SÛRE HAKKINDA ÖZET BİLGİ
TaHa sûresi Mekke döneminde 45.sırada nazıl olmuştur... 135 ayettir... İsmini, birinci ayetinden almıştır... “Ta-Ha”, Hz.Rasûlullah’a vasfi bir hitabtır; O’nun ismidir... Bu sûre’nin bir ismi de “Keliym”dir...
Taha Sûresinde, Kur’an’ın inzal edilişindeki hikmet, Rahman’ın Arş’ı istivası, sır-ahfa, Hz.Musa’nın muhtelif örnekliği ve fravun meselesi, Samiriy konusu, ölüm-kıyamet tahakkuku olayları, şefaat gerçeği, Kur’an’ın vahyindeki özellik ve Hz.Rasûlullah’a “Rabbim ilmimi artır” emrindeki sır, Adem ve cenneti, Zikir’den yüz çevirenin körlüğü,... gibi bir çok önemli konu... açıklanmaktadır...
AYETLERİN MÂNÂSI
BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHIYM
1-) Tâ ha;
Ta Ha!.
2-) Ma enzelna aleykel Kur’âne liteşka;
Biz Kur’an’ı sana, şakıy (bedbaht, mutsuz) olasın (aşırı ibadet ve devamlı sülûk disiplinleri ile zahmet çekesin) diye inzal etmedik.
3-) İlla tezkireten limen yahşa;
Ancak haşyet duyan bilinç için bir tezkire olsun diye (inzal ettik; maksat idrak etmektir).
4-) Tenziylen mimmen halekal’ Arda ves Semavatil ‘ula;
Arz’ı ve yüce/yüksek Semaları yaratandan kısım kısım indirilmiştir.
5-) ErRahmanu alel Arşisteva;
Rahman, Arş’a istiva etti.
6-) LeHU ma fiys Semavati ve ma fiyl Ardı ve ma beynehüma ve ma tahtessera;
Semalarda, Arz’da, ikisinin arasında ve sera’nın (toprağın) altında ne var ise O’nundur.
7-) Ve in techer Bil kavli feinneHU ya`lemüs Sirra ve Ahfâ;
Sen (Bi-) kavli (sözü) açığa vurursan (veya gizlersen farketmez), (bil ki) muhakkak ki O, Sırr’ı da Ahfa’yı da bilir.
8-) Allahu la ilahe illâ HU* leHul Esmaül Hüsna;
(Çünkü O) Allah’dır, O’ndan ğayrı ilah/vücud yoktur... Esma’ül Hüsna O’nundur!.
9-) Ve hel etake hadiysü Musa;
Musa’nın hadisi (haberi) sana geldi mi?.
10-) İz rea naren fekale liehlihimküsu inniy anestü naren lealliy atiyküm minha Bi kabesin ev ecidü alennari hüda;
Hani (Musa) bir ateş gördü de ehline: “Yerinizde durun, muhakkak ki ben bir ateş üns ettim (hissettim, algıladım, gördüm)... Belki ondan size bir (Bi-) kabes (meş’ale, kor parçası) getiririm ya da o ateşin üzerinde bir huda (klavuz) bulurum”.
11-) Felemma etaha nudiye ya Musa;
Ona (ateşe) geldiğinde: “Ya Musa!” diye (ateş’den) nida edildi.
12-) İnniy ene Rabbüke fahla` na`leyk* inneke Bil vadil mukaddesi Tuva;
“Muhakkak ki ben senin Rabbinim!.. (Bu sebeple) hemen iki na’lınını çıkar (çünkü sen bilinç yapısın); muhakkak ki sen (B sırrıyla) mukaddes vadi Tuva’dasın!”.
13-) Ve enahtertüke festemı` lima yuha;
“Ben seni seçtim... İmdi vahyolunanı dinle!”.
14-) İnneniy enellahu la ilahe illâ ene fa`budniy, ve ekımıs Salate lizikrİY;
“Muhakkak ki Ben, evet Ben Allahım!... İlah yok ancak BEN (Ben’den gayrı vücud yok)... Bana kulluk et ve Benim zikrim için salatı ikame et!”.
15-) İnnes saate atiyetün ekâdü uhfiyha litücza küllü nefsin Bima tes`a;
Muhakkak O Saat (kıyamet; fena, ölüm) gelecektir... Her nefs (B sırrınca) sa’yettiği ile cezalansın diye az kalsın onu (melikiyet ile) gizleyeceğim.
16-) Fela yesuddenneke anha mel la yu`minu Biha vettebea hevahu feterdâ;
“Ona (kıyamet’e/ölüme; zati teklik zuhuru’na B-sırrınca) iman etmeyen ve hevasına tabi olmuş kimse ondan (Allah’a Lıka’dan, tam fena’dan) seni alakoymasın; sonra helak olursun!”.
17-) Ve ma tilke Bi yemiynike ya Musa;
“O senin (Bi-) sağ elindeki nedir, ya Musa?”.
18-) Kale hiye asaye, etevekkeü aleyha ve ehüşşü Biha alâ ğanemiy ve liye fiyha mearibü uhra;
(Musa) dedi ki: “O, benim asa’mdır... Ona dayanırım, (B sırrınca) onunla koyunlarıma (ağaçtan) yaprak silkelerim ve onda başka ihtiyaçlarım da var”.
