SÛRE HAKKINDA ÖZET BİLGİ
İsmini, 224.ayetinde geçen “şuara= şairler”den alan bu sûre Mekke döneminde 47.sırada nazıl olmuştur... Yalnız Abdullah İbni Abbas’ın (r.a.) bildirdiğine göre 224.ayetten itibaren sûrenin sonuna kadar ki dört ayet Medine’de nazıl olmuştur... Ayrıca Mukatil, 197.ayeti de Medine dönemine ait sayar... Sûre 227 ayettir... Ayet sayısı itibarıyla Bakara Sûresinden sonra 2. sûredir... Harflerle başlayan sûrelerden “tavasiyn” (Ta, Siyn ile başlayanlar) dendir...
Başlangıç ayetleri Hz.Rasûlullah’ın nitelik ve ahlakından bahseden sûrede, Hz.Musa-Hz.Harun’un İsrailOğulları ve fravunla mücadele ve macerası; Hz.İbrahim’in örnek hayatı; Hz.Nuh, Hz.Hud, Hz.Salih, Hz.Lut ve Hz.Şuayıb’ın vahdet siyasetleri ve kavimleri ile olan hikayeleri sembolik anlatımla dile gelmiştir...
Ayrıca Hz.Rasûlullah’ın kalbine Ruh’ul Emiyn’in indiği, vahiy-melek-şeytan alakası, uyarının (inzar’ın) en yakından başlayarak yapılması gibi pekçok incelikli husus...
İlgili iki hadis-i şerif:
Abdullah İbni Abbas r.a., Hz.Rasûlullah s.a.v.in şöyle dediğini rivayet ediyor:
“Bakara”nın içinde zikredildiği sûre bana birinci zikir’den verilmiştir... Ta-Ha ve Ta-siyn-Miym, Musa’nın levhalarından bana verilmiştir... Kur’an’ın Fatihaları (açıcıları, başlangıç sûreleri) ve Bakara Sûresi’nin hatimleri (sonları) Arş’ın altından bana verilmiştir... Mufassal sûreler (mushaf’ın son kısımlarındaki kısa sûreler: Hucurat, Tebareke, Nebe, inşirah, Kadir, Nas sûreleri,... gibi) de bana nafile olarak verilmiştir...
Bera Bin Azib r.a., Hz.Rasûlullah s.a.v.in şöyle dediğini rivayet ediyor:
Muhakkak ki Allah, es-Seb’üt Tıval’ı (yedi uzun sûre’yi; Bakara Sûresinden itibaren yedi sûre), bana Tevrat’ın yerine verdi... el-Miun’u (ayet sayısı yüz’den fazla veya ona yakın olan sûreler; İsra, Ta-Ha Sûreleri,... gibi), İncil’in yerine bana verdi... Tavasiyn’i (Ta-Siyn ile başlayanları), Zebur’un yerine bana verdi... Ve beni Ha-Miym’ler ve Mufassal sûreler ile üstün kılmıştır... Benden önce hiç bir Nebî onları okumadı.
AYETLERİN MÂNÂSI
BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHIYM
1-) Taa, Siiiiyn, Miiiiym;
Ta, Siyn, Miym.
2-) Tilke ayatül Kitabil mübiyn;
Bunlar Kitab-ı Mubiyn’in ayetleridir.
3-) Lealleke bahıun nefseke ella yekûnu mu’miniyn;
İman etmiyorlar diye belki de sen kendini helak edeceksin (neredeyse) ?.
4-) İn neşe` nünezzil aleyhim mines Semai ayeten fezallet a`nakuhüm leha hadııyn;
Eğer dilesek Sema’dan üzerlerine bir ayet (kudret eseri bir mucize, reddedilemez bir ilim) indiririz de onların boyunları (mecburen) ona boyun eğer.
5-) Ve ma ye`tiyhim min zikrin miner Rahmani muhdesin illâ kânu anhu mu`ridıyn;
Rahman’dan kendilerine (tefekkür ve akletmeyi, kendilerinin çaba ve değişimini gerektiren) muhdes (yeni) bir zikir (hatırlatma, öğüt; Rasûl) gelmez ki, (her seferinde) illa Ondan yüz çevirirler.
6-) Fekad kezzebu feseye`tiyhim enbau ma kânu Bihi yestehziun;
Gerçekten yalanladılar... (B gerçeğince) alay ediyor oldukları şeyin (birimsellikleri ile örtüp gafil oldukları hakikatlerinin) haberleri kendilerine yakında gelecektir.
7-) Evelem yerav ilel Ardı kem enbetna fiyha min külli zevcin keriym;
Görmediler mi Arz’a ki, orada her keriym (şerefli, cömert, üretken) eş’den nice (şeyler) inbat ettik (yetiştirip büyüttük) ?.
8-) İnne fiy zâlike leayeten, ve ma kâne ekseruhüm mu’miniyn;
Muhakkak ki bunda bir ayet (mucize, sıfat, işaret) elbette vardır... Onların ekseriyeti (Hakk’a, hakikatlerine) mü’min değillerdir.
9-) Ve inne Rabbeke leHUvel Aziyzur Rahıym;
Muhakkak ki senin Rabbin; elbette O, Aziyz’dir (mutlak galib, emri gerçekleşir), Rahıym (kemalatını izharda tüm manileri bertaraf eder)’dir.
10-) Veiz nada Rabbüke Musa eni`til kavmez zalimiyn;
Hani Rabbin Musaya: “Zalimler kavmine git!” diye nida etmişti.
11-) Kavme fir`avn* ela yettekun;
“Fravun’un kavmine... Korkup korunmayacaklar mı?”.
12-) Kale Rabbi inniy ehafü en yükezzibun;
(Musa) dedi ki: “Rabbim, muhakkak ki ben, beni yalanlamalarından korkuyorum!”.
13-) Ve yedıyku sadriy ve la yentaliku lisaniy feersil ila Harun;
“Sadrım daralıyor, dilim çözülmüyor, bunun için Harun’a (vazifesini) irsal et!”.
14-) Ve lehüm aleyye zenbün feehafü en yaktülun;
“Benim üzerimde onların (hakları olarak) sahip oldukları bir günah var... Beni öldürmelerinden bu yüzden korkuyorum”.
