehüm* fehedAllahulleziyne amenu limahtelefu fiyhi minel Kakkı Bi izniHİ, vAllahu yehdiy men yeşau ila sıratın müstekıym;
İnsanlar tek bir ümmet idi... (Sonra) Allah, müşdeleyiciler ve uyarıcılar olarak Nebîleri ba’setti... Onlarla (Nebîlerle) beraber, ayrılığa düştükleri konularda insanlar arasında hükmetsinler diye, Bil-Hakk (Hakk olarak) Kitab’ı inzal etti... Kendilerine Kitab verilmiş (Kitab’ın muhatabı) olanlar, kendilerine beyyineler geldikten sonra, aralarındaki kıskançlık yüzünden onda (o Kitab’ta) ihtilafa düştüler... Nihayet Allah, Bi-iznihi (izniyle), iman edenleri, onların hakkında ihtilafa düştükleri Hakk’a hidayet etti... Allah dilediğini sırat-ı mustakıym’e hidayet eder.

214-) Em hasibtüm en tedhulül cennete ve lemma ye`tiküm meselülleziyne halev min kabliküm* messethümül be`sau veddarrau ve zülzilu hatta yekulerRasûlü velleziyne amenu meahu meta nasrullah* ela inne nasrAllahi kariyb;
Yoksa siz, sizden önce gelip geçmişlerin karşılaştıkları başınıza gelmeden cennete gireceğinizi mi sandınız?... Onlara be’sa (yoksulluk, bela), darra (hastalık, sıkıntı) gelip çattı da sarsıldılar... Hatta Rasûlullah ve onunla beraber iman edeneler “Allah’ın nusreti ne zaman” derlerdi... Haberiniz olsun ki Allah’ın nusreti Kariyb’dir/yakındır.

215-) Yes`eluneke mazâ yunfikun* kul ma enfaktüm min hayrin felil valideyni vel akrabiyne vel yetama vel mesakiyni vebnissebiyl* ve ma tef`alu min hayrin feinnAllahe Bihi ‘Aliym;
(Rasûlüm) sana neyi/nasıl infak edeceklerini soruyorlar... De ki: Hayırdan (maldan) infak edip verdiğiniz, ana-baba, akrabalar, yetimler, miskinler ve yolun oğlu içindir... Hayırdan ne işlerseniz, muhakkak onu (B sırrınca) Allah bilir (karşılığı vardır).

216-) Kütibe aleykümül kıtalu ve huve kürhün leküm*,ve asa en tekrahu şey’en ve huve hayrun leküm,ve asa en tuhıbbu şey’en ve huve şerrun leküm* vAllahu ya`lemü ve entüm la ta`lemun;
Hoşunuza gitmediği halde, savaş üzerinize yazıldı/farz oldu... Bir şey sizin için bir hayır iken siz ondan hoşlanmayabilirsiniz... Yine bir şey sizin için bir şerr iken siz onu sevebilirsiniz... Allah bilir, siz bilmezsiniz.

217-) Yes`eluneke aniş şehril harami kıtalin fiyh* kul kıtalun fiyhi kebiyr* ve saddün an sebiylillâhi ve küfrün Bihi velMescidil Harami ve ıhracü ehlihi minhu ekberu indAllah* velfitnetü ekberu minel katl* ve la yezalune yukatiluneküm hatta yerudduküm an diyniküm inistetau* ve men yertedid minküm an diynihi feyemut ve huve kafirun fe ülaike habitat a`malühüm fiyddünya vel ahireti, ve ülaike ashabünnari, hüm fiyha halidun;
(Rasûlüm) sana haram ay’dan ve o ay içinde savaşmaktan soruyorlar... De ki: “onda (o ay içinde) savaş kebiyr (büyük bir iş) dir... Ve Allah yolundan alakoymak, (B gerçeğince) O’na (Allah’a) ve Mescid-i Haram’a küfr (kafir olma, perdeli olma, nankörlük) ve O’nun (Mescid-i Haram’ın) ehlini O’ndan çıkarmak Allah indinde EKBERdir (daha büyük bir iştir)... Fitne, öldürmekten daha büyük (bir iştir)... Eğer güç yetirebilseler sizi dininizden döndürünceye kadar sizinle savaşmayı sürdürürler...Sizden her kim dininden irtidat eder ve kafir olarak ölürse, işte onların dünyada da ahirette de amelleri boşa gitmiştir... Ve işte onlar Nar ashabıdır... Onlar, orada ebedi kalıcılardır.

218-) İnnelleziyne amenu velleziyne haceru ve cahedu fiy sebiylillâhi ülaike yercune rahmetAllah* vAllahu Ğafur’un Rahîym;
Şüphesiz ki iman edenler, hicret edenler ve Allah yolunda mücahade edenler (e gelince);işte onlar Allah Rahmeti’ni umarlar... Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.

219-) Yes`eluneke anil hamri vel meysir* kul fiyhima ismün kebiyrun ve menafiu linNas* ve ismühüma ekberu min nef`ıhima* ve yes`eluneke ma zâ yunfikun* kulil afv* kezâlike yübeyyinullahu lekümül ayati lealleküm tetefekkerun;
(Rasûlüm) sana şarap ve kumar’dan sorarlar... De Ki: “O ikisinde büyük bir günah ve insanlar için de menfaatler vardır... Fakat onların günahları menfaatlerinden daha büyüktür”... Ve (Rasûlüm) sana neyi infak edeceklerini sorarlar... De ki: “el-AFV= (zaruri ihtiyaçlarınızdan) arta kalanı”... İşte böylece Allah, sizin için ayetlerini açıklıyor... Tefekkür edebilesiniz diye.

220-) Fiyddünya vel ahireti, ve yes`eluneke anil yetama* kul ıslahun lehüm hayrün ve in tühalituhüm feıhvanüküm* vAllahu ya`lemül müfside minel muslıh* ve lev şaAllahu lea`neteküm* innAllahe Aziyz’ün Hakiym;
(Tefekkürünüz) Dünya ve Ahiret/ (mülk ve melekut) hakkında (içinde)... (Rasûlüm) sana yetimler’den sorarlar... De ki: “Onların lehine bir ıslah hayırlıdır... Eğer onlarla bir arada olursanız, onlar sizin kardeşlerinizdir”... Allah ifsad edeni de bilir ıslah edeni de... Eğer Allah dileseydi, elbette sizi zora sokardı... Muhakkak ki Allah Aziyz’dir, Hakiym’dir.

221-) Ve la tenkihul müşrikati hatta yü`minn* ve le emetün mü`minetün hayrun min müşriketin velev a`cebetküm* ve la tünkihul müşrikiyne hatta yu`minu* ve le abdün mü`minün hayrun min müşrikin velev a`cebeküm* ülaike yed`une ilennari, vAllahu yed`u ilel cenneti vel mağfirati Bi izniHİ, ve yübeyyinü ayatihi linNasi leallehüm yetezekkerun;
Müşrik kadınları, onlar iman edinceye kadar nikahlamayın (onlarla evlenmeyin)... Mü’min bir cariye (köle kadın), müşrik bir kadından – (o müşrik kadın) hoşunuza gitse bile- elbette daha hayırlıdır... Müşrik erkeklere de onlar iman edinceye kadar nikahlamayın (kadınlarınızı onlarla evlendirmeyin)... Mü’min bir köle, müşrik bir erkekten - (o müşrik erkek) hoşunuza gitse bile- elbette daha hayırlıdır... onlar (müşrikler) Nar’a davet eder... Allah ise Bi-izniHi (kendi izni olarak) cennet (in) e ve mağfiret (in) e davet eder... Ve (Allah) ayetlerini insanlar için açık açık beyan eder ki, belki onlar tezekkür ederler.