19-) Kale elkıha ya Musa;
“Onu bırak, ya Musa!” dedi.
20-) Feelkaha feiza hiye hayyetün tes`a;
(Musa da) onu attı... Bir de ne görsün o (asa; Musa’nın nefsi) koşan bir yılan!.
21-) Kale hûzha ve la tehaf* senuıydüha siyretehel ula;
“Onu al ve korkma!.. Onu sana ilk siretinde iade edeceğiz!” dedi.
22-) Vadmüm yedeke ila cenahıke tahrüc beydae min ğayri suin ayeten uhra;
“Elini senin cenahına (kendi tarafına) zamm et; bir başka ayet olarak hastalıksız-kötülüksüz-noksansız-kusursuz bembeyaz (nur) halde çıksın”.
23-) Li nüriyeke min ayatiNEl kübra;
“Sana en büyük ayetlerimizden gösterelim diye!”.
24-) İzheb ila fir`avne innehu tağa;
“Git Farvun’a!.. Muhakkak ki o tuğyan etti”.
25-) Kale Rabbişrah liy sadriy;
(Musa) dedi ki: “Rabbim, sadrımı açıp genişlet (hakkel yakiyn eyle)”.
26-) Ve yessirliy emriy;
“İşimi bana kolaylaştır”.
27-) Vahlül ukdeten min lisaniy;
“Lisanımdan düğümü (bilincimin külli manaları algılayıp değerlendirmesini engelleyen zihin düğümlerini) çöz”.
28-) yefkahu kavliy;
“Ki sözümü (derinliğine) anlasınlar (içlerine tesir etsin)”.
29-) Vec`al liy veziyren min ehliy;
“Benim için ehlimden bir vezir oluştur”.
30-) Harune ehıy;
“Kardeşim Harun’u”.
31-) Üşdüd Bihi ezriy;
“Onunla (B sırrınca, O olarak) gücümü şiddetlendir”.
32-) Ve eşrikhu fiy emriy;
“Ve Onu işimde ortak yap”.
33-) Key nüsebbihake kesiyra;
“Ki seni çokça tesbih (tenzih) edelim”.
34-) Ve nezküreke kesiyra;
“Seni çok zikredelim (ilim)”.
35-) İnneke künte Bina Basıyra;
“Muhakkak ki sen bizi (B sırrınca, biz olarak) Basıyr’sin!”.
36-) Kale kad ütiyte sü`leke ya Musa;
“İstediğin sana verildi, ya Musa!” dedi.
37-) Ve lekad menenna aleyke merreten uhra;
“Andolsun ki (bundan önce) sana başka bir kere daha menn (lutf-ihsan) etmiştik”.
38-) İz evhayna ila ümmike ma yuha;
“Hani vahyolunanları annene (şöyle) vahyetmiştik (program, rububiyyet hükümleri vahiy yollu açığa çıkar)”.
39-) Enıkzi fiyhi fiyttabuti fakzi fiyhi fiyl yemmi fel yulkıhil yemmü Bis sahıli ye`hûzhü adüvvün liy ve adüvvün leh* ve elkaytü aleyke mehabbeten minnİY* ve litusnea alâ ayniy;
“Onu (Musa’yı) Tabut’un (beden) içine koy... Onu Yemm’e (denize) bırak... Yemm (B gerçeğince) Onu sahil’e kavuştursun ki, benim de düşmanım, Onun da düşmanı (olan nesne) Onu alsın... Ve senin üzerine ben’den bir muhabbet bıraktım... Gözümün önünde (ben’im terbiye ve muhafazam altında) yapılanman/yetiştirilmen için”.
40-) İz temşiy uhtüke fetekulu hel edüllüküm alâ men yekfüluh* fereca`nake ila ümmike key tekarre aynüha ve la tahzen* ve katelte nefsen fenecceynake minel ğammi ve fetennake fütuna; felebiste siniyne fiy ehli medyene sümme ci`te alâ kaderin ya Musa;
“Hani kızkardeşin yürüyor (Fravun ailesine gidip) ve diyordu ki: ‘Onu tekeffül edecek (süt emzirecek, rüşdüne kadar besleyecek) kimseyi size göstereyim mi?’.. Böylece seni annene rücu’ ettirdik gözü aydın olsun ve hüzünlenmesin diye... (Hem) sen bir nefs katlettin de (bunun üzerine) biz seni ğamdan kurtardık... Seni fitneden (imtihandan) fitneye uğrattık da... (Hani) Ehl-i Medyen içinde (Şuayıb a.s.ın yanında) senelerce kaldın... Sonra bir kader üzere geldin ya Musa!”.
41-) Vastana`tüke linefsiy;
“Seni nefsim için seçtim”.
42-) İzheb ente ve ehuke Bi ayatıy ve la teniya fiy zikriy;
“Sen ve kardeşin ayetlerimle (B sırrınca ayetlerim olarak) (Fravun’a) gidin... Zikrim (müşahadem)’de gevşeklik/zaaf göstermeyin!”.
43-) İzheba ila fir`avne innehu tağa;
“İkiniz gidin Fravun’a!... Muhakkak ki o tuğyan etmiştir”.