15-) Kale kella* fezheba Bi ayatiNA inna meaküm müstemiun;
Buyurdu ki: “Hayır, asla!”... “İkiniz (B sırrınca) ayetlerimiz olarak gidiniz... Doğrusu biz sizinle BİRlikteyiz, (sizi) işiticileriz”.
16-) Fe`tiya fir`avne fekula inna Rasûlü Rabbil alemiyn;
“İkiniz Fravun’a gelin ve deyin ki: Muhakkak ki biz Rabb’ül Alemiyn’in Rasûlü’yüz”.
17-) En ersil meana beniy israiyl;
“İsrailOğullarını bizimle BİRlikte irsal et (sal, bırak)”.
18-) Kale elem nürabbike fiyna veliyden ve lebiste fiyna min umürike siniyn;
(Fravun) dedi ki: “İçimizde bir çocuk olduğun halde seni terbiye etmedik mi (besleyip büyütmedik mi) ?... Ömründen nice seneler bizde kalmadın mı?”.
19-) Ve fealte fa`letekelletiy fealte ve ente minel kafiriyn;
“Ve (nihayet) o yaptığını yaptın (fravun’un kavminden birini öldürmek)... Sen kafir (örten, nankör) lerdensin!”.
20-) Kale fealtüha izen ve ene minad dalliyn;
(Musa) dedi ki: “Ben sapkınlardan olduğum halde iken onu işledim”.
21-) Feferartü minküm lemma hıftüküm fevehebe liy Rabbiy hükmen ve cealeniy minel murseliyn;
“Bu yüzden de sizden korktuğumda (farkettiğimde, tanıdığımda) sizden firar ettim... Rabbim de bana bir hükm (hükmetme gücü; hikmet) hibe etti ve beni mürseliynden kıldı”.
22-) Ve tilke nı`metün temünnüha aleyye en abbedte beniy israiyl;
“O İsrailOğullarını köleleştirmen başıma kalktığın ni’mettir!”.
23-) Kale fir`avnü ve ma Rabbül alemiyn;
Fravun dedi ki: “Peki, Rabbül Alemiyn nedir?”.
24-) Kale Rabbüs Semavati vel Ardı ve ma beynehüma* in küntüm mukıniyn;
(Musa) dedi ki: “Semavat’ın, Arz’ın ve ikisi arasında olan şeylerin Rabbi... Eğer mukıniyn (ikan sahibleri) iseniz (bilmiş olursunuz; beşeri akıl-fikir-bilgi yolu ile O’nun künhüne vakıf olunamaz; arınmak-fena tek yol!)”.
25-) Kale limen havlehu ela testemiun;
(Fravun) etrafında olanlara: “İşitiyor musunuz?” dedi.
26-) Kale Rabbüküm ve Rabbü abaikümül evveliyn;
(Musa) dedi ki: “Sizin de Rabbiniz, evvelki babalarınızın da Rabbi”.
27-) Kale inne Rasûlekümülleziy ursile ileyküm le mecnun;
(Fravun) dedi ki: “Muhakkak ki size irsal olunan Rasûlü’nüz kesinlikle mecnundur (aklı örtülü, deli)”.
28-) Kale Rabbül meşrikı velmağribi ve ma beynehüma* in küntüm ta`kılun;
(Musa) dedi ki: “Maşrık’ın, Mağrib’in ve ikisi arasında olan şeylerin Rabbi... Eğer Aklederseniz...?”.
29-) Kale leinittehazte ilahen ğayriy le ec`alenneke minel mescuniyn;
(Fravun) dedi ki: “Andolsun ki eğer benim gayrım bir ilah edinirsen, elbette seni mescuniyn’den (zindana tıkılmışlardan) kılarım”.
30-) Kale evelev ci`tüke Bi şey’in mübiyn;
(Musa) dedi ki: “Mubiyn (apaçık/açıklayan; karşı konulamaz) bir şey ile (B sırrınca; apaçık bir gerçek olarak) sana gelmişsem de mi?”.
31-) Kale fe`ti Bihi in künte mines sadikıyn;
(Fravun) dedi ki: “Hadi (B sırrınca) getir onu, eğer doğru söyleyenlerden isen?”.
32-) Feelka asahü feiza hiye sü`banun mübiyn;
(Musa da) asasını ilka etti (attı, bıraktı; asası ile ortaya çıkıp onlara karşılık verdi);birden o mubiyn bir sü’ban (apaçık bir ejderha) oluverdi.
33-) Ve nezea yedehu feiza hiye beydau linnazıriyn;
(Musa) elini nez’etti (çekip çıkardı), hemen o bakanlar için bembeyaz (nur) oluverdi.
34-) Kale lilmelei havlehu inne hazâ lesahırun aliym;
(Fravun) çevresindeki mele’sine (ileri gelenlerine) dedi ki: “Muhakkak ki bu alim bir sihirbaz”.
35-) Yüriydü en yuhriceküm min ardıküm Bi sihrih* femazâ te`mürun;
“Sihri ile (B gerçeğince) sizi Arz’ınızdan çıkarmak diliyor”... (Bunun üzerine Fravun sordu): “(O halde siz) ne buyurursunuz?”.
36-) Kalu ercih ve ehahü veb`as fiyl medaini haşiriyn;
Dediler ki: “O’nu ve kardeşini geri bırak/alakoy... Medineler’e (şehirlere) de haşrediciler ba’set (toplayıcılar gönder)”.
37-) Ye`tuke Bi külli sahharin aliym;
“Bütün aliym sihirbazları/büyücüleri sana getirsinler”.
38-) Fecümias seharetü li miykati yevmin ma`lum;
Nihayet sihirbazlar ma’lum bir gün mi’katı için (tayin edilen vakitte, yerde) bir araya getirildiler.
39-) Ve kıyle linNasi hel entüm müctemiun;
İnsanlara: “Siz de ictima’ olur musunuz?” denildi.
40-) Leallena nettebius seharete in kânu hümül ğalibiyn;
“Eğer onlar galip olurlar ise, umulur ki biz sihirbazlara tabi oluruz” (dediler).