222-) Ve yes`eluneke anilmehıyd* kul huve ezen fa`tezilün nisae fiylmehıydı ve la takrabuhünne hatta yathürne, feizâ tetahherne fe`tuhünne min haysü emerakümullah* innAllahe yuhıbbut Tevvabiyne ve yuhıbbul mütetahhiriyn;
(Rasûlüm) sana (kadınların) ay başı/adet halinden sorarlar... De ki: “O bir eza’dır... Hayızlı iken kadınlardan uzlet edin/uzaklaşın ve temizleninceye kadar onlara yaklaşmayın... İyice temizlendiklerinde, Allah’ın emrettiği yerden onlara varın”... Muhakkak ki Allah çokça tevbe edenleri sever, çokça temizlenenleri sever.

223-) Nisaüküm harsün leküm* fe`tu harseküm enna şi`tüm* ve kaddimu lienfusiküm* vettekullahe va`lemu enneküm mulakuh* ve beşşiril mu’miniyn;
Kadınlarınız sizin tarlanızdır... O halde tarlanıza nasıl dilerseniz öyle varın... Nefsleriniz için takdimde bulunun/önceden gönderin... Ve Allah’dan ittika edin... İyi bilin ki siz O’na mulakı olacaksınız/kavuşacaksınız... Müjdele mü’minleri.

224-) Ve la tec`alullahe urdaten lieymaniküm en teberru ve tetteku ve tuslihu beynen Nas* vAllahu Semi’un ‘Aliym;
Birr/iyilik yapmanız, takvaya ermeniz ve insanlar arasını ıslah etmeniz hakkında, Allah’ı yeminleriniz için (O’nun adı ile yapmış bulunduğunuz yeminleriniz dolayısıyla) engel/siper yapmayın (yeminleriniz bu hayırlı işlere engel olmasın)... Allah Semi’dir, Aliym’dir.

225-) La yuahızükümüllahu Bil lağvi fiy eymaniküm ve lâkin yuahızüküm Bi ma kesebet kulubüküm* vAllahu Ğafur’un Haliym;
Allah sizi yeminlerinizdeki LAĞV (kasıtsız yeminler)’den dolayı (B gerçeğince) muaheze etmez/sorumlu tutmaz... Fakat kalblerinizin kazandıkları ile (B sırrınca) sizi muaheze eder... Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.

226-) Lilleziyne yu`lune min nisaihim terabbusu erbeati eşhur* fein fau feinnAllahe Ğafur’un Rahîym;
Kadınları hakkında İ’LA (karısına yaklaşmamaya kocanın yemin etmesi) yapanlar için dört ay bekleme vardır... Eğer (o süre içinde) fey’ ederlerse/ dönerlerse, muhakkak ki Allah Ğafur’dur, Rahıym’dir.

227-) Ve in azemüttalaka feinnAllahe Semi’un ‘Aliym;
Eğer Talak’a (boşamaya) azmederlerse, şüphesiz ki Allah Semi’dir, Aliym’dir.

228-) Vel mütallekatu yeterabbasne Bi enfüsihinne selasete kuru`* ve la yehıllu lehünne en yektümne ma halekAllahu fiy erhamihinne in künne yu`minne Billahi vel yevmil ahır* ve büuletühünne ehakku Bi raddihinne fiy zalike in eradu ıslaha* ve lehünne mislülleziy aleyhinne Bil ma’ruf* ve lirRicali aleyhinne deracetün, vAllahu Aziyz’ün Hakiym;
Boşanmış kadınlar üç kur’ müddeti (üç adet veya üç temizlik müddeti) kendilerini (B sırrınca) gözetlerler (hamile olup olmadıklarına bakarlar)... Eğer Allah’a ve ahir güne (B sırrınca) iman ediyorlarsa, Allah’ın rahimlerinde halkettiğini gizlemeleri kendilerine helal olmaz... Kocaları da bu süre içinde ıslah/barışmak isterlerse, (B sırrınca) onları geri almaya (herkesden) daha çok hak sahibidirler... Erkeklerin onlar üzerinde olan haklarının misli, kadınların da (erkekler üzerinde) (Bi-) ma’ruf şekilde hakları vardır... Rical (erkekler) kadınlar üzerinde bir dereceye sahiptirler (erkeklerin kadınlar üzerindeki hakları bir derece fazladır)... Allah Aziyz’dir, Hakiym’dir.

229-) EtTalaku merretan* fe imsakün Bi ma`rufin ev tesriyhun Bi ıhsan* ve la yahıllu leküm en te`huzu mimma ateytümuhünne şey`en illâ en yehafa ella yukıyma hududAllah* fein hıftüm ella yukıyma hududAllahi fela cünaha aleyhima fiymeftedet Bihi, tilke hududullahi fela ta’teduha* ve men yeteadde hududAllahi feülaike hümüz zalimun;
Talak (boşama) iki defadır... Ya (Bi-) ma’ruf ile imsak (meşru olarak tutmak) veya (Bi-) ihsan ile tasrih (güzellikle salmak, boşamak) dır... Onlara verdiklerinizden bir şey almanız, size helal değildir... Ancak ikisinin (erkek ve kadının) hududullahı ikame edememekten korkmaları (evliliği yürütememeleri, kadının ayrılma talebi) müstesna... Eğer korkarsanız ki, o ikisi hududullahı ikame edemezler, o zaman kadının (B sırrınca) fidye vermesinde (hul’de) o ikisi üzerine bir günah yoktur (boşanabilirler)... İşte bunlar hududullah’dır, sakın bunları tecavüz etmeyin... Kim hududullahı aşarsa, işte onlar zalimlerin ta kendileridir.

230-) Fein tallekaha fela tehıllü lehu min ba`dü hatta tenkıha zevcen ğayrehu, fein tallekaha fela cünaha aleyhima en yeteracea in zanna en yukıyma hududAllah* ve tilke hududullahi yubeyyinuha li kavmin ya`lemun;
(Bütün bunların ardından) eğer onu (erkek) yine boşarsa, artık o (kadın) eşinin dışında başka biri ile nikahlanmadıkça (evlenmedikçe), kendisine (boşayan kocasına) helal olmaz... Şayet o (yeni koca) da onu (o kadını) boşarsa, (ilk eş ile kadın) hududullahı ikame edeceklerini zannederlerse, (birbirlerine) dönmelerinde kendileri üzerine bir günah yoktur... İşte bunlar hududullahdır, ki (Allah) bilen bir kavim için onları açıklıyor.

231-) Ve iza tallaktümün nisae febelağne ecelehünne feemsikühünne Bi ma`rufin ev serrihuhünne Bi ma`ruf* ve la tümsikühünne dıraren lita`tedu* ve men yef`al zâlike fekad zaleme nefsehu, ve la tettehızu ayatillahi hüzüva* vezküru nı`metAllahi aleyküm ve ma enzele aleyküm minel Kitabi vel Hikmeti yeızuküm Bih* vettekullahe va`lemu ennAllahe Bi külli şey`in ‘Aliym;
Kadınları boşadığınızda, bekleme sürelerinin nihayetine ulaştıklarında, ya onları (Bi-) ma’ruf ile tutun ya da onları (Bi-) ma’ruf ile salın... Ancak (haklarına) tecavüz etmek/zulmetmeniz için zararlarına olacak şekilde onları tutmayın... Kim bunu yaparsa muhakkak kendi nefsine zulmetmiş olur... Allah ayetlerini (geçerli hükümlerini) oyuncak edinmeyin... Üzerinizdeki Allah ni’metini, size (B sırrınca) öğüt/ibret vermek için Kitab’tan ve Hikmet’ten üzerinize inzal ettiğini zikredin/anın... Allah’dan ittika edin ve iyi bilin ki Allah Bi-külli şey’in Aliym’dir.