44-) Fekula lehu kavlen leyyinen leallehu yetezekkeru ev yahşa;
“Ona yumuşak (terkibiyetsiz, kudsi) söz söyleyin (ikiniz) !... Belki tezekkür eder yahud haşyet duyar!”.
45-) Kala Rabbena innena nehafü en yefruta aleyna ev en yatğa;
“Rabbimiz!.. Doğrusu biz, bizim üzerimize ifrat etmesinden (aleyhimize aşırı gitmesinden) veya tuğyan etmesinden korkarız” dediler (ikisi).
46-) Kale la tehafa inneniy meaküma esmeu ve era;
(Allah) dedi ki: “Korkmayın!... Muhakkak ki Ben sizin (ikiniz) le beraberim, işitir ve görürüm”.
47-) Fe`tiyahu fekula inna Rasûla Rabbike feersel meana beniy israiyle ve la tuazzibhüm* kad ci`nake Bi ayetin min Rabbik* vesSelâmü alâ menittebeal hüda;
“Artık ona gelin ve deyin ki: Doğrusu biz senin Rabbinin Rasûlleriyiz!... İsrailOğullarını (ruhani kuvveleri) bizimle beraber gönder, onlara azab etme!.. Gerçekten biz sana, senin Rabbin tarafından (B sırrınca) bir ayet olarak geldik... Selam, huda’ya (rehbere; yol göstericiye) tabi olan üzerine olsun”.
48-) İnna kad uhıye ileyna ennel azâbe alâ men kezzebe ve tevella;
“Doğrusu bize, azabın yalanlayan ve yüzçeviren üzerine olacağı vahyolundu”.
49-) Kale femen Rabbuküma ya Musa;
(Rabbinden perdeli Fravun) dedi ki: “Sizin (ikinizin) Rabbi kimdir, ya Musa?”.
50-) Kale Rabbunelleziy a`ta külle şey`in halkahu sümme heda;
(Musa) dedi ki: “Rabbimiz her şey’e halkıyyetini (varoluş işlevine göre varlığını ve özelliklerini) veren, sonra da hidayet edendir (hedefine ermesini kolaylaştırandır)”.
51-) Kale fema balül kurunil ulâ;
(Fravun) dedi ki: “Peki ya ilk nesillerin (önceki asırların insanlarının) hali nedir (çünkü böyle Rasûl görmediler) ?”.
52-) Kale ılmuha ınde Rabbiy fiy Kitab* la yedıllu Rabbiy ve la yensa;
(Musa) dedi ki: “Onların ilmi Rabbimin indinde bir kitab’ta (Levh-i Mahfuz’da) dır... Rabbim sapmaz ve unutmaz (hüküm ve takdiri yerine gelir)!”.
53-) Elleziy ceale lekümül Arda mehden ve selek leküm fiyha sübülen ve enzele mines Semai maen, feahrecna Bihi ezvacen min nebatin şetta;
“Arz’ı sizin için bir beşik yapan, orada sizin için yollar (duyu organları) açan ve Sema’dan bir su inzal eden O’dur”... O su ile (B sırrınca) çeşitli nebattan ezvac (eşler, çiftler) çıkardık.
54-) Külu ver`av en`ameküm* inne fiy zâlike le âyâtin liülinNüha;
(Kendiniz) yiyin ve hayvanlarınızı da otlatın... Muhakkak ki bunda nüha (nühyeler, akıllar) sahipleri için elbette ayetler vardır.
55-) Minha halaknaküm ve fiyha nuıydüküm ve minha nuhricüküm tareten uhra;
Sizi Arz’dan halkettik (120.gündeki nefh-i ruh dahil tüm inşa)... Tekrar sizi orada iade edeceğiz (fena, vefat)... Ve sizi ondan bir kez daha çıkaracağız (ba’s).
56-) Ve lekad ereynahu ayatina külleha fekezzebe ve eba;
Andolsun ki biz ona (Fravun’a) ayetlerimizin hepsini gösterdik... (Ama o) yalanladı ve imtina etti.
57-) Kale eci`tena lituhricena min Ardına Bi sihrike ya Musa;
“(Bi-) sihrin ile bizi Arz’ımızdan çıkarasın diye mi geldin, Ya Musa?” dedi.
58-) Felene`tiyenneke Bi sihrin mislihi fec`al beynena ve beyneke mev`ıden la nuhlifühu nahnu ve la ente mekanen süva;
“Onun misli bir (Bi-) sihir, biz de mutlaka sana getireceğiz... Bizimle senin arana bir mev’id (buluşma vakti) kıl (belirle) ki, biz de ona muhalefet etmeyelim sen de... (Her iki tarafın toplanması için) tam yerinde, düzgün bir mekan (olsun)”.
59-) Kale mev`ıdüküm yevmüzziyneti ve en yuhşerenNasu duha;
(Musa) dediki: “Sizin mev’idiniz (buluşma vaktiniz) ziynet günü’dür... İnsanlar kuşluk vakti haşrolunsunlar”.
60-) Fetevella fir`avnü fecemea keydehu sümme eta;
(Bunun üzerine) Fravun yüz çevirip döndü (gitti) ve hilesini cem’etti, sonra geldi.