41-) Felemma caesseharetü kalu li fir`avne einne lena leecren in künna nahnül ğalibiyn;
Sihirbazlar geldiklerinde, Fravun’a dediler ki: “Eğer biz galipler olur isek, muhakkak ki bize bir ecir (mükafat) var, değil mi?”.
42-) Kale neam ve inneküm izen leminel mükarrebiyn;
(Fravun): “Evet” dedi... “Muhakkak ki siz o takdirde benim mukarreblerim den olacaksınız”.
43-) Kale lehüm Musa elku ma entüm mülkun;
Musa onlara dedi ki: “Atacağınız şeyi atın!”.
44-) Feelkav hıbalehüm ve ısıyyehüm ve kalu Bi ızzeti fir`avne inna le nahnül ğalibun;
Onlar da iplerini ve asalarını attılar ve: “Fravun’un (Bi-) izzetine yemin ederiz ki muhakkak biz galipleriz” dediler.
45-) Feelka Musa asahü feiza hiye telkafü ma ye`fikûn;
Musa asasını ilka etti (attı);bir de ne görsünler, o (asa), onların uydurdukları (hayal, vehim ürünü) şeyleri kapıp yutuyor!.
46-) Feulkıyes seharetü sacidiyn;
Bundan ötürü sihirbazlar, sacidiyn (secde edenler) olarak atıldılar (secdeye kapandılar; yakiyn hasıl oldu).
47-) Kalu amenna Bi Rabbil alemiyn;
Dediler ki: “(B sırrıyla) iman ettik Rabbul’Alemiyn’e,”.
48-) Rabbi Musa ve Harun;
“Musa’nın ve Harun’un Rabbi’ne”.
49-) Kale amentüm lehu kable en azene leküm* innehu le kebiyrukümülleziy allemekümüs sihr* felesevfe ta`lemun* le ukattıanne eydiyeküm ve ercüleküm min hılafin ve leusallibenneküm ecmeıyn;
(Fravun) dedi ki: “Ben size izin vermeden önce mi O’na iman ettiniz?.. Muhakkak ki o size sihri öğreten büyüğünüzdür... (Size ne yapacağımı) elbette yakında bileceksiniz... Mutlaka ellerinizi ve ayaklarınızı çaprazlama keseceğim ve kesinlikle sizin hepinizi toptan asacağım”.
50-) Kalu la dayr* inna ila Rabbina münkalibun;
(İman eden sihirbazlar da) dediler ki: “Zararı yok!... Doğrusu biz (zaten) Rabbimize munkalibleriz (dönücüleriz)”.
51-) İnna natmeu en yağfire lena Rabbüna hatayana en künna evvelel mu’miniyn;
“Doğrusu biz mü’minlerin evveli olduğumuzdan dolayı Rabbimizin bizim için hatalarımızı mağfiret edeceğini umuyoruz”.
52-) Ve evhayna ila Musa en esri Bi ıbadiy inneküm müttebeun;
Musa’ya: “(Bi-) kullarımı (fravunun memleketinden çıkarıp, fravunun boğulduğu denizinden geçinceye kadar) geceleyin yürüt... Muhakkak ki siz tabi (takip) olunacaklarsınız” diye vahyettik.
53-) Feersele fir`avnü fiyl medaini haşiriyn;
Fravun, şehirlere haşrediciler irsal etti (toplayıcılar saldı).
54-) İnne haülai le şirzimetün kaliylun;
“Muhakkak ki bunlar (İsrailOğulları) az bir küçük toplulukdur,”.
55-) Ve innehüm leNA leğaizun;
“Muhakkak ki onlar bizi öfkelendiriyorlar (da,)”.
56-) Ve inna lecemiy’un hazirun;
“Ve doğrusu biz hazır (hazırlıklı, müteyakkız, tedbirli) bir topluluğuz” (dedi fravun).
57-) Feahrecnahüm min cennatin ve uyun;
Bu sebeple onları cennetlerden ve gözelerden (pınarlardan) çıkardık.
58-) Ve künuzin ve mekamin keriym;
Hazinelerden, keriym makamdan.
59-) Kezâlik* ve evresnaha beniy israiyl;
İşte böyle... Onlara İsrailOğullarını varis kıldık.
60-) Feetbeuhüm müşrikıyn;
(Fravun ve ordusu) muşrikıyn olarak (sabah olurken, güneş doğarken) onları (İsrailOğullarını) izlediler.
61-) Felemma terael cem`ani kale ashabu Musa inna lemüdrekûn;
İki topluluk birbirini görünce, Musa’nın ashabı: “Doğrusu biz yetişildik (yakalandık)” dedi.
62-) Kale kella* inne meıye Rabbiy seyehdiyn;
(Musa) dedi ki: “Hayır (asla) !... Muhakkak ki Rabbim benimledir; bana doğru yolu hidayet edecektir”.
63-) Feevhayna ila Musa enıdrib Bi asakel bahr* fenfeleka fekâne küllü firkın ket tavdil azıym;
Musa’ya: “(Bi-) asan ile deniz’e darbet (vur)” diye vahyettik... (Asa ile denize vurunca, deniz) infilak etti (patladı, yarıldı, meydana çıktı)... Sonra herbir dalga azim bir dağ gibi oldu.
64-) Ve ezlefna semmel ahariyn;
Diğerlerini de oraya yaklaştırdık.
65-) Ve enceyna Musa ve men meahu ecmeıyn;
Musa’yı ve Onunla beraber olanların hepsini kurtardık.
66-) Sümme ağraknel ahariyn;
Sonra, ötekilerini ğark ettik (su’da boğduk).
67-) İnne fiy zâlike leayeten, ve ma kâne ekseruhüm mu’miniyn;
Muhakkak ki bunda bir ayet (mucize, sıfat, işaret) elbette vardır... Onların ekseriyeti (Hakk’a, hakikatlerine) mü’min değillerdir.
68-) Ve inne Rabbeke le HUvel Aziyzur Rahıym;
Muhakkak ki senin Rabbin Aziyz’dir, Rahıym’dir.