232-) Ve iza tallaktümünnisae febelağne ecelehünne fela ta`duluhünne en yenkıhne ezvacehünne iza teradav beynehüm Bil ma`ruf* zâlike yuazu Bihi men kane minküm yu`minü Billahi vel yevmil ahıri, zâliküm ezka leküm ve ather* vAllahu ya`lemu ve entüm la ta`lemun;
Kadınları boşadığınızda, bekleme sürelerinin nihayetine ulaştıklarında, Aralarında (Bi-) ma’ruf ile karşılıklı rızalaştıkları takdirde, artık (eski) kocalarına nikahlanmalarına mani olmayın... Bu, sizden kim (B sırrınca) Allah’a ve ahir güne iman ediyorsa, ona (B sırrınca) verilen bir öğüttür... İşte bu sizin için daha iyi/fazla ve daha temizdir... Allah bilir, siz bilmezsiniz.

233-) Vel validatu yurdı`ne evladehünne havleyni kâmileyni limen erade en yütimmerredaate ve alel mevludi lehu rizkuhünne ve kisvetühünne Bil ma`ruf* la tükellefü nefsün illâ vüs`aha* la tudarre validetün Bi velediha ve la mevludün lehu Bi veledihi ve alel varisi mislü zâlik* fein erada fisalen an teradın minhüma ve teşavürin fela cünaha aleyhima* ve in eradtüm en testerdıu evladeküm fela cünaha aleyküm iza sellemtüm ma ateytüm Bil ma`ruf* vettekullahe va`lemu ennAllahe Bi ma ta`melune Basıyr;
Süt emzirmeyi tamamlamak isteyenler (babalar) için, anneler çocuklarını tam/kamil iki (hicri) yıl emzirirler... Onların (annelerin) rızkı (yeme-içmeleri) ve kisveleri (giyecekleri) (Bi-) ma’ruf (örf) üzere çocuğun babasının üzerinedir... Hiç bir nefse vüs’atinden başkası teklif edilmez... Ne bir ana (B gerçeğince) çocuğu sebebiyle zarar görsün, ne de bir baba (B gerçeğince) çocuğu yüzünden zarara sokulsun... Varis’e düşen de bunun gibidir (bu kurala uymaktır)... Eğer (ana-baba) kendi rızaları ile ve meşvere ederek (çocuğu) sütten kesmek isterlerse kendilerine bir günah yoktur... Ve eğer çocuklarınızı (süt annesi tutup) emzirtmek dilerseniz, (Bi-) ma’ruf ile verdiğinizi (ücreti) teslim etmeniz şartıyla, yine üzerinize bir günah yoktur... Allah’dan ittika edin ve iyi bilin ki Allah tüm yaptıklarınızı (B sırrınca; onların meydana getiricisi olarak) Basıyr’dir.

234-) Velleziyne yüteveffevne minküm ve yezerune ezvacen yeterebbasne Bi enfüsihinne erbeate eşhürin ve aşra* feiza belağne ecelehünne fela cünaha aleyküm fiyma fealne fiy enfüsihınne Bil ma`ruf* vAllahu Bi ma ta`melune Habiyr;
Sizden vefat edip te geriye eşler bırakanların bu eşleri dört ay on gün kendilerini (B sırrınca) gözetlerler (beklerler)... Sürelerinin nihayetine ulaştıklarında, artık onların kendileri hakkında (Bi-) ma’ruf ile yaptıklarından dolayı size bir günah yoktur... Allah tüm amellerinizi (B sırrınca; onların hakikatı ve oluşturucusu olarak) Habiyr’dir.

235-) Ve la cünaha aleyküm fiyma arradtüm Bihi min hıtbetin nisai ev eknentüm fiy enfüsiküm* alimAllahu enneküm setezkürunehünne ve lâkin la tüvaıduhünne sirran illâ en tekulu kavlen ma`rufa* ve la ta`zimu ukdeten nikahı hatta yeblüğal Kitabu eceleh* va`lemu ennAllahe ya`lemu ma fiy enfüsiküm fahzeruh* va`lemu ennAllahe Ğafur’un Haliym;
Böyle (iddet bekleyen) kadınlara evlenme isteğinizi (B sırrınca) üstü kapalı iletmenizde veya içinizde tutmanızda size bir günah yoktur... Allah onları hatırlayacağınızı bilmiştir... Fakat ma’ruf bir söz söylemeniz dışında sakın gizli bir şeye (gizli bir buluşmaya) sözleşmeyin... Farz olan iddet süresi doluncaya kadar nikah akdini bağlamaya azmetmeyin... Ve bilin ki Allah içinizde olani bilir, artık O’ndan hazer edin (sakının)... Ve iyi bilin ki Allah Ğafur’dur, Haliym’dir.

236-) La cünaha aleyküm in tallaktümün nisae ma lem temessuhünne ev tefridu lehünne feriydaten, ve mettiu’hünn* alel musiı kaderuhu ve alel muktiri kaderuh* metaan Bil ma`ruf* Hakkan alel muhsiniyn;
Kendilerine dokunmadan veya onlar için herhangi bir mehr kesmeden kadınları boşarsanız, size bir günah yoktur... Onları faydalandırın... Eli geniş olan da kendi gücünce, eli dar olan da kendi kaderince (Bi-) ma’ruf üzere faydalandırmalı... (Bu) muhsinler üzerine bir haktır.

237-) Ve in tallaktümuhünne min kabli en temessuhünne ve kad feradtüm lehünne feriydaten fenısfü ma feradtüm illâ en ya`fune ev ya `fuvelleziy Bi yedihi ukdetün nikah* ve en ta`fu akrabu littakva* ve la tensevül fadle beyneküm* innAllahe Bi ma ta`melune Basıyr;
Kendilerine bir mehr tayin etmiş iken ve onlara dokunmadan önce kadınları boşamışsanız, tayin ettiğinizin yarısını verin... Ancak kendileri (kadınlar) veya nikah akdi (Bi-) elinde olan (erkekler) bağışlarsa/vazgeçerse o başka... (Erkekler) sizin bağışlamanız/ (mehr’in tümünü vermeniz) takva’ya daha yakındır... Aranızda fazileti unutmayın... Muhakkak ki Allah yaptıklarınızı (B sırrınca) Basıyr’dir.

238-) Hafizu ales Salevati ves Salatil Vüsta ve kumu Lillahi kanitiyn;
Salatları (namazları) ve salat-ı vusta’yı (orta namazı) muhafaza edin... Kanitiyn (tam teslim olmuşlar) olarak Allah (baka) için kıyam edin.

239-) Fein hıftüm fericalen ev rükbana* feiza emintüm fezkürullahe kema allemeküm ma lem tekünu ta`lemun;
Eğer (herhangi bir tehlikeden) korkarsanız, RİCALEN (yaya, yürüyerek) veya RÜKBANEN/binit üzerinde (namazınızı kılın)...Emin olduğunuzda (güvene kavuştuğunuzda), bilmiyor olduklarınızı size öğrettiği gibi Allah’ı zikredin.