61-) Kale lehüm Musa veyleküm la tefteru alellahi keziben feyüshıteküm Bi azâb* ve kad habe meniftera;
Musa onlara dedi ki: “Veyl olsun size!.. Allah üzerine yalan uydurmayın!.. Bundan dolayı (Allah) (Bi-) azab ile kökünüzü keser... İftira eden hakikaten kaybetmiştir”.
62-) Fetenazeu emrehüm beynehüm ve eserrunnecva;
(Sihirbazlar; evham-hayal ürünü fikirler) işlerini aralarında tartıştılar... Fısıltılarını gizlediler.
63-) Kalu in hazâni lesahırani yüriydani en yuhricaküm min Ardıküm Bi sihrihima ve yezheba Bi tariykatikümül müslâ;
(Fravunun büyücüleri) dediler ki: “Şu ikisi, iki büyücüden başka bir şey değildir... (Bi-) sihirleri (sizi aciz bırakan tesirleri) ile sizi Arz’ınızdan çıkarmak ve sizin en nümune yolunuzu giderip yok etmek diliyorlar”.
64-) Feecmiu keydeküm sümme`tu saffa; ve kad eflehal yevme menista`la;
“Bu sebeple bütün hilelerinizi cem’edin, sonra saf halinde gelin... Bugün kim üstün gelir ise o felaha ermiştir”.
65-) Kalu ya Musa imma en tülkıye ve imma en nekûne evvele men elka;
Dediler ki: “Ya Musa!.. Ya sen at, ya da ilk atan biz olalım”.
66-) Kale bel elku* feiza hıbalühüm ve ısıyyühüm yuhayyelü ileyhi min sıhrihim enneha tes`a;
(Musa) dedi ki: “Hayır, siz atın”... Bir de ne görsün!... Onların ipleri ve değnekleri, sihirlerinden ötürü, kendisine, koşuyorlarmış gibi göründü (hayal).
67-) Feevcese fiy nefsihi hıyfeten Musa;
Musa nefsinde bir korku duydu.
68-) Kulna la tehaf inneke entel a`la;
“Korkma!... Muhakkak ki sen, evet sen a’la’sın (üstünsün)” dedik.
69-) Ve elkı ma fiy yemiynike telkaf ma saneu* innema saneu keydü sahır* ve la yüflihus sahıru haysü eta;
“Sağ elindekini bırak, onların ürettiklerini yutsun... (Onlar) ancak sihirbazın hilesini yapıp ürettiler... Sihirbaz nereye gitse iflah etmez”.
70-) Feulkıyes seharetü sücceden kalu amenna Bi Rabbi Harune ve Musa;
Bu sebeple sihirbazlar secdeye kapandılar... “Harun ve Musa’nın Rabbine (B sırrıyla) iman ettik” dediler.
71-) Kale amentüm lehu kable en azene leküm* innehu le kebiyrukümülleziy allemekümüssıhr* fele ükattıanne eydiyeküm ve ercüleküm min hılafin ve le usallibenneküm fiy cüzuınnahl* ve leta`lemünne eyyüna eşeddü azâben ve ebka;
(Fravun) dedi ki: “Ben size izin vermeden Ona iman ettiniz ha!.. Muhakkak ki O, size sihri öğreten büyüğünüzdür... Andolsun ki sizin ellerinizi ve sizin ayaklarınızı çaprazlama keseceğim ve elbette sizi hurma dallarından asacağım... Hangimizin azabca daha şiddetli ve daha kalıcı olduğunu elbette bileceksiniz!”.
72-) Kalu len nü`sireke alâ ma caena minel beyyinati velleziy fetarena fakdı ma ente kad* innema takdiy hazihil hayated dünya;
Dediler ki: “Beyyinattan (açık kanıtlar, mucizeler, sıfatlar’dan) bize gelen ve bizi (ilk) yaratan (Fatır) üzerine seni asla tercih etmeyeceğiz... Ne hükmedeceksen hükmet!... Sen ancak şu dünya hayatına hükmedersin”.
73-) İnna amenna Bi Rabbina li yağfire lena hatayana ve ma ekrehtena aleyhi mines sıhr* vAllahu hayrun ve ebka;
“Doğrusu biz Rabbimize (B sırrıyla) iman ettik ki bizim için hatalarımızı ve sihirden bizi üzerine zorladığın şeyi mağfiret etsin... Allah daha hayırlı ve daha bakidir”.
74-) İnnehu men ye`ti Rabbehu mücrimen feinne lehu cehennem* la yemutü fiyha ve la yahya;
Gerçek şu ki: Kim Rabbine mücrim (müşrik; gayrı biri) olarak gelirse işte Cehennem onun içindir… Orada ne ölür (kurtulur), ne de dirilir (sürekli azab, ölme-dirilme yaşarlar).
75-) Ve men ye`tihi mu`minen kad amiles salihati feülaike lehümüd derecatül ‘ula;
Kim de O’na mü’min olarak salih amel yapmış halde gelirse, işte onlar için en a’li dereceler vardır.
76-) Cennatu Adnin tecriy min tahtihel enharu halidiyne fiyha* ve zâlike cezaü men tezekkâ;
Altlarından nehirler akan ADN cennetleri... Onda ebedi kalıcılardır... Arınıp tezkiye edenin cezası işte budur.