69-) Vetlü aleyhim nebee İbrahiym;
İbrahim’in haberini de tilavet et onlara.
70-) İz kale liebiyhi ve kavmihi ma ta`budun;
Hani (İbrahim), babasına ve kavmine: “Neye ibadet/kulluk ediyor sunuz?” dedi.
71-) Kalu na`budu asnamen fenezallü leha akifiyn;
Dediler ki: “Esnam’a (putlara; alışkanlıklarımıza, var kabul ettiğimiz isimlere...?) kulluk/ibadet yaparız, hep onlara akifiyniz (onlara kapanmışız, sırf onlarla meşguluz).
72-) Kale hel yesmeuneküm iz ted`un;
(İbrahim) dedi ki: “Dua ettiğinizde/çağıdığınızda sizi işitiyorlar mı (varlıkları söz konusu mu) ?”.
73-) Ev yenfeuneküm ev yedurrun;
“Yahut size fayda sağlıyor ya da zarar veriyorlar mı?”.
74-) Kalu bel vecedna abaena kezâlike yef`alun;
Dediler ki: “Hayır!... Fakat babalarımızı böyle yapar bulduk”.
75-) Kale eferaeytüm ma küntüm ta`budun;
(İbrahim) dedi ki: “Gördünüz mü (bir düşünün?) neye (kime değil?) kulluk ediyorsunuz?”.
76-) Entüm ve abaükümül akdemun;
“Siz ve akdem (daha önceki, eski) babalarınız (genetik?... Hakikat tarihsel değil, derinseldir?)!”.
77-) Feinnehüm adüvvün liy illâ Rabbel alemiyn;
“Muhakkak ki onlar benim düşmanımdır... Ancak Rabb’ül Alemiyn (benim Veliym’dir; ben yalnız O’nun kulluğunu yaparım; çünkü:)!”.
78-) Elleziy halekaniy feHUve yehdiyn;
“O ki beni yarattı... (O halde) O bana hidayet eder (doğru yolu gösterir)”.
79-) Velleziy HUve yut`ımüniy ve yeskıyn;
“Ve ki, O’dur beni yedirip doyuran ve sulayan”.
80-) Ve iza merıdtu feHUve yeşfiyn;
“Hastalandığımda, O’dur bana şifa veren”.
81-) Velleziy yümiytüniy sümme yuhyiyn;
“Ve O’dur beni öldüren, sonra (hakiki hayat ile) dirilten”.
82-) Velleziy at`meu en yağfire liy hatıy`etiy yevmeddiyn;
“Ve O’dur, Diyn Günü’nde hıt’larımı (hatalarımı, günahlarımı) benim için mağfiret edeceğini umduğum”.
83-) Rabbi heb liy hükmen ve elhıkniy Bis salihıyn;
“Rabbim, bana bir hükm (hikmet aklı) hibe et ve beni salihlere ilhak et!”.
84-) Vec`al liy lisane sıdkın fiyl ahıriyn;
“Ve Ahiriyn (sonrakiler, gelecek olanlar; vahdet ehli?) içinde benim için bir lisan-ı sıdk (sıdk’ın dili; hayırla anılış, vahdet lisanı) oluştur!”.
85-) Vec`alniy min veraseti cennetin naıym;
“Ve beni Naim Ceneti’nin varislerinden kıl!”.
86-) Vağfir liebiy innehu kâne mineddalliyn;
“Ve babamı mağfiret et!.. Muhakkak ki o sapanlardandır”.
87-) Ve la tuhziniy yevme yüb`asun;
“Ve (insanların) ba’solunacakları gün beni rezil-rüsvay etme (hakikatından perdeli/mahrum aciz biri kılma)”.
88-) Yevme la yenfeu malun ve la benun;
“O Gün mal da fayda vermez, oğullar da (fayda vermez)”.
89-) İlla men etAllahe Bi kalbin seliym;
“Ancak, Allah’a kalb-i selim ile gelmiş kimse müstesna!”.
90-) Ve üzlifetil cennetü lil müttekıyn;
Müttekıylere cennet yaklaştırılmıştır.
91-) Ve bürrizetil cahıymü li ğaviyn;
Ğaviyn (hakikattan sapan-şaşanlar) için ise Cahıym (cehennem) tebriz edilmiştir (ortaya çıkarılmış, izhar edilmiş, bariz kılınmışdır).
92-) Ve kıyle lehüm eyne ma küntüm ta`budun;
Onlara: “Nerede kulluk ettiğiniz şeyler?” denildi.
93-) Min dunillah* hel yensuruneküm ev yentasırun;
“Allah’ın gayrından (kulluk yaptıklarınız?) !... Size yardım ediyorlar mı?... Yahut kendilerine yardımları dokunur mu?”.
94-) Fekübkibu fiyha hüm vel ğavun;
Onlar (taptıklarınız) ve ğaviyn (hakikatından sapıp putlara tapanlar, benliği ile yaşayan azgınlar) onun içinde (cehennemde) tepetaklak yüzüstü yere çarpılmıştır (gadab-ı ilahi’nin şiddeti?).
95-) Ve cünudü ibliyse ecmeun;
Ve iblis’in orduları da toptan (hepsi birden oraya atılmıştır).
96-) Kalu ve hüm fiyha yahtesımun;
Onlar orada tartışıyor oldukları halde (cehennem elemanları, ya da hasımlaşan kuvveler olarak) dediler ki:
97-) TAllahi in künna lefiy dalalin mübiy;
“Tallahi, kesinlikle biz apaçık bir sapkınlık içinde imişiz!”.
98-) İz nüsevviyküm Bi Rabbil alemiyn;
“Hani (o vakit) sizi (Bi-) Rabb’ül Alemiyn ile eşit kılmıştık”.
99-) Ve ma edallena illel mücrimun;
“Bizi ancak o (gayriyete saplanmış) mücrimler (suçlular, perdeliler; vehim-hayal kuvveleri) saptırdı”.
100-) Femalena min şafiıyn;
“Artık şefaat edicilerimiz (?) de yok”.
101-) Ve la sadiykın hamiym;
“Sıcak bir dostumuz da yok”.