240-) Velleziyne yüteveffevne minküm ve yezerune ezvacen, vasıyyeten liezvacihim metaan ilel havli ğayra ıhrac* fein haracne fela cünaha aleyküm fiy ma fealne fiy enfüsihinne min ma`ruf* vAllahu Aziyz’ün Hakiym;
İçinizden vefat edip de geriye eşler bırakan (erkekler), eşlerinin (evden) çıkarılmaksızın bir yıla kadar geçimlerinin sağlanmasını vasiyyet etsinler... Eğer kendileri çıkarlarsa, onların kendi haklarında ma’ruf üzere yaptıklarından dolayı size bir günah yoktur... Allah Aziyz’dir, Hakiym’dir.

241-) Ve lil mütallekati metaun Bil ma`ruf* Hakkan alel müttekıyn;
Boşanmış kadınların lehine (Bi-) ma’ruf üzere (örfen normal geçim şartlarına göre, sünnetullah gereği) faydalandırma (hakları) vardır; ki (bu) muttekiler üzerine bir haktır/vazifedir.

242-) Kezâlike yübeyyinullahu leküm ayatihi lealleküm ta`kılun;
İşte Allah sizin için ayetlerini böyle açıkça beyan ediyor ki belki akledersiniz.

243-) Elem tera ilelleziyne harecu min diyarihim ve hüm ülufün hazerel mevt* fekale lehümüllahu mutu sümme ahyahüm* innAllahe lezufadlin alenNasi ve lâkinne ekseranNasi la yeşkürun;
Ölüm korkusuyla, binlerce (kişi) oldukları halde yurtlarından çıkanları görmedin mi?.. Allah onlara: “ölün” dedi; sonra da onları diriltti... Şüphesiz ki Allah insanlara gerçekten FAZL (lutuf) sahibidir... Ama insanların ekseriyeti şükretmezler.

244-) Ve katilu fiy sebiylillâhi va`lemu ennAllahe Semi’un ‘Aliym;
Allah yolunda savaşın ve iyi bilin ki Allah Semi’dir, Aliym’dir.

245-) Menzelleziy yukridullahe kardan hasenen feyudaıfehu lehu ad`afen kesiyreten, vAllahu yakbidu ve yebsut* ve ileyhi türceun;
Kimdir o (adam) ki Allah’a karz-ı hasen (güzel bir ödünç) versin de Allah da onu (verdiğini) ona (veren ele) bir çok kez katlayarak artırsın... Allah kabz eder (daraltır, kısar) ve bast eder (yayar, açar)... O’na döndürülmektesiniz.

246-) Elem tera ilel melei min beniy israiyle min ba`di Musa* iz kalu li Nebîyyin lehümüb`as lena meliken nükatil fiy sebiylillâh* kale hel aseytüm in kütibe aleykümül kıtalu ella tukatilu* kalu ve ma lena ella nukatile fiy sebiylillâhi ve kad uhricna min diyarina ve ebnaina* felemma kütibe aleyhimül kıtalu tevellev illâ kaliylen minhüm* vAllahu Aliym’ün Biz zalimiyn;
Musa’dan sonra İsrailOğullarından MELE’-i (bir görüşü paylaşan ileri gelenler grubu) görmedin mi?.. Hani onlar, Nebîlerine: “Bizim için bir Melik ba’set, Allah yolunda savaşalım”, demişlerdi... (O Nebî) dedi ki: “Ya size savaş yazılır/farz kılınır da savaşmazsanız?”... Dediler ki:”Bize ne oluyor ki Allah yolunda savaşmayalım?... Hem yurtlarımızdan ve oğullarımızdan çıkarılıp uzaklaştırıldık”... Vaktaki üzerlerine savaş yazılınca/farz olunca, onlardan pek azı hariç, yüz çevirdiler... Allah zalimleri (B sırrınca; onların hakikatı olarak) Aliym’dir.

247-) Ve kale lehüm Nebîyyühüm innAllahe kad bease leküm talute meliken, kalu enna yekünu lehül mülkü aleyna ve nahnu ehakku Bil mülki minhu ve lem yü`te seaten minel mal* kale innAllahastefahu aleyküm ve zadehu bestaten fiyl ılmi vel cism* vAllahu yü`tiy mülkeHU men yeşa`* vAllahu Vasi’un Aliym;
Nebîleri onlara dedi ki: “Muhakkak ki Allah, Talut’u sizin için Melik olarak ba’setti”... Dediler ki: “Nasıl olur da o bizim üzerimize mülk sahibi olur?.. Biz (Bi-) mülke ondan daha ehakkız... (Ona) maldan bir genişlik de verilmemiştir (hem)”... (Nebîleri) dedi ki: “Muhakkak ki Allah O’nu sizin üzerinize ıstıfa etti/seçti, ilim’de ve cisim’de beste (derinlilik, güçlülük) olarak onu ziyade etti”... Allah mülkünü dilediğine verir... Allah Vasi’dir, Aliym’dir.

248-) Ve kale lehüm Nebîyyühüm inne ayete mülkiHİ en ye`tiyekümüt tabutu fiyhi sekiynetüm min Rabbiküm ve bekıyyetün mimma terake alu Musa ve alu Harune tahmilühül Melaiketü, inne fiy zâlike leayeten leküm in küntüm mu’miniyn;
Nebîleri onlara dedi ki: “Muhakkak ki O’nun mülkü’nün ayeti (alameti), o tabut’un size gelmesidir... Ki onun içinde Rabbinizden bir sekine, Al-u Musa ve Al-u Harun’un bıraktığından bir bakıyye vardır... Onu melaike taşır... Muhakkak ki bunda sizin için kesin bir ayet (alamet) vardır, eğer mü’minler iseniz”.

249-) Fe lemma fesale talutu Bil cunudi, kale innAllahe mübteliyküm Bi neher* femen şeribe minhu feleyse minniy* vemen lem yat`amhü feinnehu minniy illâ menığterafe gurfeten Bi yedih* feşeribu minhu illâ kaliylen minhüm* felemma cavezehu huve velleziyne amenu meahu, kalu la takate lenel yevme Bi calute ve cunudih* kalelleziyne yezunnune ennehüm mulakullahi kem min fietin kaliyletin ğalebet fieten kesiyraten Bi iznillah* vAllahu meas Sabiriyn;
Talut, (Bi-) ordusuyla ayrıldığında (askerlerine) dedi ki: “Muhakkak ki Allah sizi (Bi-) nehir ile deneyecektir... Kim ondan içerse benden değildir... Kim onu tatmayansa işte o bendendir... (Bi-) eli ile bir avuç alan müstesna”... Fakat içlerinden pek azı hariç ondan içtiler... Vakta ki O ve Onun beraberindeki mü’minler nehri geçince: “Bugün, (Bi-) Calut ve ordusuna karşı bizim bir takatımız yoktur” dediler... Allah’a mulakı olacaklarını/kavuşacaklarını içlerinden gelen bir şekilde bilenler ise: “(Sayıca) nice az bir topluluk, Biiznillah (Allahın izniyle) (sayıca) çok bir topluluğa galip gelmiştir... Allah sabredenlerle beraberdir”, dediler.

250-) Ve lemma berezu licalute ve cunudihi kalu Rabbena efrığ aleyna sabren ve sebbit akdamena vansurna alel kavmil kâfiriyn;
(Talut’un askerleri) Calut ve onun ordusunun karşısına çıktıklarında: “Rabbimiz, üzerimize sabır dök/yerleştir, ayaklarımızı sabit kıl/kaydırma ve kafirler topluluğuna karşı bize nusret ver”.