77-) Ve lekad evhayna ila Musa en esri Bi ıbadiy fadrib lehüm tariykan fiyl bahri yebesa* la tehafü dereken ve la tahşa;
Andolsun ki Musa’ya (şunu) vahyettik: “(Bi-) kullarımı geceleyin yürüt... Onlar için denizde kuru bir yol darbet (asanla vurarak aç)... (Fravun tarafından) yetişilmekten korkmaksızın ve (denizde boğulmaktan) haşyet duymaksızın”.
78-) Feetbeahüm fir`avnu Bi cünudihi fe ğaşiyehüm minel yemmi ma ğaşiyehüm;
Fravun (Bi-) ordusu ile onları izledi de kendilerini yemm (deniz)’den ne bürüdüyse bürüdü (kaplayıp içine aldı, boğdu).
79-) Ve edalle fir`avnu kavmehu ve ma heda;
Fravun kendi kavmini saptırdı, doğru yola klavuzlamadı.
80-) Ya beniy israiyle kad enceynaküm min adüvviküm ve vaadnaküm canibetTuril Eymene ve nezzelna aleykümülMenne vesSelva;
Ya İsrailOğulları!.. Gerçekten biz sizi düşmanınızdan kurtardık ve Tur’un sağ canibinde size vaad ettik... Sizin üzerinize Menn (kudret helvası) ve Selva (bıldırcın kuşu) tenzil ettik.
81-) Külu min tayyibati ma razaknnaküm ve la tetğav fiyhi feyehılle aleyküm ğadabiy* ve men yahlil aleyhi ğadabiy fekad heva;
Sizi rızıklandırdığımız tayyibattan yiyin ve onda tuğyan etmeyin... Yoksa üzerinize gadabım iner.. Kimin üzerine gadabım inerse hakikaten o aşağı düşmüştür.
82-) Ve inniy le Ğaffarun limen tabe ve amene ve amile salihan sümmehteda;
Muhakkak ki ben, tevbe eden (hakikatına yakışmayan davranışlarını farkedip dönen, doğrusunu keşfeden), iman eden (arınan), salih amel (hakikatının gereği, sünnetullah’a uyumlu amel) yapan, sonra da doğru yolu bulan (Zat’a yönelen) kimseye elbette Ğaffar’ım.
83-) Ve am a`celeke an kavmike ya Musa;
“Seni kavminden acele ettiren (acele ile uzaklaştıran) nedir, YaMusa?”.
84-) Kale hüm ülai alâ eseriy ve aciltü ileyke Rabbi literda;
(Musa) dedi ki: “Onlar benim eserim (izim) üzereler... Rabbim, razı olasın diye sana acele ettim”.
85-) Kale feinna kad fetenna kavmeke min ba`dike ve edallehümüs Samiriyy;
(Rabbi) dedi ki: “Doğrusu biz senden sonra kavmini fitneye düşürdük (imtihan ettik)... Onları Samiriy (istidrac sahibi) saptırdı”.
86-) Feracea Musa ila kavmihi ğadbane esifa* kale ya kavmi elem yeıdküm Rabbüküm va`den hasena* efetale aleykümül ahdü em eradtüm en yehılle aleyküm ğadabün min Rabbüküm feahleftüm mev`ıdiy;
Musa, gadablı ve üzgün olarak kavmine döndü... Dedi ki: “Ey Kavmim!.. Rabbiniz size güzel bir vaadde bulunmamış mıydı?.. Bu ahd (süreci) size uzun mu geldi?.. Yoksa Rabbinizden üzerinize bir gadab inmesini mi dilediniz de mev’idime (va’dinize) muhalefet ettiniz?”.
87-) Kalu ma ahlefna mev`ıdeke Bi melkina ve lakinna hümmilna evzaren min ziynetil kavmi fekazefnaha fekezâlike elkas Samiriyy;
Dediler ki: “Biz kendi melkimizle (kuvvetimizle, tasarrufumuzla) senin mev’idine (sana) muhalefet etmedik... Fakat biz kavmimizin ziynetinden ağırlıklar yüklenmiştik de onları kaldırıp (Samiyri’nin ateşine) attık... Samiriy de işte böylece atmıştı (biz ona bakıp yaptık?)”.
88-) Feahrece lehüm ıclen ceseden lehu huvarün fekalu hazâ ilahuküm ve ilahu Musa fenesiy;
(Samiriy) onlar için böğürebilen bir ICLEN CESEDEN (buzağı cesedi, yani bir buzağı ki ondan maksad böğürebilen anlayışsız bir cesed?) çıkarttı... Bunun üzerine dediler ki: “İşte bu hem sizin ilahınız ve hem de Musa’nın ilahıdır; fakat Musa (bu ilahı) unuttu!?”.
89-) Efela yeravne ella yerciu ileyhim kavlen ve la yemlikü lehüm darren ve la nef`a;
Görmüyorlar mı ki o (buzağı), onlara bir kavli (bir sözü) geri çevirmez (cevab vermez; idraksızdır), onlara bir zarar ve bir faydaya malik de değildir?.