102-) Felev enne lena kerreten fenekûne minel mu’miniyn;
“Keşke bir kere daha sahip olsak (gerçekleştirme boyutuna dönebilsek) de mü’minlerden olsak”.
103-) İnne fiy zâlike leayeten, ve ma kâne ekseruhüm mu’miniyn;
Muhakkak ki bunda bir ayet elbette vardır... Onların ekseriyeti (Hakk’a, hakikatlerine) mü’min değillerdir.
104-) Ve inne Rabbeke leHUvel Aziyzur Rahıym;
Muhakkak ki senin Rabbin Aziyz’dir, Rahıym’dir.
105-) Kezzebet kavmü Nuhınil murseliyn;
Nuh kavmi de murseliyn’i (irsal olunanları, Rasûlleri) yalanladı.
106-) İz kale lehüm ehuhüm Nuhun ela tettekun;
Hani kardeşleri Nuh onlara dedi ki: “Korkup sakınmaz mısınız (korunun; arınıp takvayı elde edin!) ?”.
107-) İnniy leküm Rasûlün emiyn;
“Muhakkak ki ben sizin için (irsal olunmuş) emiyn bir Rasûl’üm”.
108-) Fettekullahe ve etıy`un;
“O halde Allah’dan ittika edin ve bana itaat edin”.
109-) Ve ma es`elüküm aleyhi min ecr* in ecriye illâ alâ Rabbil alemiyn;
“Bunun üzerine sizden bir ecir istemiyorum... Benim ecrim ancak Rabb’ül Alemiyn’e aittir”.
110-) Fettekullahe ve etıy`un;
“O halde Allah’dan ittika edin ve bana itaat edin”.
111-) Kalu enu`minu leke vettebeakel erzelun;
Dediler ki: “En reziller (en aşağı kimseler) sana tabi oluyor iken sana iman ederiz mi hiç?”.
112-) Kale ve ma ılmiy Bima kânu ya`melun;
(Nuh) dedi ki: “Onların yaptıkları ile alakalı bir ilmim yok”.
113-) İn hısabühüm illâ alâ Rabbiy lev teş`urun;
“Onların hesabı ancak Rabbimin üzerinedir... Keşke şuuruna varsaydınız?”.
114-) Ve ma ene Bi taridil mu’miniyn;
“Ben mü’minleri (Bi-) tard edici (uzaklaştırıcı) değilim!”.
115-) İn ene illâ neziyrun mübiyn;
“Ben ancak mubiyn bir neziyr’im (apaçık bir uyarıcıyım)”.
116-) Kalu lein lem tentehi ya Nuhu le tekûnenne minel mercumiyn;
Dediler ki: “Andolsun ki ya Nuh, eğer vazgeçmezsen kesinlikle recmolunanlardan (taşlananlardan) olacaksın”.
117-) Kale Rabbi inne kavmiy kezzebun;
(Nuh) dedi ki: “Rabbim!... Muhakkak ki kavmim beni yalanladılar”.
118-) Feftah beyniy ve beynehüm fethan ve necciniy ve men meıye minel mu’miniyn;
“Benimle onların arasını öyle bir feth et (hükmet, aç) ki (layıklarını bulsunlar; Rasûl ve mü’minler içlerinde iken gadabı ilahinin gereği olan azab inmez);beni ve mü’minlerden benimle beraber olanları kurtar”.
119-) Feenceynahu ve men meahu fiyl fülkil meşhun;
Biz de Onu ve Onunla beraber olan kimseleri o dolu gemi’de kurtardık.
120-) Sümme ağrakna ba`dül bakıyn;
Sonra, onların ardından (geride arda) kalanları ğark ettik (su’da boğduk).
121-) İnne fiy zâlike le ayeten, ve ma kâne ekseruhüm mu’minin;
Muhakkak ki bunda bir ayet (mucize, sıfat, işaret) elbette vardır... Onların ekseriyeti (Hakk’a, hakikatlerine) mü’min değillerdir.
122-) Ve inne Rabbeke le HUvel Aziyzur Rahıym;
Muhakkak ki senin Rabbin Aziyz’dir, Rahıym’dir.
123-) Kezzebet Adünil murseliyn;
Ad (Hud a.s.ın kavmi) da mürseliyn (irsal olunanlar, Rasûller)’i yalanladı.
124-) İz kale lehüm ehuhüm Hudün ela tettekun;
Hani kardeşleri Hud onlara dedi ki: “Korkup sakınmaz mısınız (korunun; takva elde edin!) ?”.
125-) İnniy leküm Rasûlün emiyn;
“Muhakkak ki ben sizin için (irsal olunmuş) emiyn bir Rasûl’üm”.
126-) Fettekullahe ve etıy`un;
“O halde Allah’dan ittika edin ve bana itaat edin”.
127-) Ve ma es`elüküm aleyhi min ecr* in ecriye illâ alâ Rabbil alemiyn;
“Bunun üzerine sizden bir ecir istemiyorum... Benim ecrim ancak Rabb’ül Alemiyn’e aittir”.
128-) Etebnune Bi külli riy`ın ayeten ta`besun;
“Siz her tepeye bir ayet (alamet) bina edip, oyalanıyor musunuz?”.
129-) Ve tettehızune mesania lealleküm tahlüdun;
“Ebedi kalırsınız ümidi ile mesani’ (kale gibi evler) mi ediniyorsunuz?”.
130-) Ve iza betaştüm betaştüm cebbariyn;
“Yakaladığınız/tutuğunuz vakit cebbarin olarak (zorbaca; geçip gitmesine müsade etmeyecek şekilde) alabildiğine sımsıkı tutuyorsunuz?”.
131-) Fettekullahe ve etıy`un;
“Artık Allah’dan ittika edin ve bana itaat edin”.
132-) Vettekulleziy emeddeküm Bima ta`lemun;
“Bildiğiniz şeyler (ni’metler) ile size imdad edenden ittika edin”.
133-) Emeddeküm Bi en`amin ve beniyn;
“En’am (kurban edilebilir hayvanlar) ve oğullar ile (B sırrınca) size imdad etti”.
134-) Ve cennatin ve uyun;
“Cennetler (bahçeler), pınarlar (la da imdad etti)”.