251-) Fehezemuhüm Bi iznillahi ve katele Davudu calute ve atahullahul Mülke vel Hikmete ve allemehu mimma yeşa`* ve levla def`ullahin Nase ba`dahüm Bi ba`din le fesedetil Ardu ve lakinnAllahe zu fadlin alel alemiyn;
Nihayet Bi-iznillah (Allah’ın izniyle) onları hezimete uğrattılar... Davud, Calut’u öldürdü... Ve Allah Ona (Davud’a) Mülk’ü ve Hikmet’i verdi ve Ona dilediğinden ta’lim etti... Eğer Allah (B sırrınca) insanların bazısı ile, onların bazılarını defetmeseydi, elbette Arz fesada uğrar/bozulurdu... Fakat Allah alemler üzerine gerçekten lutuf sahibidir.

252-) Tilke ayatullahi netluha aleyke Bil Hakk* ve inneke le minel mürseliyn;
Bunlar Allah ayetleridir... Onları sana Bil-Hakk (Hak olarak) tilavet ediyoruz... Ve sen kesinlikle mürseliyndensin (irsal olunanlardansın).

253-) Tilker Rusülü faddelna ba`dahüm alâ ba`d* minhüm men kellemAllahu ve refea ba`dahüm derecat* ve ateyna Iysebne Meryemel beyyinati ve eyyednahü Bi Ruh-ıl Kudüs* ve lev şaAllahu maktetelelleziyne min ba`dihim min ba`di ma caethümül beyyinatu ve lakinıhtelefu feminhüm men amene ve minhüm men kefer* ve lev şaAllahu maktetelu ve lakinnAllahe yef`alu ma yüriyd;
İşte Rasûller (ki) onların bazısını bazısı üzerine üstün kıldık... Onlardan kimi ile Allah konuşmuş, kimini de dereceler olarak ref’etmiş/yükseltmiştir... Meryem Oğlu İsa’ya beyyineler verdik ve O’nu (B sırrınca) Ruh’ül Kudüs ile teyid ettik... Eğer Allah dileseydi onlardan sonra gelenlerden, kendilerine beyyineler geldikten sonra birbirlerini öldürmezlerdi... Fakat ihtilafa düştüler de onlardan kimi iman etti kimi de inkar etti... Eğer Allah dileseydi birbirlerini öldürmezlerdi... Lakin Allah dilediğini yapar.

254-) Ya eyyühelleziyne amenu enfiku mimma razaknaküm min kabli en ye`tiye yevmün la bey`un fiyhi ve la hulletün ve la şefaatün, vel kâfirune hümüz zalimun;
Ey iman edenler, ne alış-verişin, ne dostluğun ve ne de şefaatın olmadığı gün gelmeden önce sizi rızıklandırdığımızdan infak edin... Kafirler, zalimlerin ta kendileridir.

255-) Allahu la ilahe illâ HUvel Hayy’ül Kayyum* la te`huzuHU sinetün vela nevm* leHU ma fiys Semavati ve ma fiyl Ard* men zelleziy yeşfeu ındeHU illâ Bi iznih* ya`lemu ma beyne eydiyhim ve ma halfehüm* ve la yuhıytune Bi şey’in min ılmiHİ illâ Bi ma şa`* vesia Kürsiyyühüs Semavati vel Ard* ve la yeuduhu hıfzuhüma* ve HUvel Alıyy’ül Azıym;
ALLAH ki, tanrı yoktur ancak O vardır (O’ndan gayrı vücud yoktur);Hayy (gerçek diri) ve Kayyum’dur (kendi kendine kaim; zira kıyambinefsihi)... Ne uyuklama (gaflet) ne de uyku Onu yakalayabilir (kayyumiyet sıfatı?)... Semalar’da ve Arz’da ne varsa Onundur... Onun katında kim şefaat edebilir ki Bi-izniHİ (O’nun izni olarak) olmaksızın..? Bilir önlerinde ve arkalarında olanların hepsini... (B sırrıyla) dilemesi (izni) olmadan Onun ilminden bir (Bi-) şeyi kapsamak mümkün değildir... Kürsüsü (bilinç), Semalar’ı ve Arz’ı içine almıştır... Onların muhafazası O’na ağır/zor gelmez... O, Aliy (sınırsız yüce)’dir, Azıym’dir (azameti sonsuz).

256-) La ikrahe fid Diyni kad tebeyyenerrüşdü minel ğayy* femen yekfür Bittağuti ve yu`min Billahi fekadistemseke Bil urvetil vüska, lenfisame leha* vAllahu Semi’un ‘Aliym;
 Diyn’de zorlama yoktur (İslam’da?)... Gerçekten rüşd (hidayet, hak, doğruluk) ğayy’dan (azgınlık, dalalet) apaçık ayrılmıştır (deliller ortadadır)... Artık her kim (Bi-) Tağut’u (tapılacak nesne, Allah dışında vücud, ilah kabul etmeyi) inkar edip Allah’a (B sırrıyla) iman ederse muhakkak o kopması/ayrılması olmayan sapasağlam bir kulpa (B sırrınca) yapışmış olur... Allah Semi’dir, Aliym’dir.

257-) Allahu Veliyyülleziyne amenu yuhricühüm minez zulümati ilenNur* velleziyne keferu evliyaühümüt tağutu yuhricunehüm minen Nuri ilez zulümat* ülaike ashabün nar* hüm fiyha halidun;
Allah iman edenlerin Veliy’sidir... Onları karanlıkLARdan Nur’a çıkarır... Fiilen küfür (hakikatlerini örtme) halinde olanlara gelince, onların evliyası Tağut’tur (Allah dışındaki ilahları)... (O taptıkları ilahlar) onları Nur’dan karanlıkLARa çıkarırlar... İşte onlar Nar ashabıdır... Onlar onda (Nar’da) ebedi kalıcılardır.

258-) Elem tera ilelleziy hacce İbrahîyme fiy Rabbihi en atahullahul mülk* iz kale İbrahîymu Rabbiyelleziy yuhyiy ve yumiytu, kale ene uhyiy ve umiyt* kale İbrahîymu feinnAllahe ye`tiy BişŞemsi minel meşrikı fe`ti Bi ha minel mağribi febühitelleziy kefer* vAllahu la yehdil kavmez zalimiyn;
Allah kendisine mülk (hükümdarlık, saltanat, hükmetme gücü) verdi diye Rabbi hakkında İbrahim ile niza edeni/tartışanı görmedin mi?.. İbrahim: “Benim Rabbim O’dur ki diriltir ve öldürür”, dediğinde o da: “ben de diriltir ve öldürürüm” dedi... İbrahim: “Muhakkak ki Allah Güneş’i (B sırrınca) maşrik’ten getiriyor, hadi sen (Bi-) onu mağrib’ten getir” deyince; o kafir (hakikatından perdeli) kimse apışıp kaldı... Allah zalimler toplululuğuna hidayet etmez.