90-) Ve lekad kale lehüm Harunu min kablü ya kavmi innema fütintüm Bih* ve inne RabbekümürRahmanu fettebiuniy ve etıy`u emriy;
Andolsun ki daha önce Harun onlara şöyle dedi: “Ey kavmim!... Siz onunla (B sırrınca) ancak sınandınız... Muhakkak ki sizin Rabbiniz Rahman’dır... O halde bana tabi olun ve emrime itaat edin!”.
91-) Kalu len nebraha aleyhi akifiyne hatta yercia ileyna Musa;
Dediler ki: “Musa bize dönünceye kadar, ona (buzağıya) tapınıp durmaya devam edeceğiz”.
92-) Kale ya Harunü ma meneake iz raeytehüm dallu;
(Musa) dedi: “Ya Harun!.. Bunların dalalete saptıklarını gördüğünde seni ne men’ etti,”.
93-) Ella tettebian* efeasayte emriy;
“bana tabi olmaktan?.. Emrime ısyan mı ettin?”.
94-) Kale yebneümme la te`huz Bi lıhyetiy ve la Bi ra`siy* inniy haşiytü en tekule ferrakte beyne beniy israiyle ve lem terkub kavliy;
(Harun) dedi ki: “Ey anamın oğlu!... (Bi-) sakalımdan ve (Bi-) başımdam tutma!.. Muhakkak ki ben: ‘İsrailOğulları arasında tefrika çıkardın, kavlimi gözetmedin’, diyeceğinden haşyet ettim (korktum)”.
95-) Kale fema hatbüke ya Samiriyy;
(Musa) dedi ki: “Senin hatbın (zorun, kasdın, durumun) nedir, Ya Samiriy?”.
96-) Kale besurtu Bi ma lem yebsuru Bihi fekabadtu kabdaten min eserir Rasûli fenebeztüha ve kezâlike sevvelet liy nefsiy;
(Samiriy) dedi ki: “Onların (B sırrınca) görmediklerini (B sırrınca) gördüm (biliyorum)... Rasûl’ün eserinden (izinden) bir kabza (avuç) aldım da onu (onların ziynet nesnelerinin eridiği karışıma) attım... İşte böylece nefsim beni teşvik etti/sevdirdi”.
97-) Kale fezheb feinne leke fiyl hayati en tekule la misas* ve inne leke mev`ıden len tuhlefeh* venzur ila ilahikelleziy zalte aleyhi akifa* le nuharrikannehu sümme lenensifennehu fiyl yemmi nesfa;
(Musa) dedi ki: “Git!.. Muhakkak ki senin için hayatta ‘bana temas yok= bana dokunmayın’ demen var... Ayrıca senin için kendisine asla muhalefet edemeyeceğin bir mev’id (kesin bir vakit) var... (Gece gündüz) tapıp durduğun ilahına bir bak!... Kesinlikle onu yakacağız, sonra onu un ufak edip Yemm (deniz)’de savuracağız”.
98-) İnnema ilahukümullahulleziy la ilahe illâ HU* vesia külle şey`in ılma;
Sizin ilahınız (yaratanınız, müessiriniz) ancak Allah’dır -ki O’ndan gayrı ilah (vücud) yoktur!... (O) ilmen herşeyi kuşatan genişliktedir.
99-) Kezâlike nekussu aleyke min enbai ma kad sebeka, ve kad ateynake min ledünna zikra;
İşte böylece öne geçmiş olanların haberlerinden bazısını sana kıssa ediyoruz... Hakikaten sana ledünnümüzden bir Zikir verdik.
100-) Men a`reda anhü feinnehu yahmilu yevmel kıyameti vizra;
Kim Ondan yüz çevirirse, muhakkak ki o kıyamet günü ağır bir yük/günah yüklenecektir.
101-) Halidine fiyh* ve sae lehüm yevmel kıyameti hımla;
Onda (o günahın içinde) ebedi kalıcılardır... Kıyamet günü o (yük), onlar için ne kötü bir yüktür!.
102-) Yevme yünfehu fiysSuri ve nahşurul mücrimiyne yevmeizin zurka;
O gün (o kıyamet günü) sura nefholunur... O gün mücrimleri zurka (gözleri gömgök, a’ma) olarak haşrederiz.
103-) Yetehafetune beynehüm in lebistüm illâ aşra;
Kendi aralarında şöyle fısıldaşırlar: “Ancak on (gün) kaldınız”.
104-) Nahnu a`lemu Bima yekulune iz yekulu emselühüm tariykaten in lebistüm illâ yevma;
Onların ne dediklerini (dedikleri şeyi) biz (B sırrınca) daha iyi biliriz; yol olarak onların en örneği: “Ancak bir gün kaldınız” dediği vakit.
105-) Ve yes`eluneke anil cibali fekul yensifüha Rabbiy nesfa;
Sana dağlardan sorarlar... De ki: “Rabbim onları ufalayıp savuracak/kökünden söküp dağıtacak”.
106-) Feyezeruha kaan safsafa;
“Onları (n yerlerini) boş dümdüz (ölü; hiç var olmamışlar) halde bırakır (Teklik)”.
107-) La tera fiyha ıvecen ve la emta;
“Orada (onların yerinde) ne eğrilik (çukur) ne de tepecik (tümsek) görmezsin”.