135-) İnniy ehafü aleyküm azâbe yevmin azıym;
“Doğrusu, aziym bir günün azabı üzerinizdedir (diye) korkuyorum”.
136-) Kalu sevaün aleyna eveazte em lem tekün minel vaızıyn;
Dediler ki: “Ha vaaz etmişsin ha vaaz eden (öğüt veren) lerden olmamışsın; bize birdir (öğüt almayız)”.
137-) İn hazâ illâ hulükul evveliyn;
“Bu öncekilerin huluk’undan (tabiatından, karakterinden, geleneğinden, ahlakından, diyninden) başka bir şey değildir”.
138-) Ve ma nahnu Bi muazzebiyn;
“Biz (Bi-) muazzebiyn (azab olunacaklar) de değiliz”.
139-) Fekezzebuhu feehleknahüm* inne fiy zâlike le ayeten, ve ma kâne ekseruhüm mu’miniyn;
Böylece Onu tekzib ettiler, biz de onları helak ettik... Muhakkak ki bunda bir ayet (alamet, sıfat) elbette vardır... Ve onların ekseriyeti (Hakk’a, hakikatlerine) de mü’min değillerdir.
140-) Ve inne Rabbeke leHUvel Aziyzur Rahıym;
Muhakkak ki senin Rabbin Aziyz’dir, Rahıym’dir.
141-) Kezzebet Semudül murseliyn;
Semud (Salih a.s.ın kavmi) da murseliyn (irsal olunanlar, Rasûller) i tekzib etti.
142-) İz kale lehüm ehuhüm Salihun ela tettekun;
Hani kardeşleri Salih onlara dedi ki: “Korkup sakınmaz mısınız (korunun; arınıp takvayı elde edin!) ?”.
143-) İnniy leküm Rasûlün emiyn;
“Muhakkak ki ben sizin için (irsal olunmuş) emiyn bir Rasûl’üm”.
144-) Fettekullahe ve etıy`un;
“O halde Allah’dan ittika edin ve bana itaat edin”.
145-) Ve ma es`elüküm aleyhi min ecr* in ecriye illâ alâ Rabbil alemiyn;
“Bunun üzerine sizden bir ecir istemiyorum... Benim ecrim ancak Rabb’ül Alemiyn’e aittir”.
146-) Etütrekûne fiyma hahüna aminiyn;
“Siz burada aminler olarak (emniyet içinde) bırakılacak mısınız?”.
147-) fiy cennatin ve uyun;
“Cennetler (bahçeler) ve pınarlar içinde”.
148-) Ve züruın ve nahlin tal`uha hedıym;
“Ekinler ve tomurcukları/meyvesi hazıym (latif-yumuşak, olgunlaşmış, iç içe girmiş) hurma ağaçları”.
149-) Ve tenhıtune minel cibali buyuten farihiyn;
“Farihiyn olarak (gayretlice/maharetli/keyifle şımararak) dağlardan evler yontuyorsunuz?”.
150-) Fettekullahe ve etıy`un;
“O halde Allah’dan ittika edin ve bana itaat edin”.
151-) Ve la tutıy`u emrel müsrifiyn;
“Müsrifiyn’in (israf edenlerin, aşırı gidip haddi aşanların; bedensel-nefsani kuvvelerin) emrine itaat etmeyin!”.
152-) Elleziyne yüfsidune fiyl Ardı ve la yuslihun;
“Ki onlar Arz’da ifsad ederler, ıslah etmezler”.
153-) Kalu innema ente minel müsahhariyn;
Dediler ki: “Sen ancak musahhariyn (büyülenmişler) densin”.
154-) Ma ente illâ beşerun mislüna* fe`ti Bi ayetin in künte mines sadikıyn;
“Sen bizim gibi bir beşerden başka değilsin... Eğer doğru söyleyenlerden isen hadi (B sırrınca) bir ayet (mucize, kanıtlayan alamet) getir!”.
155-) Kale hazihi nakatün leha şirbün ve leküm şirbü yevmin ma`lum;
(Salih) dedi ki: “Şu bir dişi devedir (işte Allah’ın ayeti, mucize?)... Onun bir şirb’i (su içme nöbeti, su’dan hakkına düşen nasibi) var, size de ma’lum bir günün şirb’i var”.
156-) Ve la temessuha Bi suin feye`huzeküm azâbü yevmin azıym;
“(Sakın) ona (Bi-) kötülük (nefsinizle) ile dokunmayın... (Yoksa) sizi aziym bir günün azabı yakalar”.
157-) Feakaruha feasbahu nadimiyn;
(Onlar ise) onu (dişi deveyi) vahşice boğazladılar; fakat nadim (pişman) oldular.
158-) Feehazehümül azâb* inne fiy zâlike le ayeten, ve ma kâne ekseruhüm mu’miniyn;
Nihayet o azab onları yakaladı... Muhakkak ki bunda bir ayet (mucize, sıfat, işaret) elbette vardır... Onların ekseriyeti (Hakk’a, hakikatlerine) mü’min değillerdir.
159-) Ve inne Rabbeke leHUvel Aziyzur Rahıym;
Muhakkak ki senin Rabbin Aziyz’dir, Rahıym’dir.
160-) Kezzebet kavmü Lutınil murseliyn;
Lut kavmi de murseliyn’i (irsal olunanları, Rasûlleri) tekzib etti.
161-) İz kale lehüm ehuhüm Lutun ela tettekun;
Hani kardeşleri Lut onlara dedi ki: “Korkup sakınmaz mısınız (korunun; arınıp takvayı elde edin!) ?”.
162-) İnniy leküm Rasûlün emiyn;
“Muhakkak ki ben sizin için (irsal olunmuş) emiyn bir Rasûl’üm”.
163-) Fettekullahe ve etıy`un;
“O halde Allah’dan ittika edin ve bana itaat edin”.
164-) Ve ma es`elüküm aleyhi min ecr* in ecriye illâ alâ Rabbil alemiyn;
“Bunun üzerine sizden bir ecir istemiyorum... Benim ecrim ancak Rabb’ül Alemiyn’e aittir”.