259-) Ev kelleziy merra alâ karyetin ve hiye haviyetün alâ uruşiha* kale enna yuhyiy hazihillahu ba`de mevtiha* feematehullahu miete amin sümme beaseh* kale kem lebist* kale lebistü yevmen ev ba’da yevm* kale bel lebiste miete amin fenzur ila taamike ve şerabike lem yetesenneh* venzur ila hımarike ve li nec`aleke ayeten lin Nasi venzur ilel ızami keyfe nünşizüha sümme neksuha lahmen, felemma tebeyyene lehu kale a`lemü ennAllahe alâ külli şey`in Kadiyr;
Yahut şu kimse (Üzeyir) gibisini (görmedin mi) ki çatıları, damları/duvarları üstüne çökmüş/alt üst olmuş (ahalisi helak olmuş) bir karye’ye (kasaba’ya, kente) uğramıştı da:”Allah şurayı ölümünden sonra nasıl diriltir?”, demişti... (Bunun üzerine) Allah onu yüz sene (lik bir süre için) öldürmüş, sonra ba’setmişti... “Ne kadar kaldın?” dedi (Allah)... O da: “Bir gün veya bir günün ba’zı/birazı” dedi... (Allah) buyurdu: “Hayır, yüz sene kaldın... İşte yiyeceğine ve içeceğine bir bak; hiç bozulmamış... Eşeğine bak... Seni insanlar için bir ayet (ibret) kılalım diye (bunu yaptık)... Kemiklere bak, nasıl onları çatıyor/iskeletini kuruyor sonra et giydiriyoruz onlara”... Kendisine iş açıkça belli olunca/durum netleşince şöyle dedi: “(Şimdi) biliyorum, ki Allah herşeye Kadiyr’dir”.

260-) Ve iz kale İbrahîymu Rabbi eriniy keyfe tuhyil mevta* kale evelem tu`min* kale belâ ve lâkin liyatmeinne kalbiy* kale fe huz erbeaten minet tayri fesurhünne ileyke sümmec`al alâ külli cebelin minhünne cüz`en sümmed`uhünne ye`tiyneke sa`ya* va`lem ennAllahe Aziyz’un Hakiym;
Hani İbrahim (de bir zaman): “Rabbim göster bana, ölüleri nasıl diriltirsin?”, demişti... (Rabbi) dedi: “İman etmedin mi ki?”.. (İbrahim) dedi: “Elbette (iman ettim; ilmel yakin olarak bildim);ama kalbimin mutmain olması için”... (Allah) buyurdu: “O halde KUŞ’tan (kuş cinsinden) dört (çeşit) al/tut... Onları kendine çek/alıştır/zabdet, sonra onlardan birer cüz olarak her bir dağın üzerine koy... Sonra onları çağır, sa’yederek/koşarak sana gelirler (zira boğazlanmalarından sonra artık onları sen dirilttin)... Bil ki Allah Aziyz’dir, Hakiym’dir”.

261-) Meselülleziyne yunfikune emvalehüm fiy sebiylillâhi kemeseli habbetin enbetet seb`a senabile fiy külli sünbületin mietü habbetin, vAllahu yudaıfu limen yeşa`* vAllahu Vasi’un ‘Aliym;
Mallarını Allah yolunda infak edenlerin misali, yedi başak bitiren ve her başağında yüz habbe/dane bulunan tek bir habbe/dane gibidir... Allah dilediği kimse için kat kat artırır... Allah Vasi’dir, Aliym’dir.

262-) Elleziyne yunfikune emvalehum fiy sebiylillâhi sümme la yutbiune ma enfeku mennen ve la ezen lehüm ecruhüm ınde Rabbihim* ve la havfün aleyhim ve la hüm yahzenun;
Mallarını Allah yolunda infak edip sonra bu infaklarına minnet etme/başa kalkma ve eziyet katmayanların, Rableri indinde kendilerine özel ecirleri vardır... Onlara korku yoktur ve onlar mahzun da olmazlar.

263-) Kavlün ma`rufun ve mağfiratün hayrun min sadekatin yetbeuha eza* vAllahu Ğaniyy’un Haliym;
 (Kalbine ferahlık olan) Ma’ruf bir söz ve mağfiret, arkasından bir eziyyet gelen sadakadan daha hayırlıdır... Allah Ğaniy’dir, Haliym’dir.

264-) Ya eyyühelleziyne amenu la tubtılu sadekatiküm Bil menni vel eza, kelleziy yunfiku malehu riaenNasi ve la yu`minu Billahi vel yevmil ahır* femeselühu kemeseli safvanin aleyhi türabün fe esabehu vabilün feterakehu salda* la yakdirune alâ şey’in mimma kesebu* vAllahu la yehdil kavmel kafiriyn;
Ey iman edenler, malını insanlara riya olarak harcayan ve (B sırrıyla) Allah’a ve ahir güne iman etmeyen bir kimse gibi sadakalarınızı (Bi-) menn (başa kalkma) ve eza (eziyyet etme) ile iptal etmeyin... Onun misali üzerinde bir miktar toprak bulunan (şu) kaya’ya/kayalara benzer ki; şiddetli/sağanak bir yağmur ona isabet etti ve onu sald’a/ (topraksız) dümdüz sert bir kaya halinde bıraktı... Onlar kazandıklarından hiç bir şey elde edemezler... Allah kafirler topluluğuna hidayet etmez.

265-) Ve meselülleziyne yunfikune emvalehümüb tiğae merdatillahi ve tesbiyten min enfüsihim kemeseli cennetin Bi rabvetin esabeha vabilün fe atet üküleha dı`feyn* fe in lem yusıbha vabilün fe tall* vAllahu Bi ma ta`melune Basıyr;
Allah rızasını isteyerek/arayarak ve kendi enfüslerinden bir tesbit (rablerine ait bir özellik) ile mallarını infak edenlerin misaline gelince; kendisine kuvvetli bir sağanak yağmur isabet edip de yemişlerini iki kat vermiş (Bi-) tepedeki cennet’e/bahçeye benzer... O’na (böyle bir tepedeki bahçeye) bol yağmur isabet etme se bile, (onun yemiş vermesi için) bir çise/nem olur/yeter... Allah yapmakta olduklarınızı (B sırrınca; onların hakikatı ve meydana getiricisi olarak) Basıyr’dir.

266-) Eyeveddü ehadüküm en tekûne lehu cennetün min nehıylin ve a`nabin tecriy min tahtihel enharu, lehu fiyha min küllis semerati, ve esabehül kiberu ve lehu zürriyyetün duafa’*, feesabeha ı`sarun fiyhi narun fahterakat* kezâlike yübeyyinullahu lekümül ayati lealleküm tetefekkerun;
Sizin biriniz ister mi ki hurmalardan ve üzümlerden bir cennet’i/bahçesi olsun, altından nehirler aksın, içinde her meyvadan olsun da kendisine ihtiyarlık isabet etsin ve zayıf zürriyyeti olsun... (Derken) ona (o bahçeye) içinde nar/ateş olan bir bora isabet etsin ve (o bahçe baştan başa) yanıversin... İşte Allah, tefekkür edesiniz diye, ayetlerini sizin için açıklıyor.

267-) Ya eyyühelleziyne amenu enfiku min tayyibati ma kesebtüm ve mimma ahrecna leküm minel Ard* ve la teyemmemül habiyse minhu tunfikune ve lestüm Bi ahıziyhi illâ en tüğmidu fiyh* va`lemu ennAllahe Ğaniyy’ün Hamiyd;
Ey iman edenler, kazandıklarınızın ve Arz’dan sizin için çıkardıklarımızın tayyib (temiz-helal-pozitiv) olanlarından infak edin... Göz yummaksızın (B sırrınca) alıcısı olmayacağınız habis (pis/negativ) i infak etmeye yeltenmeyin... İyi bilin ki Allah Ğaniy’dir, Hamiyd’dir.