108-) Yevmeizin yettebiuned daıye la ıvece lehu, ve haşeatil asvatu lirRahmani fela tesmeu illâ hemsa;
O gün sapması/eğriliği olmayan da’vetçiye (Hakk’a) tabi olurlar... Rahman için sesler huşudadır... Hems (gizli ses) den başka bir şey işitmezsin.
109-) Yevmeizin la tenfeuş şefaatü illâ men ezine lehür Rahmanu ve radıye lehu kavla;
O gün şefaat fayda vermez... Ancak Rahman’ın kendisine izin verdiği (şefaat edilen) ve kavline (etkin söz) razı olduğu (şefaat eden) kimse müstesna!.
110-) Ya`lemu ma beyne eydiyhim ve ma halfehüm ve la yuhıytune Bihi ılma;
(O), onların önlerindekini de, arkalarındakini bilir... (Onlar ise), O’nu (B sırrınca) ilmen ihata edemezler.
111-) Ve anetilvucuhu lil HayyilKayyum* ve kad habe men hamele zulma;
Vechler (yüzler), Hayy ve Kayyum’a zillet ile boyun eğmiştir... Bir zulüm yüklenen (halife oluşunu farkedemeden vefat eden) kimse hakikaten kaybetmiştir.
112-) Ve men ya`mel mines salihati ve huve mu`minün fela yehafü zulmen ve la hadma;
Kim (gerçekten) mü’min olarak salih ameller yaparsa, o bir zulüm (haksızlığa uğramaktan) ve hazm (çiğnenip yutulmak)’dan korkmaz.
113-) Ve kezâlike enzelnahu Kur’ânen Arabiyyen ve sarrefna fiyhi minel vaıydi leallehüm yettekune ev yuhdisü lehüm zikra;
İşte böylece O’nu Arapça bir Kur’an olarak inzal ettik ve O’nun içinde veıyd’den (tehdidkar haberleri, uyarıcı akibetleri) türlü türlü açıkladık... Umulur ki korunurlar (arınırlar) yahud (Kur’an) onlara bir zikir (hatırlama, öğüt) ihdas eder.
114-) Feteallellahul Melikül Hakk* ve la ta`cel Bil Kur`âni min kabli en yukda ileyke vahyuHU, ve kul Rabbi zidniy ilma;
Melik ve Hakk olan Allah ne yücedir!... O’nun vahyi sana bitmeden önce Kur’an’ı (B sırrınca, Kur’an olarak) acele etme ve: “Rabbim ilmimi (arınmışlığımı, yakiynimi) artır” de.
115-) Ve lekad ahıdna ila Ademe min kablü fenesiye ve lem necid lehu azma;
Andolsun ki bundan önce Adem’e ahd ettik (bilgilendirdik)... (Fakat) o unuttu... Onda bir azim bulamadık.
116-) Ve iz kulna lil Melaiketiscüdu liAdeme fesecedu illâ ibliys* eba;
Hani biz melaike’ye “secde edin Adem’e” dedik de İblis hariç (hepsi) hemen secde ettiler... (İblis) imtina etti.
117-) Fekulna ya Ademu inne hazâ adüvvün leke ve li zevcike fela yuhricenneküma minel cenneti fe teşka;
Dedik ki: “Ya Adem, muhakkak ki şu (iblis, vehim) senin ve eşin için bir düşmandır... Sakın sizi cennetten çıkarmasın; sonra şakıy (mutsuz, cehennemlik?) olursun”.
118-) İnne leke ella tecua fiyha ve la ta`ra;
“Oysa senin için onda (cennette, ruhani boyutta) ne acıkma var ne de çıplak kalma”.
119-) Ve enneke la tazmeü fiyha ve la tadha;
“Ve kesinlikle sen onda (cennette) ne susayacak ne de güneşten yanacaksın”.
120-) Fevesvese ileyhişşeytanu kale ya Ademu hel edüllüke alâ şeceretil huldi ve mülkin la yebla;
(Nihayet) Şeytan (alt bilinç) ona vesvese verip: “Ya Adem, sana ebedilik şeceresi’ni ve eskiyip yok olmaz mülk’ü delalet edeyim mi?” dedi.
121-) Feekela minha febedet lehüma sev`atühüma ve tafika yahsıfani aleyhima min varakıl cenneti, ve asa Ademu Rabbehu feğava;
İkisi de ondan (şecere’den) yediler... SEV’ATları (cesedleri, avret yerleri) kendilerine zahir oldu da Cennet yaprağından üzerlerine örtmeye başladılar... Ve Adem Rabbine asi oldu da saptı/şaştı/yaşayışı bozuldu.
122-) Sümmectebahu Rabbuhu fetabe aleyhi ve heda;
Sonra Rabbi onu ictiba etti (seçti, arındırdı), onun tevbesini (dönüşünü) gerçekleştirdi ve (Zatına) hidayet etti.
123-) Kalehbita minha cemiy’an ba`duküm liba`din adüvv* feimma ye`tiyenneküm minniy hüden femenittebea hüdaye fela yedıllu ve la yeşka;
(Rabbi) dedi ki: “İkiniz cemian inin aşağı oradan... Birbirinize düşman (perde; zıd) sınız... Benden size bir huda (rehber, hidayet) geldiğinde, kim benim huda’ma tabi oldu ise, işte o sapmaz ve şakıy olmaz”.