165-) Ete`tunez zükrane minel alemiyn;
“Alemler’den (insanlar’dan) zükran’a (erkeklere) mi geliyor sunuz?”.
166-) Ve tezerune ma haleka leküm Rabbüküm min ezvaciküm* bel entüm kavmün adun;
“Ve Rabbinizin sizin için yarattığı eşlerinizi bırakıyorsunuz (ha!) ?... Hayır, siz haddi aşan bir kavimsiniz!”.
167-) Kalu lein lem tentehi ya Lutu letekûnenne minel muhreciyn;
Dediler ki: “Andolsun ki ey Lut, eğer vazgeçmez isen, kesinlikle (buradan) çıkarılanlardan olacaksın”.
168-) Kale inniy liameliküm minel kaliyn;
(Lut) dedi ki: “Doğrusu ben sizin ameliniz için kaaliyn (şiddetli buğz edenler)’denim (faile değil, fiile buğz?)”.
169-) Rabbi necciniy ve ehliy mimma ya`melun;
“Rabbim, beni ve ehlimi (bunların) yaptıklarından kurtar”.
170-) Fenecceynahu ve ehlehu ecmeıyn;
Bunun üzerine Onu ve ehlini toptan kurtardık.
171-) İlla acuzen fiyl ğabiriyn;
Ancak ğabiriyn (geride kalanlar, helak olanlar) içinde olan bir kocakarı (Lut a.s.ın iman etmeyen karısı) müstesna.
172-) Sümme demmernel ahariyn;
Sonra diğerlerini dumura uğrattık.
173-) Ve emtarna aleyhim metaren, fesae metarul münzeriyn;
Ve onların üzerine bir yağmur da yağdırdık ki?... Uyarılanların yağmuru ne kötüdür!.
174-) İnne fiy zâlike le ayeten, ve ma kâne ekseruhüm mu’miniyn;
Muhakkak ki bunda bir ayet (mucize, sıfat, işaret) elbette vardır... Onların ekseriyeti (Hakk’a, hakikatlerine) mü’min değillerdir.
175-) Ve inne Rabbeke leHUvel Aziyzur Rahıym;
Muhakkak ki senin Rabbin Aziyz’dir, Rahıym’dir.
176-) Kezzebe Ashabül Eyketil murseliyn;
Ashab-ı Eyke (orman halkı, Şuayıb a.s.ın kavmi) de murseliyn (irsal olunanlar, Rasûller) i tekzib etti.
177-) İz kale lehüm Şuaybün ela tettekun;
Hani Şuayıb onlara dedi ki: “Korkup sakınmaz mısınız (korunun; arınıp takvayı elde edin!) ?”.
178-) İnniy leküm Rasûlün emiyn;
“Muhakkak ki ben sizin için (irsal olunmuş) emiyn bir Rasûl’üm”.
179-) Fettekullahe ve etıy`un;
“O halde Allah’dan ittika edin ve bana itaat edin”.
180-) Ve ma es`elüküm aleyhi min ecr* in ecriye illâ alâ Rabbil alemiyn;
“Bunun üzerine sizden bir ecir istemiyorum... Benim ecrim ancak Rabb’ül Alemiyn’e aittir”.
181-) Evfül keyle ve la tekûnu minel muhsiriyn;
“Ölçmeyi tam yapın... Muhsiriyn (eksiltenler)’den olmayın”.
182-) Vezinu Bil kıstasil müstekıym;
“Müstakıym (Bi-) kıstas (dosdoğru terazi; sistem aklı) ile tartın”.
183-) Ve la tebhasünnase eşyaehüm ve la ta`sev fiyl Ardı müfsidiyn;
“İnsanların eşyalarını eksiltmeyin/hakkını vermezlik etmeyin (düşük fiat vermeyin, değerini düşürmeyin) ve ifsad ediciler olarak Arz’da taşkınlık yapmayın”.
184-) Vettekulleziy halakaküm vel cibilletel evveliyn;
“Sizi ve önceki cibiliyyetleri (nesilleri) yaratandan ittika edin (sizi boşuna yaratmadı, Yaratanınızı dikkate alın, kendinizi tanıyın?)!”.
185-) Kalu innema ente minel müsahhariyn;
Dediler ki: “Sen ancak musahhariyn (büyülenmişler) densin”.
186-) Ve ma ente illâ beşerun mislüna ve in nazunnüke leminel kazibiyn;
“Sen bizim gibi bir beşerden başka değilsin... Muhakkak ki seni yalancılardan zannediyoruz”.
187-) Feeskıt aleyna kisefen mines Semai in künte mines sadikıyn;
“Eğer doğru söyleyenlerden isen, hadi üzerimize Sema’dan parçalar düşürt”.
188-) Kale Rabbiy a`lemu Bi ma ta`melun;
(Şuayıb) dedi ki: “Rabbim, yaptıklarınızı (B sırrınca) daha iyi bilir”.
189-) Fekezzebuhu feehazehüm azâbü yevmiz zulleti, innehu kâne azâbe yevmin azıym;
Böylece Onu tekzib ettiler de bu yüzden o gölgelik gününün azabı onları yakaladı... Muhakkak ki o aziym bir günün azabı idi.
190-) İnne fiy zâlike le ayeten, ve ma kâne ekseruhüm mu’miniyn;
Muhakkak ki bunda bir ayet (mucize, sıfat, işaret) elbette vardır... Onların ekseriyeti (Hakk’a, hakikatlerine) mü’min değillerdir.
191-) Ve inne Rabbeke leHUvel Aziyzur Rahıym;
Muhakkak ki senin Rabbin Aziyz’dir, Rahıym’dir.
192-) Ve innehu letenziylü Rabbil alemiyn;
Muhakkak ki O (?, Kur’an) Rabb’ül Alemiyn’in tenziylidir (indirmesidir).
193-) Nezele BihirRuhul emiyn;
Er-Ruh’ul Emiyn (Cibril) O’nunla (B sırrınca, O olarak) indi (uyarıcı olma aklın artık O) !.
194-) Alâ kalbike li tekûne minel münziriyn;
Senin kalbinin üzerine (indi) ki münziriyn’den (uyarıcılardan) olasın.