268-) Eşşeytanü yeıdükümül fakre ve ye`muruküm Bil fahşa`* vAllahu yeıduküm mağfiraten minhu ve fadlen, vAllahu Vasi’un ‘Aliym;
Şeytan size fakirlik/yoksulluk va’deder ve size fahşa (çirkinlik, cimrilik) ile (B sırrınca) emreder... Allah ise kendinden bir mağfiret (kendi nuru ile örtme, yakin) ve fazl (üstünlük, fazlalık) va’deder... Allah Vasi’dir, Aliym’dir.

269-) Yü`til Hıkmete men yeşau`* ve men yü`tel Hıkmete fekad utiye hayren kesiyra* ve ma yezzekkeru illâ ülül elbab;
(O) Hikmet’i dilediğine verir... Kime Hikmet verilirse, gerçekten (ona) pek çok hayır verilmiştir... (Bunu) öz (vehimden arı) akıl sahiplerinden başkası anlayamaz.

270-) Ve ma enfaktüm min nefekatin ev nezertüm min nezrin fe innAllahe ya`lemuh* ve ma lizzalimiyne min ensar;
Nafakadan neyi infak ettiniz ve adaktan neyi nezrettiniz/adadınız ise, muhakkak Allah onu bilir (karşılığı kesindir)... Zalimler için ensar/yardımcılar yoktur.

271-) İn tübdüs sadekati feniımma hiye, ve in tuhfuha ve tü`tuhel fukarae fe huve hayrun leküm* ve yükeffiru anküm min seyyiatiküm* vAllahu Bi ma ta`melune Habiyr;
Sadakalarınızı açıkça verirseniz, o ne güzeldir!.. Eğer onları gizler ve onları fakirlere verirseniz, işte bu sizin için daha hayırlıdır, ve kötülüklerinizden bir ksımını örter/keffaret olur... Allah yapmakta olduklarınızı (B sırrınca; onların hakikatı ve oluşturucusu olarak) Habiyr’dir.

272-) Leyse aleyke hüdahüm ve lakinnAllahe yehdiy men yeşa`* ve ma tünfiku min hayrin felienfüsiküm* ve ma tünfikune illebtiğae vechillah* ve ma tünfiku min hayrin yüveffe ileyküm ve entüm la tuzlemun;
(Rasûlüm) onların hidayeti senin üzerine (bir borç) değildir... Fakat Allah dilediğine hidayet eder... Hayırdan ne infak ederseniz, ancak kendi nefsiniz içindir/kendi lehinizedir... (Nitekim) ancak vechullah’ı arzulayarak/vechullah için infak edersiniz... Hayırdan ne infak ederseniz, tamı tamına size ödenir; ve siz zulme uğratılmazsınız.

273-) Lil fukarailleziyne uhsıru fiy sebiylillâhi la yestetıy`une darben fiyl Ardı, yahsebühümül cahilü ağniyae minet teaffüf* ta`rifühüm Bi siymahüm* la yes`elunen Nase ilhafa* ve ma tünfiku min hayrin fe innAllahe Bihi ‘Aliym;
(İnfaklarınız-sadakalarınız) şu Fukara içindir ki Allah yolunda (mücahade için) hasredilmişler (kapanıp kalmışlar);Arz’da gezip dolaşmağa güç yetiremezler (ticaret ve dünyalık kazanç için vakitleri yok)... İffetlerinden ötürü, cahil kişiler (onları tanımayanlar) onları zengin kimseler sanır... (Rasûlüm) Sen onları (B sırrınca) simalarından tanırsın... (Onlar) yüzsüzlük edip insanlardan istemezler... (Artık) hayırdan ne infak ederseniz, muhakkak Allah onu (B sırrınca; onun hakikatı olarak) Aliym’dir.

274-) Elleziyne yünfikune emvalehüm Bil leyli vennehari sirran ve alaniyeten felehüm ecruhüm ınde Rabbihim* ve la havfün aleyhim ve la hüm yahzenun;
Mallarını, (B sırrınca) gece ve gündüz, gizli ve aleni infak edenler var ya, işte onların ecirleri Rableri indindedir... Onlara korku yoktur ve onlar mahzun da olmazlar.

275-) Elleziyne ye`külunerRiba la yekumune illâ kema yekumülleziy yetehabbetuhüşşeytanu minel mess* zâlike Bi ennehüm kalu innemel bey`u mislürRiba* ve ehalellahul bey`a ve harremerRiba* fe men caehu mevızatün min Rabbihi fenteha felehu ma selef* ve emruhu ilellah* ve men ade feülaike ashabünnar* hüm fiyha halidun;
Riba/faiz yiyenler (?), (kıyamet günü) ancak şeytanın mess için (cinlendirme, delirtme için) çarptığı kimsenin kıyam ettiğinden başka türlü kalkıp doğrulamazlar... Bu onların: “Bey’ (alış-veriş) de ancak riba (faiz) misli (gibi) dir”, demelerinden dolayıdır... Halbuki Allah bey’i helal ve riba’yı haram kılmıştır... Artık kime Rabbinden bir mev’ıze (öğüt) gelir de (bu nedenle faizden) vazgeçerse, geçmişte olan kendisinindir... Ve onun emri/işi de Allah’a kalmıştır... Kim (tekrar faize) dönerse, işte onlar Nar ashabıdırlar... Onlar orada ebedi kalıcılardır (çünkü faiz, şirk?).

276-) YemhakullahurRiba ve yurbis Sadekat* vAllahu la yuhıbbu külle keffarin esiym;
Allah riba’yı/faizi mahveder ve sadakaları ise artırır... Allah günahta israr eden, ziyadesiyle nankörlerin (faiz yiyenlerin) hiçbirini sevmez.

277-) İnnelleziyne amenu ve amilus salihati ve ekamus Salate ve atevüz Zekate lehüm ecruhüm ınde Rabbihim* ve la havfün aleyhim ve la hüm yahzenun;
İman edip salih amel işleyen, namazı ikame eden ve zekatı verenlerin Rableri indinde kendilerine has ecirleri vardır... Korku yoktur onlara ve onlar mahzun da olmazlar.

278-) Ya eyyühelleziyne amenüttekullahe vezeru ma bekıye miner Riba in küntüm mu’miniyn;
Ey iman edenler Allah’dan ittika edin ve riba’dan kalanı (bakiyesini) de bırakın, eğer mü’minler iseniz.

279-) Fein lem tef`alu fe`zenu Bi harbin minAllahi ve RasûliHİ, ve in tübtüm feleküm ruusü emvaliküm* la tazlimune ve la tuzlemun;
Eğer (bunu) yapmazsanız Allah ve Rasûlü tarafından (B sırrınca) harb ilan edildiğini duyun/bilin... Eğer tevbe ederseniz, o zaman mallarınızın başları (sermayeleriniz) sizindir... (Ki böylece) ne zulmedersiniz, ne de zulme uğrarsınız.

280-) Ve in kâne zu usretin fe nezıratün ila meyseretin, ve en tesaddeku hayrun leküm in küntüm ta`lemun;
Eğer o (borçlu) zorluk sahibi/darlık içinde ise kolaylıkla ödeyebilecekleri duruma kadar mühlet (tanıyın)... Ve (bu gibi borçlulara alacağınızı) tasaddukta bulunmanız sizin için daha hayırlıdır, eğer bilirseniz.

281-) Vetteku yevmen turceune fiyhi ilellahi sümme tüveffa küllü nefsin ma kesebet ve hüm la yuzlemun;
Kendisinde Allah’a döndürüleceğiniz GÜN’den ittika edin... Sonra her nefse (kendi) kazandığı tamı tamına verilecek ve onlar zulme uğratılmayacaklar.