124-) Ve men a`reda an zikriy feinne lehu meıyşeten danken ve nahşuruhu yevmel kıyameti a`ma;
“Kim zikrimden (vahdet’ten, ilahi ilimden, Zatımdan) yüzçevirir ise, muhakkak ki onun için dar bir maişet (güç bir yaşam) vardır ve onu kıyamet günü a’ma olarak haşrederiz”.
125-) Kale Rabbi lime haşerteniy a`ma ve kad küntü basıyra;
(O vakit) dedi ki: “Rabbim, niçin beni a’ma olarak haşrettin, gerçekten gören biri idim?”.
126-) Kale kezâlike etetke ayatuna fenesiyteha* ve kezâlikel yevme tünsa;
(Rabbı) dedi ki: “İşte böyle... Ayetlerim (sıfatlarım, hükümlerim) sana geldi de sen onları unuttun (ilahi özelliklerini keşfetmedin)... Bugün de böylece unutulursun (kuvvesiz kalırsın)”.
127-) Ve kezâlike necziy men esrefe ve lem yu`min Bi ayati Rabbih* ve le azâbül ahireti eşeddü ve ebka;
(Halifelik isdidatını, bunu açığa çıkarıcı ömrünü) israf etmiş (zayi etmiş, haddi aşmış) ve Rabbinin ayetlerine (B sırrıyla) iman etmemiş (Rabbani özelliklerini keşfetmemiş) kimseyi işte böyle cezalandırırız... Ahiret azabı ise daha şiddetli ve daha kalıcıdır.
128-) Efelem yehdi lehüm kem ehlekna kablehüm minel kuruni yemşune fiy mesakinihim* inne fiy zâlike le âyâtin liülinNüha;
Meskenlerinde yürüdükleri halde kendilerinden önceki nesillerden nicelerini helak etmiş olmamız onlara hidayet etmedi (gerçeği göstermedi) mi (de yatırımlarını dünyevi kişiliklerine yaptılar) ?.. Muhakkak ki bunda nüha (nühyeler, akıllar) sahipleri için elbette ayetler vardır.
129-) Ve levla kelimetün sebekat min Rabbike le kâne lizamen ve ecelün müsemma;
Eğer Rabbinden sebketmiş (önceden geçmiş) bir kelime (Hz.Muhammed’in ümmeti dünyada azab ile helak olmayacak, diye) ve ecel-i müsemma olmasaydı, elbette lizam (kaçınılmaz, zaruri, gerekli azab) olurdu.
130-) Fasbir alâ ma yekulune ve sebbıh Bi Hamdi Rabbike kable tuluışŞemsi ve kable ğurubiha* ve min anailleyli fesebbih ve atrafen nehari lealleke terda;
Onların dediklerine sabret... Güneş’in tulu’u’ndan (doğuşundan) önce (tecerrüd vaktinde) de gurubundan (batışından) önce de Rabbinin hamdi (kemalatını, sıfatlarını ızhar) ile (B sırrınca) tesbih (tenzih) et... Gece anlarından bazısında ve gündüzün etrafında da tesbih et, ki razı olasın.
131-) Ve la temüddenne ayneyke ila ma metta`na Bihi ezvacen minhüm zehretel hayatid dünya lineftinehüm fiyh* ve rizku Rabbike hayrun ve ebka;
Onlardan çiftleri, onda kendilerini imtihan etmek için dünya hayatının süsü olarak (verdiğimiz) kendisi ile (B sırrınca) faydalandırdığımıza, sakın gözlerini dikme... Rabbinin rızkı daha hayırlı ve daha bakidir.
132-) Ve`mur ehleke Bis Salati vastabir aleyha* la nes`elüke rizka* nahnu nerzükuke, vel akıbetü littakva;
Ehlini salat (namaz) ile (B sırrınca, namaz müşahadesi olarak) emret, kendin de o namaza sabret (devam et)... Senden bir rızk istemiyoruz; (aksine) biz seni rızıklandırıyoruz... Akıbet (o malum sonuç) takva’nındır.
133-) Ve kalu levla ye`tiyna Bi ayetin min Rabbih* evelem te`tihim beyyinetü ma fiyssuhufil’ula;
Dediler ki: “Rabbinden bir ayet (mucize, ilahi sıfat?) bize getirseydi (B sırrınca, bir mucize olarak-olağanüstülükle gelseydi) ya!”... İlk suhuf (sayfalar, beyindeki levhalar) daki beyyine (açık delil) onlara gelmedi mi?.
134-) Ve lev enna ehleknahüm Bi azâbin min kablihi lekalu Rabbena levla erselte ileyna Rasûlen fenettebia ayatike min kabli en nezille ve nahza;
Eğer biz onları ondan önce bir (Bi-) azab ile helak etseydik, elbette şöyle derler idi: “Rabbimiz!.. Bize bir Rasûl irsal etseydin de zillete düşmeden, rezil olmadan önce senin ayetlerine tabi olsaydık”.
135-) Kul küllün müterabbisun feterebbesu* feseta`lemune men ashabus sıratıs seviyyi ve menihteda;
De ki: “Herkes bekleyip gözetlemekte; siz de gözetleyin... Düzgün sıratın ashabı kimmiş, doğru yolu bulan/hidayete eren kimmiş yakında bileceksiniz”.