195-) Bi lisanin Arabiyyin mübiyn;
Mubiyn (apaçık/konuyu açıklayan) bir Arabiy lisan ile (B sırrınca, apaçık bir arabiy lisan olarak).
196-) Ve innehu lefiy zübüril evveliyn;
Muhakkak ki O, evvelkilerin zeburlarında (yazılı sayfalarında, kitablarında) da vardır.
197-) Evelem yekün lehüm ayeten en ya`lemehu ulemaü beniy israiyl;
İsrailOğulları’nın alimlerinin Onu bilmesi, onlar için bir ayet (alamet, delil) olmadı mı?.
198-) Velev nezzelnahu alâ ba`dıl a`cemiyn;
Eğer Onu Arapça bilmeyen/konuşmayan (yabancı) ların biri üzerine tenzil etseydik de;
199-) Fekareehu aleyhim ma kânu Bihi mu’miniyn;
Onu onlara kıraat etseydi, gene Ona (B sırrınca) mü’min olmazlardı.
200-) Kezâlike seleknahü fiy kulubil mücrimiyn;
Böylece onu mücrimlerin kalbine soktuk.
201-) La yu`minune Bihi hatta yeravül azâbel eliym;
Elim azabı görünceye kadar Ona (hakikatlerine, Kur’an’ın haber verdiği realiteye B sırrınca) iman etmezler.
202-) Feye`tiyehüm bağteten ve hüm la yeş`urun;
(O azab, ölüm) onlara, kendileri farkında olmadıkları halde ansızın gelir.
203-) Feyekulu hel nahnu münzarun;
(O vakit) derler ki: “Bize mühlet verilir mi (aceba) ?”.
204-) Efe Bi azâbina yesta`cilun;
Azabımızı (B sırrınca) acele mi istiyorlar?.
205-) Eferaeyte in metta`nahüm siniyn;
Gördün mü (bir düşün?): Eğer onları senelerce faydalandırsak (çeşitli ni’metlerle zevklendirsek),
206-) Sümme caehüm ma kânu yuadun;
Sonra va’dulunuyor oldukları şey kendilerine gelse,
207-) Ma ağna anhüm ma kânu yümetteun;
Meta’landırılıyor oldukları şey onlara bir yarar sağlamaz (gene de).
208-) Ve ma ehlekna min karyetin illâ leha münzirun;
Biz uyarıcıları olmayan hiçbir karye’yi (şehri, memleketi) helak etmedik.
209-) Zikra* ve ma künna zalimiyn;
Zikra (hatırlatma, uyarı illa) olur... Biz zalimler değiliz.
210-) Ve ma tenezzelet Bihişşeyatıyn;
O’nu (Kur’an’ı B sırrınca) şeytanlar indirmedi (telakki etmedi, kuvveden fiile çıkarmadı) !.
211-) Ve ma yenbeğıy lehüm ve ma yestetıy`un;
(Bu iş,) onlara yaraşmaz (onlara yakışmaz)... (Zaten) muktedir olamazlar!.
212-) İnnehüm anis sem`ı le ma`zulun;
Muhakkak ki onlar (şeytanlar) Sem’ (işitmek?) den kesinlikle uzaklaştırılmışlardır.
213-) Fela ted`u meAllahi ilahen ahare fetekûne minel muazzebiyn;
O halde Allah ile birlikte başka bir ilah çağırma (başka isimlere varlık verme) !... Yoksa azab olunanlardan olursun.
214-) Ve enzir aşiyretekel akrebiyn;
En yakın aşiretini (yakınlarını) uyar!.
215-) Vahfıd cenahake limenit tebeake minel mu’miniyn;
Mü’minlerden sana tabi olanlara da kanadını indir (kanadın altına al) !.
216-) Fein asavke fekul inniy beriyün mimma ta`melun;
Eğer sana asi olurlar ise de ki: “Doğrusu ben yaptıklarınızdan beriyim”.
217-) Ve tevekkel alel Aziyzir Rahıym;
O Aziyz, Rahıym olana tevekkül et!.
218-) Elleziy yerake hıyne tekum;
Ki O, kıyam ettiğinde (kıyam vaktinde) seni görür.
219-) Ve tekallübeke fiys sacidiyn;
Secde edenler (fena’ya erenler) içinde takallubünü (dönüp dolaştığını) de (görür).
220-) İnneHU HUves Semiy’ul Aliym;
Muhakkak ki O, Semi’dir, Aliym’dir.
221-) Hel ünebbiüküm alâ men tenezzelüş şeyatıyn;
Şeytanların kimin üzerine tenezzül ettiğini (iner olduğunu), size haber vereyim mi?.
222-) Tenezzelü alâ külli effakin esiym;
Her günahkar effak (kezzab, yalancı iftiracı) ın üzerine tenezzül eder.
223-) Yülkunes sem`a ve ekseruhüm kazibun;
Onlar, (şeytanlara) Sem’ ilka ederler (kulak verirler) ve onların ekseriyeti yalancıdırlar.
224-) Veş şuaraü yettebiuhümül ğavun;
Ve şairler (e gelince), onlara ğaviyn (hakikattan sapan-şaşanlar) tabi olur.
225-) Elem tera ennehüm fiy külli vadin yehiymun;
Görmedin mi ki onlar (şeytan ilkası, hayal-evham ürünü) her vadide alık alık dolaşırlar.
226-) Ve ennehüm yekulune ma la yef`alun;
Ve muhakkak ki onlar yapmayacakları şeyleri söylerler.
227-) İllelleziyne amenu ve amilus salihati ve zekerullahe kesiyren ventesaru min ba`di ma zulimu* ve seya`lemülleziyne zalemu eyye münkalebin yenkalibun;
Ancak (hakikatlarına) iman edenler, salihattan (hakikatlarına ve sünnetullah’a uygun) amel yapanlar, Allah’ı çok zikredenler ve zulme uğradıktan sonra (düşmanlarına) galip gelenler (zafere ulaşanlar) müstesna... Zulmedenler yakında hangi dönüş yerine/akibete/dönüşüme inkılab edeceklerini bilecek.