282-) Ya eyyühelleziyne amenu iza tedayentüm Bi deynin ila ecelin müsemmen fektübuh* vel yektüb beyneküm kâtibun Bil adl* ve la ye`be kâtibun en yektübe kema allemehullahu fel yektüb* velyümlililleziy aleyhil hakku vel yettekıllahe Rabbehu ve la yebhas minhu şey`a*, fein kânelleziy aleyhil hakku sefiyhen ev daıyfen ev la yestetıy`u en yümille huve felyümlil veliyyuhu Bil adl* vesteşhidu şehiydeyni min Ricaliküm* fe in lem yekûna Racüleyni feRacülün vemreetani mimmen terdavne mineş şühedai en tedılle ıhdahüma fe tüzekkira ıhdahümel uhra* ve la ye`beş şühedau iza ma düu* ve la tes`emu en tektübuhu sağıyran ev kebiyran ila ecelih* zâliküm aksetu ındAllahi ve akvemu liş şehadeti ve edna ella tertabu illâ en tekûne ticareten hadıreten tüdiyruneha beyneküm feleyse aleyküm cünahun ella tektübuha* ve eşhidu iza tebaya`tüm* ve la yudarre katibün ve la şehiyd* ve in tef`alu fe innehu füsukun Biküm* vettekullah* ve yuallimukümüllah* vAllahu Bi külli şey`in ‘Aliym;
Ey iman edenler... Belirli bir vadeye kadar birbirinize (Bi-) borç verdiğinizde, onu yazın... Aranızda (Bi-) adaletli bir katip (yazmayı bilen adil biri) yazsın (noter?)... Katip/yazıcı, Allah’ın kendisine ta’lim ettiği/öğrettiği gibi yazmaktan imtina etmesin; yazsın... Hak kendi üzerinde olan (borçlu) da yazdırsın, Rabbi olan Allah’dan ittika etsin, ondan (borcundan) hiçbir şeyi eksiltmesin... Eğer hak üzerinde olan (borçlu) sefih (anlayışı kıt) veya zayıf (küçük çocuk, çaresiz) ya da kendisi bizzat yazdırmağa gücü yetmezse, onun velisi (Bi-) adaletle yazdırsın... Ricalinizden (erkeklerinizden) iki (kişiyi) de şahid tutun... Eğer iki (tane) erkek yoksa, o zaman razı olacağınız şahidlerden bir erkek iki kadın (olsun)... Onlardan (kadınlardan) biri şaşırırsa/unutursa, öteki biri diğerine hatırlatır (diye)... Da’vet edildiklerinde şahidler de imtina etmesinler (şahidlik yapsınlar)... (Sizler, katipler de) küçük veya büyük onu (borcu) eceline (vadesine) kadar yazmaktan usanmayın... Bu Allah indinde uluhiyyet hükümlerince en uygun/en adaletli, şahadet/şahitlik için en sağlam ve şekke düşmemeniz için en yakın/elverişlidir... Ancak aranızda döndürüp/devredip durduğunuz (tamamen) peşin bir ticaret olursa onu yazmamanızda üzerinize bir günah yoktur... Karşılıklı alışveriş yaptığınızda da şahid tutun... Katib’e de, şahid’e de bir zarar olmasın/verilmesin... Eğer (bir zarar) yaparsanız, muhakkak ki bu (B gerçeğince) sizin fusukunuz (sistem’den çıkmanız) dır... Allah’dan ittika edin... Allah size öğretiyor... Allah Bi-külli şey’in Aliym’dir.

283-) Ve in küntüm alâ seferin ve lem tecidu katiben ferihanun makbudatün, fein emine ba`duküm ba`dan felyüeddillezi`tümine emanetehu velyettekıllahe Rabbehu, ve la tektümüş şehadete, ve men yektümha fe innehu asimün kalbüh* vAllahu Bi ma ta`melune ‘Aliym;
Ve eğer bir sefer üzere olursanız da bir katip bulamazsanız, o zaman kabzedilmiş rehinler (değerli nesneler/belgeler de yeter)... Eğer biriniz diğerine güvenirse/birbirinize güvenmiş (emin olmuş) iseniz, kendisine güvenilen emanetini ödesin; ve Rabbi olan Allah’dan ittika etsin... Şahadeti/şahitliği de gizlemeyin... Kim onu (şahadeti) gizlerse, muhakkak onun kalbi günahkardır... Allah yapmakta olduklarınızı (B sırrınca; onların hakikatı ve meydana getiricisi olarak) Aliym’dir.

284-) Lillahi ma fiys Semavati ve ma fiyl Ard* ve in tübdu ma fiy enfüsiküm ev tuhfuhu yuhasibküm BiHİllah* feyağfiru limen yeşau ve yuazzibu men yeşa`* vAllahu alâ külli şey`in Kadiyr;
Semavat’ta ne var ve Arz’da ne var ise Allah’ındır (O’nun Esmasının zuhurudur; Hakdır)... Nefislerinizde (enfüsünüzde) olanı açıklasanız da gizleseniz de Allah sizi onunla (B sırrınca) hesaba çeker/çekiyor... Dilediğini mağfiret eder (yakiyn nasip eder) ve dilediğine de azab eder... Allah her şeye Kadiyr’dir.

285-) Amener Rasûlü Bi ma ünzile ileyhi min Rabbihi vel mu`minun* küllün amene Billahi ve MelaiketiHİ ve KütübiHİ ve RusuliHİ, la nuferriku beyne ehadin min RusuliHİ, ve kalu semi`na ve eta`na ğufraneke Rabbena ve ileykel masıyr;
Er-Rasûl (Rasûlullah), Rabbinden kendisine İNZAL olana (B sırrıyla) iman etti, mü’minler de (iman ettiler)... Hepsi, (B sırrıyla) Allah’a, meleklerine, kitaplarına ve Rasûllerine iman etmiştir... O’nun Rasûllerinden hiçbirini ayırt etmeyiz... “işittik ve itaat ettik, Ğufran’sın (mağfiretini isteriz) Rabbimiz, dönüşümüz sanadır”, dediler.

286-) La yükellifullahu nefsen illâ vüs`aha* leha ma kesebet ve aleyha mektesebet* Rabbena la tüahızna in nesiyna ev ahta`na* Rabbena ve la tahmil aleyna ısran kema hameltehu alelleziyne min kablina* Rabbena ve la tühammilna ma la takate lena Bih* va`fü anna, vağfir lena, verhamna, ente mevlana fensurna alel kavmil kafiriyn;
Allah, hiçbir nefse/kimseye teklif etmez (mükellef tutmaz), kapasitesi dışındakini... Kişinin kulluk vazifesi olarak (Allah için) yaptığının kazancı lehine, nefsi için çabalayıp kazandığı aleyhinedir...Rabbimiz, eğer unutursak veya (kasdi olmaksızın) hataya düşersek, bununla bizi mes’ul tutma (affet?)... Rabbimiz, bizden evvelkilere yüklemiş olduğun ağır yükleri bize yükleme (mağfiret et?)... Rabbimiz, güç yetiremeyeceğimiz şeyleri (B sırrınca) bize yükleme (rahmet/merhamet et?)... Affeyle bizleri (sil günahlarımızı)... Mağfiret et bizleri (varlık günahımızı ört)... (Özel rahmetinle) rahmet buyur bizlere... SEN MEVLAmızsın; o halde kafirlere (hakikatı reddedenlere, gerçeği örtenlere) karşı bize zafer ihsan et...

SUREYİ YAZDIR